Türk Dünyasının Könüllü Elçisi barədə bir neçə söz demək istərdim. 35 ildir jurnalistika və televiziya proqramları ilə məşğul olan bir media üzvü olaraq, xüsusilə Türk Dünyası ilə bağlı işlərimlə tanınıram. Orta Asiya Türk Cümhuriyyətləri, Rusiya Federasiyası tərkibindəki muxtar respublikalar, Balkan ölkələri və xüsusən də Can Azərbaycan mövzusunda yüzlərlə televiziya proqramı və yüzlərlə konqres, simpozium, seminar və konfrans keçirtdim. Erməni dəstələrinin işğal etdikləri Qarabağ illərində Xocalıdakı soyqırımı ilə qədim Azərbaycan torpaqları vəhşi Türkiyəni və dünyanı tanıtmaq üçün əlimdən gələni etdiyimi, Türk Dünyasının böyük lideri mərhum Heydər Əliyevlə başlayan və bu günə qədər davam edən sabitlik və inkişaf müddətini yüzlərlə televiziya proqramı və yazdığım məqalələrlə ifadə etməyə çalışdım. Bu müddətdə Ümummilli Lider Heydər Əliyev və Cümhuriyyətin Prezidenti cənab İlham Əliyevlə görüşmək şərəfinə qovuşdum.
GUNinfo.az-ın xəbərnə görə bu barədə İpekyolu Xalq Diplomatiyası Dərnəyi Başçısı Dr. Seyfullah Türksoy inanılmaz sisrlərdən danışıb.
Dr. Seyfullah Türksoy yazır:
“Əbədi Lider” sənədli filimi barədə ən mühüm dövlət xadimlərinin son 100 ili Heydər Əliyev, dörd hissəli sənədli film hazırladım və həm Türkiyədə, həm də Azərbaycanda nəşr etdim. Həmin sənədli filmdə mərhum 9-cu prezident Dəmirəldən İhsan Doğramacıya qədər Heydər Əliyevi tanıyan mühüm şəxsiyyətlərim var idi. Bir tərəfdən Orta Asiya və Balkan ölkələri, digər tərəfdən Azərbaycanla sevgi körpüləri yaratmağa çalışdım.
Bu yazıda çox yaxşı tanıdığım və yaxın təmasda olduğum bir insan haqqında danışacağam. Hörmətli bir alim, hörmətli bir hüquqşünas, parlaq bir ziyalı, səfir və diplomat Prof.Dr. Eldar Həsənov, Eldar bəy, qədim və əbədi Azərbaycan torpağı olan Qarabağda; Türk dünyasının ən sevimli şairi, şücaəti və cəsarəti ilə tanınan Kolani ailəsinin üzvü olan, hər zaman bununla qürur duyan və kitab yazıb nəşr etdirdiyi üçün Rusiya DTK-nın qüvvələr tərəfindən hücumlara məruz qalan Məmməd Aslanın nəslindəndir. Sovet dövründə “Ərzurumun Gədiyinə Varanda” kitabıda bu dedikıərimə əlavə bir nümunadır.
Hüquqşünas alim, professor Eldar Həsənov müəllifin 28 kitabı və 200-dən çox məqaləsi, eyni zamanda bir çox nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlara dövlət xadimi olaraq rəhbərlik edən Türk dünyası həvəskarı, yalnız Azərbaycan deyil, Türkiyə, keçmiş Sovet İttifaqı və son 20 ildə Avropada çox uğurlu bir səfir və diplomat kimi tanınır və hər yerdə hörmət və rəğbət bəsləyir. Mən də Eldar bəyə olan sevgi və hörmət üçün; onun Azərbaycana və Türkiyəyə olan sevgisi, mərhum Heydər Əliyevə sədaqəti, mən cənab İlham Əliyevə hörmət göstərməyin dəfələrlə şahidi olan yüzlərlə insandan biriyəm. Bu yazıda səfir Eldar Həsənovun həyata keçirdiyi çox vacib xidmətlərdən bəhs edəcəyəm. Mən deyə bilərəm Eldar bəyin imzaladığı əsərlərin hər biri həm Azərbaycan, həm də bütün Türk və İslam Dünyası üçün tarixi əhəmiyyət daşıyan layihələrdir. Ancaq təvazökar şəxsiyyəti sayəsində son 20 ildə Avropada həyata keçirdiyi möhtəşəm layihə və xidmətləri kifayət qədər vurğulamamışdır. İndi sizə bu vacib əsərlərdən bəzilərini xatırlatmaq istəyirəm.
