14 C
BAKI
28 April 2024
Guninfo.net
Image default
BANNER RƏSMİ

DİQQƏT! Prezident İlham Əliyev “Media haqqında” qanunu TƏSDİQLƏDİ

Prezident İlham Əliyev “Media haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununu təsdiqləyib.

GUNinfo.az xəbər verir ki, bu Qanun Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 94-cü maddəsinin I hissəsinin 1-ci, 10-cu və 13-cü bəndlərinə uyğun olaraq, media sahəsində fəaliyyətin təşkilati, hüquqi və iqtisadi əsaslarını, həmçinin kütləvi informasiyanın əldə edilməsi, hazırlanması, ötürülməsi, istehsalı və yayımının ümumi qaydalarını müəyyən edir.

Qanunun mətnini təqdim edirik:

1-ci fəsil

Ümumi müddəalar

Maddə 1. Əsas anlayışlar

1.1. Bu Qanunun məqsədləri üçün aşağıdakı əsas anlayışlardan istifadə edilir:

1.1.1. kütləvi informasiya – əldə olunması, ötürülməsi, istehsalı və yayımı Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə məhdudlaşdırılmayan, qeyri-məhdud sayda şəxslərə çatdırmaq məqsədilə media subyektləri tərəfindən dərc olunan və (və ya) yayımlanan məlumatlar;

1.1.2. media – kütləvi informasiyanın dövri və ya müntəzəm olaraq dərc olunmasını və (və ya) yayımlanmasını həyata keçirmək üçün istifadə olunan alət və vasitələr, habelə onlar vasitəsilə formalaşan informasiya mühiti;

1.1.3. media subyekti – əsas fəaliyyət növü kütləvi informasiyanın dərc olunması və (və ya) yayımlanması olan fiziki (jurnalistlər istisna olmaqla) və ya hüquqi şəxs;

1.1.4. jurnalist – əmək müqaviləsi ilə media subyektində və ya fərdi olaraq müəllif hüquqları əsasında mülki hüquq müqaviləsi ilə fəaliyyət göstərən, əsas fəaliyyət növü davamlı şəkildə məlumat toplamaq, hazırlamaq, redaktə və istehsal etmək, ötürmək, habelə həmin məlumatlara dair fikir bildirmək (şərh vermək) olan və bu fəaliyyəti gəlir əldə etmək məqsədilə yerinə yetirən şəxs;

1.1.5. audiovizual media – televiziya və radio yayımının, o cümlədən, sifarişli yayım xidmətinin müxtəlif texniki üsul və vasitələrlə audio və (və ya) vizual formada istifadəçiyə təqdim edilməsini həyata keçirən media;

1.1.6. çap mediası – il ərzində müəyyən dövriliklə planlaşdırılmış vaxtda və ya müvafiq materiallar toplandıqda mətn və ya vizual formada olan kütləvi informasiyanı vahid tərtibata malik kağız və (və ya) elektron daşıyıcıda yayımlayan media;

1.1.7. onlayn media – audiovizual media və çap mediası istisna olmaqla, mətn, audio, vizual və ya digər elektron (rəqəmsal) formada olan kütləvi informasiyanı veb-saytda yayımlayan media;

1.1.8. informasiya agentliyi – kütləvi informasiyanın əldə olunmasını, ötürülməsini, istehsalını və yayımını həyata keçirən, habelə digər media subyektləri ilə informasiya verilməsi (əldə edilməsi) haqqında müqavilələr bağlayan, əldə etdiyi informasiyanın müntəzəm olaraq həmin müqavilələr üzrə çatdırılmasını təmin edən media;

1.1.9. redaksiya – veb-saytlar, qəzetlər və digər dövri-nəşrlərin, habelə televiziya və radio kanallarının, sifarişli yayım xidmətinin və informasiya agentliklərinin yaradıcı heyətindən ibarət bölmə;

1.1.10. məsul redaktor – televiziya və radio yayımında proqram cədvəli, sifarişli yayım xidmətində isə proqram kataloqu çərçivəsində yer alan proqramın, habelə çap mediasında və onlayn mediada yayımlanan materialın məzmunu və seçimi üzrə qərar vermə funksiyasını həyata keçirən şəxs;

1.1.11. istifadəçi – kommersiya məqsədi olmadan informasiya ehtiyaclarını qarşılamaq üçün mediadan istifadə edən fiziki və ya hüquqi şəxs;

1.1.12. media savadlılığı – kütləvi informasiyanın məzmunu, onun ötürülməsi və istehlakı üzrə biliyə sahib olma, tənqidi dəyərləndirmə, müxtəlif kontekstlərdə istifadə etmə və təhlil aparma qabiliyyəti;

1.1.13. loqotip (emblem) – media subyektinin redaksiyasını (redaksiyalarını) fərqləndirməyə imkan verən hər hansı simvollar kombinasiyası (sözlər, hərflər, rəqəmlər, qrafik elementlər və s.);