Səfir Prof. Dr. Eldar Həsənovun “Slavyan dənizindəki Latın adasında” kitabı Rumıniyada çıxan kimi Buxarestdə “İlin kitabı” elan edildi və müəllif bu kitaba görə bir sıra mükafatlara layiq görüldü. Kitabın bir hissəsi Atatürk dövründə Türk Ocaqları Dərnəyinin prezidenti seçilən və daha sonra Rumıniyaya səfir olaraq göndərilən Həmdullah Sübhi Tanriover haqqındadır. Sonrakı illərdə Eldar bəyin bu tarixi şəxsiyyətdən niyə bu qədər sevgi və rəğbətlə danışdığını daha yaxşı başa düşdüm. Başqa bir məqalədə cənab Eldar, daha sonra Şarl de Qoll böyük bir çətinliklə Buxarestdə Atatürk heykəlini tikməyi bacardı, Türkiyənin Rumıniyadakı səfirini tərifləyir. İkisini də Türk dünyasının nümunəvi elçiləri kimi təbliğ edir.
Bu vaxt icazə verin dərhal bildirim; Eldar bəy Rumıniyada yaşayan Türk soylu xalqlarının nümayəndələrini hər il doğum günü və anma mərasimlərində Atatürk abidəsini ziyarət etməyə təşviq edən və bu praktikanı başlatan ilk şəxsdir. Eldar Həsənov bu praktikası ilə Rumıniyada yaşayan bütün türklərin böyük sevgisini aldı. Bu məsələ ilə əlaqədar bir tarixi məqamı vurğulamaq istərdim. İran inqilabından sonra Rumıniyaya köçən təxminən 8000 Azərbaycan türkü, heç vaxt Türkiyə səfirliyinə getməmiş və ölkələrində yaşayan qohumlarına problem yaratmamaq üçün fəaliyyətlərinə qatılmamışdır. 2001-ci ilin may ayında Rumıniya mətbuatı Azərbaycanın Rumıniyadakı səfirliyinin açıldığını və Dr. Eldar Həsənovun vəzifəyə başladığını açıqladı. Eldar bəylər, Rumıniyada, Türkiyədə yaşayan türklər, tatarlar, İran azərbaycanlıları, qazaxlar və vətəndaş cəmiyyəti üçün toplumları, Türk mənşəli hər kəsi ziyarət edərək elm adamlarını və ziyalıları qarşıladı və onları Rumıniya Parlamentində təmsil edən millət vəkilləri ilə görüşdü. Bu dövrdə Türk sevgilisinə qədər bu əhəmiyyətli vəzifəni icra edən Rumıniya-Türkiyə Ticarət və Sənaye Palatası Başçısı Hörmətli Tamer Atalay’ı tək başına etsəm, 2001-ci ildən bu yana Eldar Hörmətli Həsənovla davam etdi.
İranlı azərbaycanlılar Eldar ilk dəfə Bəyin təşkilatı tərəfindən 2002-ci ildə Türkiyə səfirliyinə gələrək Zəfər Bayramı təbriklərinə qatıldı. Bu, tarixi bir hadisə idi. Daha sonra Türkiyənin Rumıniyadakı səfiri Ahmet və Ohridli Ayşe Siniroğlu, bu hadisənin birbaşa Eldar Bəy xidmətidir və bu araşdırmanın Türk cəmiyyətinə böyük bir qatqı təmin etdiyini dəfələrlə vurğuladı.
Rumıniya məktəblərində türk və tatar dillərində tədris olunan məhdud saydan narazılıq yarandıqda, Eldar bəy, Tamer Atalay və məşhur alim Mustafa Əli Mehmet ilə birlikdə bu anlaşılmazlığı həll etdi.
Çauşesku dövründə Buxarestdə məscidlərin və müsəlman qəbiristanlıqlarının tikilməsi qadağan edildi. 2005-ci ilə qədər şəhərdə yalnız bir məscid var idi, onun təmiri və bərpası Eldar bəyin təşəbbüsü və dəstəyi ilə həyata keçirildi. Tamer Atalay ilə üç illik mübarizədən sonra Türk-Müsəlman qəbiristanlığı üçün bir qərar verməyə, qəbiristanlığı bağlamağa və orada su xətti çəkməyə müvəffəq oldular.
Digər bir tarixi xidmət, Rumıniyada Quranın yüksək səviyyədə tərcüməsi və nəşridir. İllər əvvəl müqəddəs kitabımız Qurani-Kərimin pis niyyətli insanlar tərəfindən qəsdən səhv təfsiri və təfsiri, orada yaşayan bütün müsəlmanlar üçün ciddi bir kədər və narahatlıq mənbəyi idi. Eldar bəyin təşəbbüsü ilə kitabı Rumın dilinə tərcümə edən professor Mustafa Ali Mehmet və Rumıniyadakı Türk toplumunun önəmli fikir liderlərindən Tamer Atalay bu hadisənin ən yaxın şahidləridir. Eldar bəy, Türkiyə və Səudiyyə Ərəbistanındakı rəsmi dini qurumlarla Müqəddəs Kitabımıza müdaxilə etmədən əvvəl Qurani-Kərimin doğru tərcüməsini çox ciddi bir xətanın qarşısını aldı, Rumıniyadakı bütün müsəlmanların təqdirini qazandı. Kitab əvvəlcə 5000, sonra 10 idi. 000 tirajla nəşr olundu və Buxarestdə möhtəşəm bir reklam ilə xalqa təqdim edildi. Rumıniyada yaşayan müsəlmanlar Eldar bəyin xidmətini heç vaxt unutmayıblar. Əslində bu onun dininə, millətinə və dövlətinə xidmətdir!
Rumıniya səfiri olduğu dövrdə Avropa ilə Asiya arasında bir körpü olan Azərbaycanın zəngin tarixi və mədəniyyətini və Rumıniya ictimaiyyəti, Şah İsmayıl Hatayi, Nadir Şah Avşar, Mehmet Emin Rezulzadə və Azərbaycanın xilaskar və ümummilli lideri Heydər Əliyev məlumat verdi, yerli mətbuatda çıxışlar etdi, universitetdə mühazirələr oxudu, klassik əsərləri nəşr etdirərək tərcümə etdi və təbliğ etdi. Eldar bəy bu cür işləri və xidmətləri sayır. Yenə də Eldar bəy təşkilatı ilə bəzi Azərbaycan yazıçıları Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı bir sıra fəaliyyətlər təşkil etdilər. Erməni diasporasının bütün mənfi maneələrinə baxmayaraq, bu təşkilat kifayət qədər uğurlu idi.
Rumıniyadakı erməni diasporası ABŞ və Fransadan sonra üçüncü yerdədir. Dünya erməni qriqorian dininin mərkəzi Buxarestdədir. Demək olar ki, hamı bilir ki, son 60 ildə erməni dini liderləri Rumıniyadan Etçmiadzinə getmişlər. Rumıniyadakı 1989 inqilabından sonra hər il iki erməni deputat və bir senator parlamentə seçilir. Bütün bunlara baxmayaraq, Eldar bəy burada iki tarixi qələbəyə imza atmağı bacardı. Rumıniya Parlamentinin Xocalı soyqırımı ilə bağlı müsbət qərarı cənab Eldar Həsənovun fövqəladə səyləri ilə mümkün olmuşdur. Eynilə, Rumıniya Parlamentində ermənilərin əsassız soyqırımı iddialarının rədd edilməsi, dəfələrlə erməni lobbisi tərəfindən gündəmə gətirilsə də, Eldar bəyin diplomatik təşəbbüsləri sayəsində əldə edildi.
12 dekabr 2003-cü ildə Azərbaycanın ümumi ümummilli lideri və Türk Dünyasının böyük dövlət xadimi Heydər Əliyevin vəfatı Rumıniyada dərin kədərlə qarşılandı; Eldar bəyin səyi ilə şəhərdə böyük bir yas çadırı quruldu, Buxarest imamının iştirakı ilə müsəlman adətlərinə uyğun bir mərasim təşkil edildi, sədəqə verildi, mərhumun ruhuna dualar oxundu. . Yalnız bir neçə ay sonra paytaxtın ən gözəl parklarından birində tikinti və bərpa işləri aparıldı və Rumıniya hökuməti və dövləti Eldar bəyin təşəbbüsü ilə parkda Heydər Əliyev üçün abidə ucaltmaq qərarına gəldikdə , əvvəlcə bir çox insan buna inanmadı, çünki Atatürkdən sonra dövlət adamının abidəsinin qoyulmasına icazə verilməyəcəyi düşünülürdü. Ancaq Eldar bəy bu baxımdan da məqsədinə çatdı. Prezident İlham Əliyevin 2004-cü ilin oktyabrında Rumıniyaya səfəri zamanı park və abidə Rumıniya Prezidenti İon İlieskunun və Rumıniyada yaşayan türk nəcib ölkələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə açıldı. Bu vəziyyət iki ölkə arasındakı dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini daha da gücləndirdi.