1.1.14. audiovizual yayımçı – televiziya və radio yayımında, o cümlədən, sifarişli yayım xidmətində proqramların məzmunu üzərində cavabdehlik daşıyan və bu xidmətin yayımlanma üsuluna qərar verən fiziki və ya hüquqi şəxs;

1.1.15. yerüstü yayımçı – televiziya və radio proqramlarının məzmunu üzərində cavabdehlik daşıyan və həmin proqramları yerüstü yayım üsulu ilə yayımlayan fiziki və ya hüquqi şəxs;

1.1.16. ümumölkə yayımçısı – proqramları Azərbaycan Respublikasının ərazisi hüdudlarında əhalinin minimum 70 faizini əhatə edən yerüstü yayımçı;

1.1.17. regional yayımçı – proqramları Azərbaycan Respublikasının azı 2 (iki) inzibati ərazi vahidinin əhalisinin minimum 70 faizini əhatə edən yerüstü yayımçı;

1.1.18. platforma yayımçısı – audiovizual proqramların məzmunu üzərində cavabdehlik daşıyan və həmin proqramları platforma və (və ya) multipleks operatoru və (və ya) müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) vasitəsilə, yaxud birbaşa internet üzərindən yayımlayan fiziki və ya hüquqi şəxs;

1.1.19. infrastruktur operatoru – sahib olduğu baza yerüstü yayım şəbəkələri vasitəsilə radiotezlik resurslarından istifadə etməklə çox sayda audiovizual rəqəmli yayım siqnallarının bir və ya bir neçə siqnal halında birləşdirilməsi yolu ilə, habelə ayrıca radiotezlikdə audiovizual proqramların retranslyasiyasını təmin edən müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum);

1.1.20. multipleks operatoru – birdən çox televiziya və ya radio kanalının radiotezlik resurslarından istifadə etməklə retranslyasiyasını həyata keçirən hüquqi şəxs;

1.1.21. platforma operatoru – proqramların, o cümlədən sifarişli yayım xidmətlərinin kabel, İPTV, OTT, mobil TV və peyklə kodlanmış yayım siqnalları vasitəsilə retranslyasiyasını həyata keçirən fiziki və ya hüquqi şəxs;

1.1.22. sifarişli yayım xidməti provayderi – tərtib olunmuş proqram kataloquna uyğun olaraq proqramların istifadəçinin seçdiyi vaxtda və onun fərdi istəyinə əsasən izlənilməsini və (və ya) dinlənilməsini təmin edən və həmin proqram kataloqunun məzmunu üzərində cavabdehlik daşıyan fiziki və ya hüquqi şəxs;

1.1.23. retranslyasiya – hər hansı texnologiyadan istifadə etməklə televiziya və ya radio kanallarının, habelə proqramların və ya onların hissələrinin məzmununa dəyişiklik edilmədən yayımlandığı anda qəbulu və ötürülməsi;

1.1.24. tematik yayım – proqram cədvəlinin və ya kataloqunun azı 75 (yetmiş beş) faizi müəyyən sahəyə (xəbər, film, sənədli film, idman, musiqi, uşaq əyləncə, teleticarət və s.) həsr olunan proqramlardan ibarət yayım;

1.1.25. proqram – istifadəçiləri məlumatlandırmaq, maarifləndirmək və (və ya) əyləndirmək üçün nəzərdə tutulan, bu Qanunla müəyyənləşdirilmiş tələblər əsasında hazırlanan, proqram cədvəli və ya proqram kataloqunda yer alan, canlı, yaxud elektron yaddaş qurğuları vasitəsi ilə qeydə alınaraq yayımlanan məlumatların məcmusu;

1.1.26. proqram cədvəli – proqramların vaxtının və ardıcıllığının əks olunduğu cədvəl;

1.1.27. proqram kataloqu – sifarişli yayım xidmətində istifadəçinin seçiminə təqdim olunan proqramların toplusu;

1.1.28. peyk yayımı – peyk yayım infrastrukturu vasitəsi ilə ötürülməsi və istifadəçilər tərəfindən birbaşa qəbulu təmin olunan audiovizual yayım;

1.1.29. kabel yayımı – müxtəlif növ kabel və (və ya) hibrid infrastruktur (efir-kabel, peyk-kabel və s.) vasitəsilə ötürülməsi və istifadəçilər tərəfindən qəbulu təmin olunan audiovizual yayım;

1.1.30. İPTV yayımı – internet provayderin audiovizual proqramların ötürülməsini və istifadəçilər tərəfindən qəbul edilməsini öz internet protokolundan (İP) istifadə etməklə təmin etdiyi yayım;

1.1.31. OTT yayımı – audiovizual proqramların internet vasitəsilə istifadəçinin qəbuledicisinə ötürülməsini təmin edən yayım (İPTV yayımı istisna olmaqla);