Buxarestə səfəri zamanı Prezident cənab İlham Əliyev Rumıniyada yaşayan türklər, tatarlar və İran azərbaycanlıları ilə də görüşdü. İclasda çox təsirli bir çıxış edən Tamer Atalay, “Atanın oğluna məsləhət” mükafatını Azərbaycan Prezidentinə təqdim etdi. İlham Əliyevin bu nitqə və mükafata necə duyğulu olduğunu öz gözlərimlə gördüm. Prezident Əliyev Rumıniya hökumətinə landşaft işləri və parkda ucaldılmış abidə üçün təşəkkür etdi və səfir Eldar Həsənova səmimi təşəkkürünü bildirdi. O dövrdə Heydər Əliyevin adı Rumıniyada Avropada ilk ölkə olaraq əbədiləşdirildi və bu əsərin memarı Eldar bəy idi. Dahi dövlət xadimi mərhum Heydər Əliyevə hörmət və rəğbət bəsləyən hər kəs bu tarixi hadisədən qürur və xoşbəxtlik hiss edirdi.
Səfir Prof. Dr. Eldar bəyin Azərbaycanda həbs olunduğunu öyrənəndə çox təəccübləndiyimi və kədərləndiyimi bildirmək istəyirəm. İnanıram ki, tarixdə iz qoyan bu cür xidmətlər heç vaxt unudulmamalı və həmişə sədaqət hissi ilə xatırlanmalıdır. Vəfat edən Heydər Əliyevin xatirəsini ən yüksək səviyyədə qiymətləndirən və öz hərəkətləri ilə bunu nümayiş etdirən Eldar Həsənovun həbsi mənimlə yanaşı onu yaxından tanıyan hər kəs üçün də şok təsir bağışladı. Xəbəri eşidəndə az qala donmuşdum, qulaqlarına inanmırdım. Çünki tarixdə elə məqamlar, elə vəzifələr, elə xidmətlər var ki, heç vaxt unudulmayacaqlar! Mən
Hər dəfə Buxarestə gedəndə cənab Eldarla görüşür, maraqlı söhbətlər edirdik. Çox oxuyur, çox çalışır, çox yazır. Mövlananı, Nazım Hikməti və Əziz Nesini və digər böyük şair və yazıçıları daim oxuduğunu yaxşı bilirəm. Atatürkün həyatı, fəaliyyəti, tarixi rolu, şücaəti və qəhrəmanlığı haqqında ən çox məlumata sahib olan ziyarətçilərdən biridir. Həm Çingiz Aytmatovu, həm də Olcas Süleymanovu sevir. Azərbaycanın və bütün Türk dünyasının böyük dastanlarından biri olan “Kitab-ı Dədə Korkut”, Nizami, Nesimi, Füzuli, Mirzə Fətəli, Cavid, Celil Memmedguluzade, Azad Mirzacanzade, Anar, Bahtiyar Vahabzade … hansını deyim? Təxminən yüz şair, yazıçı və alimin əsərlərini Rumın dilinə tərcümə etdi, Rumıniya xalqına təqdim etdi və Rumıniya oxucuları arasında populyar etdi. Buxarestdə nəşr olunan kitabı ilə Bəxtiyar Vahabzadəni Rumıniya dövlətinin mədəniyyət sahəsində “Komandor” ordeni ilə təltif etdi. Bu arada Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev Rumıniya və Serbiyanın ən yüksək dövlət mükafatlarına layiq görülmüşdür. Eldar bəy ölkəsinin və xalqının belə qeyrətli bir səfiri idi.
Rumıniyaya səfərlərimdən biri 2008-ci il idi. Görüşümüz hər zamankindən daha uzun çəkdi. O ərəfədə Rumıniyada yaşayan ermənilər Azərbaycan və Heydər Əliyev haqqında tənqidi məqalələr yazdılar və dərc etdilər. Eldar bəy bu məqaləyə məşhur Rumıniya alimlərinin və ziyalılarının cavabları barədə mənə məlumat verdi. O vaxta qədər mərhum Heydər Əliyevi kifayət qədər yaxşı tanıdığımı düşünürdüm. Lakin söhbət əsnasında Eldar bəy Heydər Əliyevi tarixi həqiqətlərin işığında yenidən mənə təqdim etdi. Eldar bəydən bilmədiyim çox şeyi öyrəndim. Eldar bəyi dinləyərkən mərhum Heydər Əliyevə hörmətim daha da artdı. Eldar bəyin Heydər Əliyev adını Rumıniyada niyə əbədiləşdirdiyini daha yaxşı başa düşdüm. Heydər Əliyevə bu qədər yüksək sədaqətin və hörmətin səbəbini soruşanda Eldar bəyin verdiyi cavabı heç vaxt unutmayacağam:
“Bu işə öz təşəbbüsümlə başladım. Borclu olduğum bu işi heç bir çətinlikdən və maneədən asılı olmayaraq tamamlamışam. Çünki ulu öndər mərhum Heydər Əliyev xalqımın xilaskarı oldu. Seyfullah bəy, mərhum Heydər Əliyevin mənim üzərində böyük bir hüququ var, bunu heç vaxt unutmayacağam. Adını yaşatmaq və xatirələrini gələcəyə daşımaq üçün əlimdən gələni edirəm. Hazırda Rumıniya dövlət universitetlərindən birində “Heydər Əliyev Təqaüdü” üzərində işləyirəm və bu problemi həll edə bilsəm, bu mənəvi haqqın bir hissəsini ödəmişəm. ” Adını yaşatmaq və xatirələrini gələcəyə daşımaq üçün əlimdən gələni edirəm. Hazırda Rumıniya dövlət universitetlərindən birində “Heydər Əliyev Təqaüdü” üzərində işləyirəm və bu problemi həll edə bilsəm, bu mənəvi haqqın bir hissəsini ödəmişəm. ” Adını yaşatmaq və xatirələrini gələcəyə daşımaq üçün əlimdən gələni edirəm. Hazırda Rumıniya dövlət universitetlərindən birində “Heydər Əliyev Təqaüdü” üzərində işləyirəm və bu problemi həll edə bilsəm, bu mənəvi haqqın bir hissəsini ödəmişəm. ”
Çox keçmədən mətbuatdan öyrəndim ki, Rumıniya hökuməti Rumıniya Dövlət Neft və Qaz Universitetində “Heydər Əliyev Bursunu” təsdiqlədi.
Bu xidmətləri unutmaq mümkündürmü? Tanıdığım Eldar bəy çox yüksək intellektual səviyyəyə sahib, hər çıxışında Ulu Öndər Heydər Əliyevə sevgisini, hörmətini və sədaqətini vurğulayan bir diplomat və dövlət xadimidir. Cümhuriyyət Prezidenti cənab İlham Əliyevə hörmət və sədaqətini hər şəraitdə və şəxsi söhbətlərində dəfələrlə ifadə etmişdir.
Prezident Trayan Beseskunun Rumıniyadakı Cotroceni Sarayındakı vəzifəsinin sonunda Eldar Həsənova Rumıniya Yüksək Dövlət Mükafatını verdiyini xatırlayıram. Bundan sonra Eldar bəy Azərbaycanın Serbiya, Monteneqro və Bosniya və Herseqovinadakı səfiri vəzifəsində çalışmağa başladı.
Qeyd etdiyim kimi, qədim türklərin izlərini araşdıran bir jurnalist kimi Balkanlara tez-tez gedirəm. Hər səfərdə Eldar bəylə görüşürdüm, onunla həmişəki kimi ətraflı danışır, Balkanlardakı vəziyyəti, bu bölgədə yaşayan türk vətəndaşlarımızın narahatlıqlarını və problemlərini soruşurdum, ondan dəyərli məlumatlar alırdım. Eldar bəy coşğuyla bölgə xalqlarının müharibələrdən bezdiyini, sülh və həmrəylik istədiklərini, vətəndaşlarımızla müsəlman bosnaklar arasındakı dostluq əlaqələrini, böyük bir birliyə ehtiyac duyduqlarını və bu istiqamətdə çox çalışdıqlarını dilə gətirdi.
Qısa müddətdən sonra yerli qəzetlərdən birində Azərbaycan səfirliyinin yerləşdiyi Belqraddakı küçəyə türklər tərəfindən sevilən məşhur Azərbaycan şairi Bəxtiyar Vahabzadənin adını verildiyini və möhtəşəm bir açılış mərasimi keçirildiyini oxudum. bu münasibətlə. Eldar bəyi axtarıb təbrik etdim və “Halal Türkoğlu” dedim. Bunun yalnız başlanğıc olduğunu və bu işin davam edəcəyini söylədi.
Bu dediyi kimi oldu. Qısa müddətdən sonra Belqradın mərkəzindəki məşhur Taşmaydan parkında dünya şöhrətli siyasətçi və dövlət xadimi Heydər Əliyevin və dünya şöhrətli serb yazıçısı Milorad Paviçin heykəlləri yan-yana qoyuldu və dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovun abidəsi qoyuldu. Dunay sahillərində ucaldılmışdır.
Hər iki abidə Prezident İlham Əliyevin 2011-ci ildə Serbiyaya səfəri zamanı açıldı. Mərasimdə Azərbaycanı vətəni kimi sevən Tamer Atalay ilə iştirak etdik. Hər birimiz görülən işlərə heyran qaldıq. Eldar bəy yaxşı işlərinə davam etdi. Qısa bir müddət sonra öyrəndim ki, Belqraddakı yeganə məscid olan və çoxdan əvvəl yandırılan Bayraklı Məscidinin təmirinə və bərpa olunmasına Serbiyada yaşayan bosnaqların Azərbaycan Prezidentinə müraciəti ilə başlanmışdır …. Sonra Tamer ilə yenidən Bayraklı Məscidini ziyarət etdim. Balkanlarda Osmanlıların əziz xatirəsi olan Bayraklı Məscidi yox olmaqdan xilas oldu və yenidən küllərdən doğuldu. Belqradda yaşayan müsəlmanlar, ataların mirası olan bu tarixi məsciddə dinc dua edirdilər.
Rumıniya səfirliyindəki uğurlu işindən sonra Eldar Həsənov Balkanların üç ölkəsində (Serbiya, Bosniya-Herseqovina və Monteneqro) Azərbaycana səfir olaraq dastan yazmağa davam etdi.
Bosniya Parlamenti, ermənilərin azərbaycanlı mülki şəxslərə qarşı həyata keçirdiyi Xocalı qətliamını qısa müddətdə soyqırım kimi tanıdı. Pravoslav Serblərdən, Katolik Xorvatlardan və Müsəlman Bosnaklardan ibarət parlamentdə belə bir qərarın alınması möcüzə idi. Çünki Bosniyalılar 90-cı illərdə Serbiya soyqırımına məruz qalmışdılar. Parlamentin qərarından bir müddət sonra Sarayevoda Xocalı soyqırımına həsr olunmuş “Ana fəryadı” abidəsi qoyuldu. Böyük təsiri olan bu abidə hər kəsi heyran etdi.
1937-ci ildə Monteneqronun paytaxtı Podqoritsa şəhərində siyasi təzyiqlərə məruz qalan böyük Azərbaycan şairi və dramaturqu Hüseyn Cavidin büstünün qoyulması, yüzlərlə Azərbaycan sənətkarının əsərlərinin və kitablarının Serb, Bosniya və Monteneqro dillərində nəşr edilməsi məşhur “İblis” fəlakəti, tanıtım mərasimləri ilə.Bütün bunlar Azərbaycan dövləti adından Eldar bəyin rəhbərliyi altında Balkanlarda edilən bəzi vacib xidmətlərdəndir.
Həm Serbiya dövləti, həm də Universitet Elmi Şurasının Belqrad Universitetində “Azərbaycan Dili və Mədəniyyəti Mərkəzi” nin açılması üçün qəbul etdiyi qərarların qəbulu və Mərkəzin uğurlu fəaliyyəti birbaşa Eldar bəyin xidmətindədir. Çalışqanlığı sayəsində Türk dilli qohumlarımızın bölgədəki hər üç ölkədə yaşayan müsəlmanlarla əlaqələrini yüksəltməyi bacardı.
İndi ağlıma gələn başqa bir şey haqqında danışmaq istəyirəm. 2015-ci ildə Serbiya basketbol komandası İstanbulda olarkən Serbiya vətəndaşı bıçaqlandı. Elə həmin axşam bir qrup Serb millətçisi Türkiyənin Belqraddakı səfirliyini mühasirəyə aldı. Səfir Kamal Bozat (hazırda Avropa Birliyinin prezidenti, Türkiyə) və işçiləri diplomatların binadan çıxmasına icazə verilmədi. Belə bir təhlükəli məqamda Eldar bəy Serbiya Xarici İşlər Nazirliyi və bütün dövlət qurumları qarşısında təşəbbüs göstərdi, sonra Türkiyə səfirliyinə getdi və unudulmaz bir qardaşlıq həmrəyliyi etdi. Serbiya polisini bir dəhliz yaratmağa məcbur etdi və türkiyəli həmkarları ilə səfirliyin binasında gecələdi. Bu gün də serblər bu cəsarətli addımdan heyranlıqla danışırlar. Bu Türk sevgisi, Türk qardaşlığı; çətin gündə ortaq olmaqdır!
Balkanlardakı Türkiyə Cümhuriyyəti vətəndaşı olan uşaqlardan Eldardan soruşduğumda, ona qarşı dəfələrlə böyük sevgi və heyranlıq eşitdiyinin şahidi oldum. Eldar bəy üçün “O, həm Azərbaycan, həm də səfirimizdir. Hər zaman bir problemimiz və ya narahatlığımız olsaydı, həmişə qayğısına qalırdı və kömək edirdi. Azərbaycan səfirliyinin qapısı hər zaman bizim üçün açıqdır. ” Cavabları şəklində verirlər.