1.1.32. mobil TV yayımı – audiovizual proqramların mobil telekommunikasiya şəbəkələri vasitəsi ilə ötürülməsi və istifadəçilər tərəfindən qəbulu təmin olunan yayım;

1.1.33. praym-taym – audiovizual proqramların Azərbaycan Respublikası Audiovizual Şurasının (bundan sonra – Şura) qərarı ilə müəyyən edilən sutka ərzində ən çox izlənilən və ya dinlənilən vaxtı;

1.1.34. reytinq ölçən təşkilat – audiovizual medianın auditoriyasının həcmini ölçən şəxs;

1.1.35. əhəmiyyətli tədbir – cəmiyyət üçün maraq kəsb edən və ölkə ərazisində fəaliyyət göstərən media subyektləri tərəfindən dərc olunması və (və ya) yayımlanması nəzərdə tutulan ictimai, siyasi, sosial və iqtisadi məzmunlu hadisə.

1.2. Bu Qanunda istifadə olunan digər anlayışlar Azərbaycan Respublikasının normativ hüquqi aktları ilə müəyyən olunmuş mənaları ifadə edir.

Maddə 2. Media haqqında qanunvericilik

Media haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasından, bu Qanundan, “Məlumat azadlığı haqqında”, “Fərdi məlumatlar haqqında”, “İnformasiya əldə etmək haqqında”, “İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarından, media sahəsini tənzimləyən Azərbaycan Respublikasının digər normativ hüquqi aktlarından, habelə Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdən ibarətdir.

Maddə 3. Bu Qanunun tətbiq dairəsi

3.1. Bu Qanun Azərbaycan Respublikasının ərazisində təsis olunmuş media subyektlərinə, redaksiyalara, onların məhsullarına, həmçinin Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda olan və fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının ərazisinə və əhalisinə istiqamətlənmiş bütün media subyektlərinə, Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda yaradılan media məhsullarının yalnız Azərbaycan Respublikasının ərazisində yayılan hissəsinə, habelə jurnalistlərə şamil edilir.

3.2. Bu Qanunun müddəaları aşağıdakılara şamil edilmir:

3.2.1. media subyekti hesab edilməyən şəxslər (jurnalistlər istisna olmaqla) tərəfindən yayımlanan informasiyaya;

3.2.2. kütləvi informasiyanın yayılması istisna olmaqla, informasiya texnologiyalarından istifadə etməklə istifadəçilərin bir-birinə göndərdiyi yazışmalara (korrespondensiyaya).

3.3. Media subyektlərinin seçkiqabağı və referendumqabağı təşviqatla bağlı fəaliyyətinin xüsusiyyətləri Azərbaycan Respublikasının Seçki Məcəlləsi ilə tənzimlənir.

Maddə 4. Media sahəsində dövlətin vəzifələri

4.1. Media sahəsində dövlətin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:

4.1.1. media sahəsində fikir müxtəlifliyi və fəaliyyət azadlığını təmin etmək;

4.1.2. Azərbaycan Respublikasında hər kəsin informasiya ilə təmin olunması üçün şərait yaratmaq;

4.1.3. istifadəçiləri, xüsusilə də uşaqları zərərli informasiyanın təsirlərindən qorumaq;

4.1.4. medianın inkişafını təşviq etmək və stimullaşdırıcı tədbirlər həyata keçirmək;

4.1.5. media subyektlərinin və jurnalistlərin fəaliyyətini stimullaşdırmaq;

4.1.6. media sahəsində rəqabət mühitini təmin etmək, media subyektlərinin və jurnalistlərin fəaliyyəti üçün bərabər imkanlar yaratmaq;

4.1.7. Azərbaycan Respublikasının media məkanının təhlükəsizliyini təmin etmək;

4.1.8. ictimai yayımın təmin olunması üçün şərait yaratmaq.

Maddə 5. Media azadlığı

5.1. Azərbaycan Respublikasında media azaddır.

5.2. Media sahəsində dövlət senzurası, habelə bu məqsədlə dövlət orqanlarının (qurumlarının) və ya vəzifələrin yaradılması və maliyyələşdirilməsi qadağandır.

5.3. Media sahəsində fəaliyyətin azadlığı hər kəsin qanuni yolla informasiya axtarmaq, əldə etmək, hazırlamaq, ötürmək, istehsal etmək və yaymaq hüququna dövlət tərəfindən təminat verilməsinə əsaslanır.

5.4. Media sahəsində fəaliyyət yaradıcılıq və redaksiya müstəqilliyi əsasında həyata keçirilir.

5.5. Media sahəsində fəaliyyət azadlığı yalnız bu Qanun və media sahəsini tənzimləyən Azərbaycan Respublikasının digər qanunları ilə müəyyən edilmiş hallarda və qaydada məhdudlaşdırıla bilər.

5.6. Azərbaycan Respublikasından kənarda yerləşən media subyektlərinin fəaliyyətində bu Qanunun tələblərinin pozulması halları aşkar edildikdə, Şura və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə və bu Qanunda nəzərdə tutulmuş tədbirləri həyata keçirir.

Maddə 6. Jurnalist fəaliyyətinin təminatı

6.1. Jurnalistlər müstəqillik, öz mənafelərini təmsil edən təşkilatlarda birləşmək, peşə borclarını yerinə yetirərkən şəxsi toxunulmazlıq, şərəf və ləyaqətlərini müdafiə etmək hüquqlarına malikdirlər.

6.2. Jurnalistlərin peşəkar fəaliyyətinə qanunsuz müdaxilə etmək yolverilməzdir.

6.3. Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə məhdudlaşdırılmayan, ümumi istifadə üçün nəzərdə tutulmuş məlumatların toplanması, hazırlanması, redaktə və istehsalı, ötürülməsi, habelə həmin məlumatlara dair fikir bildirilməsi (şərh verilməsi) ilə bağlı jurnalistlərin təqib edilməsi və onlara təzyiq göstərilməsi yolverilməzdir.

Maddə 7. Hərbi və fövqəladə vəziyyət dövründə media subyektlərinin və jurnalistlərin fəaliyyəti

Hərbi və fövqəladə vəziyyət dövründə media sahəsində çalışan işçilərin fəaliyyəti müvafiq olaraq “Hərbi vəziyyət haqqında” və “Fövqəladə vəziyyət haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə tənzimlənir.

Maddə 8. Dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyatlar barədə ictimaiyyətə məlumatın verilməsi

8.1. Dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyatın aparılması zonasında media sahəsində çalışan işçilərin fəaliyyəti əməliyyat aparan orqan tərəfindən müəyyən edilir.

8.2. Dini ekstremizm əleyhinə aparılan xüsusi əməliyyat barədə ictimaiyyətə məlumatlar əməliyyat aparan orqanın müəyyən etdiyi formada və həcmdə verilir.

8.3. “Dini ekstremizmə qarşı mübarizə haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 9.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş məlumatların yayılmasına yol verilmir.

Maddə 9. Terror əleyhinə aparılan əməliyyat zonasında media subyektlərinin və jurnalistlərin fəaliyyəti

Terror əleyhinə aparılan əməliyyat zonasında media sahəsində çalışan işçilərin fəaliyyəti “Terrorçuluğa qarşı mübarizə haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə tənzimlənir.

Maddə 10. Media savadlılığı

10.1. Media savadlılığının artırılması məqsədilə dövlət tədbirləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən həyata keçirilir.

10.2. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) media savadlılığının artırılması sahəsində beynəlxalq təcrübənin tətbiqi imkanlarının araşdırılması məqsədilə beynəlxalq təşkilatlarla, xarici dövlətlərin müvafiq qurumları ilə əməkdaşlıq edir və təcrübə mübadiləsi aparır.

10.3. Bu Qanunun 10.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan tədbirlər dövlət büdcəsinin vəsaiti və qanunla qadağan olunmayan digər mənbələr hesabına maliyyələşdirilir.

Maddə 11. Xarici media nümayəndələrinin Azərbaycan Respublikasının ərazisində fəaliyyəti

11.1. Azərbaycan Respublikasında akkreditasiya olunmuş xarici jurnalistlərin və digər xarici media nümayəndələrinin hüquqi statusu və peşə fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının normativ hüquqi aktları və Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrlə tənzimlənir.

11.2. Azərbaycan Respublikasında xarici media subyektlərinin filial və nümayəndəlikləri Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş hallarda açılır.

11.3. Xarici jurnalistlərin Azərbaycan Respublikasında akkreditasiyası müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən həyata keçirilir.

11.4. Media Reyestrinə daxil edilmiş jurnalistlərin peşə fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə digər dövlətlər tərəfindən xüsusi məhdudiyyətlər qoyulduqda həmin məhdudiyyətləri tətbiq etmiş dövlətin jurnalistlərinə Azərbaycan Respublikasında da eyni məhdudiyyətlər qoyula bilər.

Maddə 12. Loqotip (emblem)

12.1. Media subyekti redaksiyasının loqotipi (emblemi) olmalıdır. Media subyektinin redaksiyası yalnız bir loqotipdən (emblemdən) istifadə edə bilər.

12.2. Loqotip (emblem) müvafiq icra hakimiyyəti orqanın müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən aparılan Media Reyestrinə daxil edilir.