Bir çox Avropa universitetinin professoru, Serbiya Kral Akademiyasının üzvü, 32 illik müəllimlik təcrübəsi. Dr. Eldar Həsənov eyni zamanda Türk tarixini və ədəbiyyatını yaxşı bilən, oxuyub sevə-sevə çatdıran bir akademikdir. Bu səbəbdən Türkiyənin müxtəlif nüfuzlu universitetlərində xidmət edən professor Eldar Həsənov bu mövzuda bir neçə universitetdən dəvət aldı. Bu dəvətlərə minnətdarlıqla cavab vermək; 65 yaşı tamam olanda Prezident cənabın duasını qəbul edərək təqaüdə çıxacağına və pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olacağına söz verdi. Mənimlə şəxsi söhbətlərində xüsusilə ən böyük arzusunun akademik tədqiqatlarda cəmləşmək və səfirlikdən ayrıldıqdan sonra nəvələrinə daha çox vaxt ayırmaq olduğunu bildirdi.
Eldar Həsənov Azərbaycanda və xaricdə azad fikirli və müstəqil düşünən kimi tanınır. Ancaq üzv olduğu dominantlığı səbəbiylə ədalət naminə heç bir mətbuatda heç vaxt ən kiçik bir tənqidə məruz qalmamışdır. Eldarı yaxından tanıyanlar bu həssaslığı çox yaxşı bilirlər. Eldar bəyin yerləşdiyi yerə görə çox geniş bir dost dairəsi var. Yüzlərlə mühüm dövlət xadimləri, fikir liderləri, akademiklər, diplomatlar və s. Burada hesab edə bilmərəm ki, onlar Azərbaycan dövlətinə və millətinə nə qədər sadiq və hörmətli olduqlarının, nə qədər böyük xidmət etdiklərinin şahidi olurlar. Eldar, beynəlxalq səviyyədə təşkil edilən beynəlxalq görüşdə, Türkiyədən və dünyanın müxtəlif ölkələrindən bir çox əhəmiyyətli şəxsiyyətin iştirak etdiyi Bu iclaslarda milli məsələlər, xüsusilə Qarabağın işğalı gündəmə gətirildi. Bu görüşlərin çoxunu diqqətlə izləyən bir jurnalist kimi deyə bilərəm ki, Eldar bəy hər çıxışında həm mərhum Heydər Əliyev, həm də cənab İlham Əliyev haqqında yüksək danışırdı; Həmişə Azərbaycanın milli işlərini ən yüksək səviyyədə ifadə etmişdir.
44 gün davam edən və 1-ci Qarabağ müharibəsi dövründə olduğu kimi möhtəşəm qələbə ilə başa çatan 2-ci Qarabağ müharibəsində hər zaman qəlbi və qanı ilə Azərbaycanın yanında olan Azərbaycanı sevən ulu öndər Heydər Əliyevlə müsahibə vermək Əliyev Eldar bəy, onunla görüşmək şərəfinə layiq görülən, Azərbaycandakı böyük inkişafları və inkişafları yüz dəfə televiziya ekranına gətirən və Azərbaycanı öz vətəni, Prezident İlham Əliyevi onun Prezidenti kimi qəbul edən bir jurnalist və fikir lideri olaraq Eldar bəyin yerinə hörmət edir. yox, oğulları və nəvələrinin yanında olduğunu düşünürəm.
Eldar Həsənovun niyə tələsik həbs olunduğuna dair konkret məlumatım yoxdur, amma Eldar bəyin bəzi qısqanc zabitlərinin həmişə hədəf olduğu məlum bir həqiqətdir.
Əldə etdiyim məlumata görə, Eldar bəy, səfir olduğu dörd ölkədə səkkiz aydır 20 illik bir müddət ərzində nəzarət altındadır. Bu tətbiqetmənin dünyadakı müasir hüquq standartlarına nə dərəcədə uyğun olduğunu xatırlatsam da, Eldar bəyin bu araşdırmalardan çıxacağına inanıram. Həmişə inandığım bir həqiqət var; düz və möhkəm divar heç vaxt qırılmaz!
Qarabağda tarixi bir qələbə qazanıb, 250 ildən sonra ilk dəfə işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərini azad etdi, 28 illik Qarabağ əsarətinə son verdi və sevinclə bütün Türk Dünyasını boğdu, hörmətli Prezident cənab İlham Əliyev intellektual və məlumatlı şəxsiyyəti ilə hamımızın.Ülkərinin bu haqsızlığa son qoyacağına və Eldar Beyinin tezliklə azad olacağına ürəkdən inanıram.
Bir mövzu daha açmaq istəyirəm. 2005-ci ildə Türk Ocaqları Dərnəyi Kostanayda yüksək səviyyəli Balkan Konqresi keçirdi. Dərin və düşündürücü çıxışında, o dövrdə Baş nazir olan cənab Rəcəb Tayyib Ərdoğanın onu bütün Türk dünyasının lideri adlandırdığını xatırladım və konqres iştirakçıları səfirin sözlərini böyük həvəslə alqışladılar.