12.3. Media subyektinin redaksiyasının loqotipində (emblemində) irqi, dini, mənşə, cinsi, etnik və digər ayrı-seçkiliyi, terrorçuluq, zorakılıq və qəddarlığı təbliğ edən, əxlaqa zidd olan simvollar və (və ya) onların kombinasiyasından (sözlər, hərflər, rəqəmlər, qrafik elementlər və s.), habelə digər media subyektinin redaksiyasının loqotipi (emblemi) ilə eyni və ya ona oxşar loqotipdən (emblemdən) istifadə olunması qadağandır.

12.4. Media subyektinin redaksiyası fəaliyyət müddəti ərzində loqotipinə (embleminə) dəyişiklik etmək hüququna malikdir. Bu halda o, həmin loqotipdən (emblemdən) bu barədə dəyişiklik Media Reyestrinə daxil edildikdən sonra istifadə edə bilər.

12.5. Audiovizual media subyektinin redaksiyasının loqotipinin (embleminin) dəyişdirilməsinə bu Qanunun 12.3-cü maddəsi ilə nəzərdə tutulmuş tələblər nəzərə alınmaqla Şuranın razılığı ilə yol verilir. Şura edilmiş dəyişiklik barədə məlumatı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edir.

12.6. Media Reyestrinə daxil edilmiş çap mediasının və onlayn medianın redaksiyasının loqotipinin (embleminin) dəyişdirilməsinə bu Qanunun 12.3-cü maddəsi ilə nəzərdə tutulmuş tələblər nəzərə alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) razılığı ilə yol verilir.

12.7. Televiziya yayımında audiovizual media subyektinin redaksiyasının loqotipi (emblemi) reklamların yayımlandığı vaxtlar istisna olmaqla, ekranda fasiləsiz şəkildə nümayiş olunmalıdır.

12.8. Media subyektinin redaksiyasının loqotipi (emblemi) ilə bağlı mübahisələr “Əmtəə nişanları və coğrafi göstəricilər haqqında” və “Müəllif hüquqları və əlaqəli hüquqlar haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə tənzimlənir.

Maddə 13. İnformasiyadan istifadə edilməsi

13.1. Media subyekti digər media subyektinin informasiyasını və proqramlarını istinad etməklə abunəlik və ya müqavilə əsasında istifadə edə bilər.

13.2. Abunəlik və ya müqavilə olmadıqda media subyekti digər media subyektinin hər bir informasiyasının yalnız üçdə birindən çox olmayan hissəsini istinad etməklə istifadə edə bilər.

13.3. Bu Qanunun 13.1-ci və 13.2-ci maddələri (istinadla bağlı tələb istisna olmaqla) dövlət orqanları (qurumları) tərəfindən yayılan rəsmi məlumatlara (press-relizlərə) və informasiya agentliklərinin informasiyasından istifadə hallarına şamil edilmir.

13.4. Bu Qanunun 77.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda media subyektləri məlumat və informasiyaların həqiqətə uyğun olub-olmamasına görə məsuliyyət daşımır.

13.5. Audiovizual proqramlardan istifadə bu Qanunun 38-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada tənzimlənir.

13.6. Bu Qanunun 38.2-ci və 38.3-cü maddələrinin tələbləri pozulduqda proqrama müstəsna yayım hüququ əldə etmiş audiovizual yayımçı Şuraya müraciət edə bilər.

Maddə 14. Mediada dərc olunan və (və ya) yayımlanan informasiyaya dair tələblər

14.1. Mediada dərc olunan və (və ya) yayımlanan informasiya aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir:

14.1.1. Azərbaycan Respublikasının konstitusiya quruluşunun zorla dəyişdirilməsinə, ərazi bütövlüyünün parçalanmasına, hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsinə və ya saxlanmasına, kütləvi iğtişaşlara açıq çağırışlar edilməməlidir;

14.1.2. Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzlərinə hörmətsizliyə yol verilməməlidir;

14.1.3. dövlət dili normalarına riayət edilməlidir;

14.1.4. irqi, dini, mənşə, cinsi, etnik və digər ayrı-seçkilik təbliğ olunmamalıdır, habelə etnik, irqi və ya dini düşmənçiliyin salınmasına açıq çağırışlar edilməməlidir;

14.1.5. terrorçuluq, dini ekstremizm, zorakılıq və qəddarlıq təbliğ olunmamalı, habelə terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə, terrorçuluq məqsədilə təlimlərin təşkil edilməsinə və ya keçirilməsinə yönələn məlumatlar yayılmamalıdır, terrorçuluğa açıq çağırışlar edilməməlidir;

14.1.6. əxlaqdankənar leksik (söyüş) məzmunlu söz və ifadələrdən, jestlərdən istifadəyə yol verilməməlidir;

14.1.7. şərəf və ləyaqətin alçaldılmasına, işgüzar nüfuzun ləkələnməsinə yol verilməməlidir;

14.1.8. şəxsin ailə və şəxsi həyatına aid sirr olan məlumatların yayılmasına yol verilməməlidir;

14.1.9. böhtana, təhqirə və nifrət çıxışlarına yol verilməməlidir;

14.1.10. sağlamlığın və ətraf mühitin qorunmasına zidd olan hərəkətlər təbliğ olunmamalıdır;

14.1.11. faktlar və hadisələr qərəzsiz və obyektiv təqdim olunmalı, birtərəfliliyə yol verilməməlidir;

14.1.12. parapsixologiya (ekstrasens, medium və s.), mövhumatçılıq və ya digər xürafələrin təbliğinə yol verilməməlidir;

14.1.13. pornoqrafiya məzmunlu materialların dərc edilməsinə (yayımlanmasına) yol verilməməlidir;

14.1.14. qanuni qüvvəyə minmiş məhkəmə qərarı olmadan şəxsin təqsirli olması barədə məlumatların dərc edilməsinə (yayımlanmasına) yol verilməməlidir;

14.1.15. “Uşaqların zərərli informasiyadan qorunması haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş tələblərə əməl edilməlidir;

14.1.16. “İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 13-2.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş digər informasiyanın yayımlanmasına yol verilməməlidir.

14.2. Yerüstü yayımçı proqramlarında bu Qanunun 14.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan tələblərlə yanaşı dövlət dilindən istifadəni də təmin etməlidir.

14.3. Yerüstü yayımçı proqramlarında yalnız Şuranın razılığı ilə digər dillərdən istifadə edə bilər.

Maddə 15. İnformasiyanın yayılmasına, informasiya mənbəyinin açıqlanmasına yol verilməyən hallar

15.1. Media subyekti və jurnalist tərəfindən aşağıdakılara yol verilmir:

15.1.1. şəxsin gizli saxlanmaq şərtilə verdiyi informasiyanın proqram və materiallarda yayılmasına;

15.1.2. məlumat vermiş şəxsin razılığı olmadan onun şəxsiyyətinin açıqlanmasına;

15.1.3. təhqiqatçının, müstəntiqin, ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun və ya məhkəmənin icazəsi olmadan ibtidai araşdırma məlumatlarının yayılmasına;

15.1.4. Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş qaydada tərtib edilən və “İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq sənədləşdirilmiş informasiya hesab edilən cinayət təqibi üzrə icraat materiallarının surətlərinin olduğu kimi yayılmasına;

15.1.5. yetkinlik yaşına çatmayan şübhəli, təqsirləndirilən və ya zərər çəkmiş şəxslərin şəxsiyyəti barədə hər hansı məlumatların həmin şəxslərin və onların qanuni nümayəndələrinin razılığı olmadan yayılmasına;

15.1.6. “Dini ekstremizmə qarşı mübarizə haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 9.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş məlumatların yayılmasına;

15.1.7. Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 388-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş sui-istifadə hallarına.

15.2. Məsul redaktor və (və ya) jurnalist istintaqı aparılan yaxud məhkəmə icraatında olan işlə əlaqədar bu Qanunun 15.3-cümaddəsi ilə müəyyən edilmiş hallardan başqa informasiya mənbəyini açıqlamağa məcbur edilə bilməz.

15.3. Məsul redaktor və ya jurnalist aşağıdakı hallarda məhkəmənin qərarı ilə öz informasiya mənbəyini açıqlamalıdır:

15.3.1. insan həyatının müdafiəsi üçün;

15.3.2. ağır və xüsusilə ağır cinayətlərin qarşısını almaq üçün;

15.3.3. ağır və xüsusilə ağır cinayət törətməkdə təqsirləndirilən şəxsin müdafiəsi üçün.

15.4. Bu Qanunun 15.1.3-cü maddəsinin tələbləri jurnalistin müstəqil araşdırma aparmaq hüququnu məhdudlaşdırmır.

Maddə 16. Xarici mənbələrdən alınan informasiyanın yayılması

16.1. Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının və Azərbaycan Respublikasının hüquqi şəxslərinin xarici mənbələrdən, o cümlədən xarici media subyektlərindən birbaşa məlumat əldə etmək hüququ vardır.

16.2. Azərbaycan Respublikasında yerüstü yayım üçün nəzərdə tutulmuş radiotezliklərdən istifadə olunmaqla xarici televiziya və radio proqramlarının yayımlanmasına Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş hallarda yol verilir.

16.3. Redaksiyasının daimi yeri Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda olan xarici çap mediası məhsulunun Azərbaycan Respublikasının ərazisində yayılmasına Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş hallarda yol verilir. Bu müqavilələrdə xarici çap mediası məhsulunun yayılması qaydası nəzərdə tutulmadıqda, bu məsələlər müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən olunur.