İyirmi ildən çoxdur İstanbulda yaşayan ailələr, burada işləyən və oxuyan uşaqlar, Türkiyəni heç vaxt Azərbaycandan və Türkiyədən ayırmamışlar, bu gün üzləşdikləri belə təəssüf doğuran bir vəziyyətin türk sevgilisidir.
Azərbaycandakı kimi Türkiyədəki bir çox insan kimi, xidmətlərin təvazökar şəxsiyyəti olduğu kimi, həm də oğlanlarımı və Eldar hörmətimi sevməyim sayəsində. . Çünki onun vətənpərvər və dürüst bir insan olduğuna inanıram. Buna görə sözlərim səmimi, müşahidələrim realdır. Sözlərim yarımçıq, lakin şişirdilməyib.
İndi başlıqdakı vacib mövzuya keçək. Bəli, Rəcəb Tayyib Ərdoğan 1999-cu ildə oxuduğu və Pınarhisar Həbsxanasında həbs olunduğu bir şeirinə görə həbs olunarkən, Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev Ərdoğanı ziyarət etmək üçün kimə təlimat verdi və Ərdoğana hansı mesajları vermək istədi?
Mərhum Süleyman prezidentlik dövrü Dəmirəl, Türkiyədə xidmət etdiyi hörmətli bir şəxsin sözlərindən bəhs edərək, tarixi bir həqiqəti ifadə etmək istəyirəm: Eldar bəylər, Azərbaycan Baş Prokuroru Türkiyəyə rəsmi ziyarət edərkən. Türkiyə baş prokuroru, ədliyyə naziri, daxili işlər naziri ilə məsləhətləşdikdən sonra Rəcəb Tayyib Ərdoğanın göstərişi ilə Prezident Heydər Əliyevin görüşməsi üçün İstanbula döndü. O dövrdə (1999), Rəcəb Tayyib Ərdoğan oxuduğu bir şeirə görə Kırklareli / Pınarhisar Həbsxanasında tutuldu. Eldar bəy həbsxanaya gedir və özünü səlahiyyətlilərə təqdim edir və Rəcəb Tayyib Ərdoğanı ziyarət etmək istədiyini deyir. Məqsəd Prezident Heydər Əliyevin xüsusi mesajını Ərdoğana çatdırmaqdır. Həbsxana rəsmiləri Azərbaycan Baş Prokuroru Eldara “Gözlə, biz sənə məlumat verəcəyik” deyirlər. Təxminən bir saat gözləsə də, sonunda görüşməsinə icazə verilmir və ayrılması istənilir. İzahatlarını və istəklərini dinləmirlər, hətta nə vaxt Bakıya uçması lazım olduğunu soruşmadan Baş prokurordan hava limanına müşayiət edərək ölkəsinə qayıtmasını xahiş edirlər.
Bu hadisəni öyrəndikdən illər sonra Eldar bəyə bu həbsxana ziyarəti barədə soruşdum. Məndən bu hadisəni necə öyrəndiyimi soruşsa da, ona danışmadım. İsrar etmədi, güldü və “Bəli oldu, oldu, gündəliklərimə yazdım, bir gün gündəliklərim çıxacaq” dedi.
Münasibətlərimizin yaxınlığından istifadə edərək niyə həbsxanaya getdiyini və niyə Ərdoğanla görüşmək istədiyini soruşdum. Suallarımı cavabsız qoydu. Nəhayət 2018-ci ildə Belqradda olanda israr etdim. Cavab belə oldu: “Prezidentimiz Heydər Əliyev mənə” Ərdoğanla bu və ya digər şəkildə görüşüb mütləq səni göndərdiyimi söylə “əmrini verdi. Ancaq hər şey oradakı kameralara yazılır. Fürsət və fürsət tapsanız, qulağınızda pıçıldaşın ki, içəridə uzun müddət qalmayacaqsınız, bir az səbr edin və ona verilən suya və yeməyə diqqət yetirin. ”
Təəssüf ki, cəhd etsəm necə narahat olanlar cənab Ərdoğanla danışmağımın qarşısını aldılar …
Nəticə etibarilə bir vaxtlar həbsxanada baş prokuror kimi Tayyib Ərdoğanı ziyarət edən, bu səbəbdən də Türkiyədən deportasiya edilən Eldar bəy, hazırda saxta bəhanə altında olan eyni Eldar bəydir. “
GUNinfo.az
Haqqı Kəsgin