Maddə 17. Məlumat almaq hüququ

17.1. Media subyektləri və jurnalistlər cəmiyyətdəki ictimai, siyasi, sosial və iqtisadi vəziyyət haqqında, dövlət orqanlarının (qurumlarının), bələdiyyələrin, müəssisə və təşkilatların, qeyri-hökumət təşkilatlarının, siyasi partiyaların, vəzifəli şəxslərin fəaliyyəti barədə düzgün informasiya almaq hüququna malikdirlər. Bu hüquq qanunla müəyyənləşdirilmiş hallardan başqa məhdudlaşdırıla bilməz.

17.2. Dövlət orqanları (qurumları), bələdiyyələr, müəssisə və təşkilatlar, qeyri-hökumət təşkilatları, siyasi partiyalar, vəzifəli şəxslər öz fəaliyyətləri haqqında informasiyanı media subyektlərinin və jurnalistlərin yazılı və şifahi sorğusu əsasında, habelə mətbuat konfransları və ya brifinqlər keçirmək yolu ilə yaxud başqa formalarda verirlər.

17.3. İnformasiya əldə edilməsi barədə yazılı sorğuya “İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda müəyyənləşdirilmiş qaydada və müddətdə baxılır. Həmin Qanunda göstərilən müddətdə həmin informasiya öz operativliyini itirərsə, sorğuya dərhal, bu mümkün olmadıqda isə 24 (iyirmi dörd) saatdan gec olmayaraq cavab verilməlidir.

17.4. Media subyektləri və jurnalistlər məlumatı verməkdən imtina edən dövlət orqanlarından (qurumlarından), bələdiyyələrdən, müəssisə və təşkilatlardan, qeyri-hökumət təşkilatlarından, siyasi partiyalardan və ya vəzifəli şəxslərdən qanunla müəyyənləşdirilmiş qaydada şikayət etmək hüququna malikdir.

17.5. Şura və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) əhəmiyyətli tədbirlərlə bağlı siyahını hər il növbəti il üçün elan etməlidir və bu siyahını özlərinin rəsmi internet saytlarında yerləşdirməli və onun müntəzəm olaraq yenilənməsini təmin etməlidirlər.

Maddə 18. Təkzib, düzəliş və cavab vermək hüququ

18.1. Media subyekti tərəfindən fiziki şəxsin şərəf və ləyaqətini, fiziki və hüquqi şəxsin işgüzar nüfuzunu ləkələyən, böhtan və təhqir xarakterli məlumatlar yayıldıqda, fikirlər təhrif olunduqda fiziki şəxsin özünün və ya nümayəndəsinin, hüquqi şəxsin rəhbərinin, yaxud səlahiyyətli nümayəndəsinin həmin media subyektində 1 (bir) ay müddətində cavab vermək, habelə media subyektindən həqiqətə uyğun olmayan məlumatın təkzib olunmasını, düzəliş verilməsini, üzr istənilməsini tələb etmək, yaxud birbaşa məhkəməyə müraciət etmək hüququ vardır.

18.2. Bu Qanunun 18.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş tələblə müraciət edilən zaman, yaxud məhkəmə qərar çıxaran zaman media subyektinin fəaliyyəti (yayımı) müvəqqəti dayandırılmışsa və ya o yenidən təşkil olunmuşsa təkzib, cavab və ya düzəliş həmin media subyektinin və ya onun hüquqi varisinin vəsaiti hesabına iddiaçının istədiyi media subyektlərinin birində dərc oluna (yayımlana) bilər.

18.3. Media subyekti tərəfindən cinayət işləri üzrə icraatın mahiyyəti və nəticələri barədə həqiqətə uyğun olmayan və ya təhrif edilmiş məlumatlar verildikdə cinayət prosesini aparan orqan məlumatın təkzib olunması və ya düzəliş verilməsi tələbi ilə həmin media subyektinə müraciət etmək hüququna malikdir.

Maddə 19. Təkzib, cavab və düzəliş verilməsi qaydası

19.1. Təkzibdə hansı məlumatın həqiqətə uyğun olmadığı, həmin çap mediası subyektində nə vaxt və necə dərc olunduğu göstərilir. Çap mediası subyektində təkzib məlumatın və ya materialın verildiyi səhifədə həmin şriftlə yığılır və “Təkzib” başlığı altında dərc olunur. Gündəlik, günaşırı, həftəlik və aylıq yayımlanan qəzetlər təkzib, cavab və ya düzəliş haqqında tələbin daxil olduğu gündən sonrakı nömrədə, digər dövri-nəşrlər isə hazırlanan və ya yaxın günlər üçün planlaşdırılan buraxılışda təkzibi, cavabı və ya düzəlişi dərc etməlidirlər.

19.2. Təkzib, cavab və ya düzəliş audiovizual yayımçı tərəfindən tələbin alındığı gündən sonrakı müvafiq proqramda yayımlanır. Bunu tələb edən fiziki şəxsin və ya onun nümayəndəsinin, hüquqi şəxsin rəhbərinin və ya onun səlahiyyətli nümayəndəsinin proqramda cavabla çıxış etmək hüququ təmin edilməlidir.

19.3. Təkzib və ya cavab mətnində heç bir dəyişiklik edilmədən verilir. Təkzib və ya cavabın mətni bu Qanunun 14.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan tələbləri pozmamalıdır.

19.4. Təkzib və ya cavabın mətni təkzib edilən və ya cavab verilən məlumatın həcmindən iki dəfədən çox olmamalıdır.

19.5. Cavab dərc olunan (yayımlanan) nömrədə (proqramda) həmin cavabı şərh etməyə və ya təkzib etməyə yol verilmir. Cavaba cavab sonrakı nömrədə (proqramda) yerləşdirilə bilər.

19.6. Təkzib, cavab və ya düzəliş rədd edildikdə, bu barədə tələb etmiş şəxsə 3 (üç) gün müddətində əsaslandırılmış məlumat verilməlidir.

19.7. Aşağıdakılar təkzib və ya cavab mətnini dərc etməkdən (yayımlamaqdan) imtina üçün əsasdır:

19.7.1. təkzibi tələb olunan məlumat məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təsdiq edilmişdirsə;

19.7.2. təkzibi tələb olunan məlumat və ya materialla bağlı media subyekti tərəfindən şikayətçinin müraciəti əsasında artıq təkzib verilmişdirsə;

19.7.3. təkzib və ya cavabın mətni bu Qanunun 14.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan tələbləri pozursa;

19.7.4. təkzib və ya cavabın mətni təkzib edilən və ya cavab verilən məlumatın həcmindən iki dəfədən çoxdursa;

19.7.5. məlumatın və ya materialın media subyekti tərəfindən dərc edilməsindən (yayımlanmasından) bir ay müddətində üzrsüz səbəbdən müraciət edilməmişdirsə.

19.8. Təkzib, cavab və ya düzəlişin verilməsinə görə ödəniş tələb edilmir.

19.9. Haqsız, qeyri-dəqiq və gizli reklam “Reklam haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tələbləri nəzərə alınmaqla təkzib olunur.

19.10. Onlayn mediada təkzib və ya cavabın mətni təkzib və ya cavab vermək hüququnun yaranmasına səbəb olmuş materialın yayımı üsuluna uyğun şəkildə yayımlanmalıdır (eyni həcmdə, eyni vaxtda, həmin veb-saytda, veb-səhifədə və ya veb-saytın həmin bölməsində və s.). Bu zaman hansı məlumatın həqiqətə uyğun olmadığı, həmin onlayn media subyektində nə vaxt və necə yayımlandığı göstərilməlidir.

19.11. Təkzib və ya cavab mətnini orijinal nəşrdə olduğu kimi həmin veb-səhifədə və ya veb-saytın həmin bölməsində yerləşdirmək mümkün olmadıqda, onlayn media subyekti müvafiq materiallar (paylaşımlar) arasında hiperlinklərin yaradılmasını təmin etməli və orijinal mətnin yanında bu materialda (paylaşımda) olan məlumatın təkzib edildiyinə və ya cavab verildiyinə dair bildiriş yerləşdirməlidir.

Maddə 20. Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlarının obyektlərindən və oxucu məktublarından istifadə edilməsi

20.1. Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqların obyektlərindən mediada istifadəyə “Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tələblərinə əməl edilməklə yol verilir.

20.2. Oxucu (dinləyici, tamaşaçı) məktubları dərc edilərkən (yayımlanarkən) onların məzmununu təhrif etməyən ixtisara və redaktəyə yol verilir. “İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş hallardan başqa redaksiya oxucu (dinləyici, tamaşaçı) məktublarına cavab verməyə məcbur deyildir.

20.3. Bu Qanunla müəyyən edilmiş hallardan başqa media subyekti dərc etməkdən (yayımlamaqdan) imtina etdiyi materialı dərc etməyə (yayımlamağa) məcbur edilə bilməz.

Maddə 21. Gizli audio və (və ya) vizual məlumatlar

21.1. Gizli audio və video yazılardan, foto çəkilişlərindən istifadə etməyə və ya onları yaymağa yalnız aşağıdakı hallarda yol verilir:

21.1.1. barəsində gizli audio və ya video yazısı, foto çəkilişi aparılmış şəxsin bu materiallardan istifadəyə və ya onların yayılmasına yazılı razılığı varsa, habelə digər şəxsin (şəxslərin) Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə müəyyən edilmiş hüquq və azadlıqlarının qorunması üçün zəruri tədbirlər görülmüşdürsə;

21.1.2. məhkəmənin qərarı ilə nümayiş etdirilirsə.

21.2. Bu Qanunun 21.1-ci maddəsinin tələblərini pozaraq gizli audio-video yazılardan, film və foto çəkilişlərindən istifadə olunması və onların yayılması qadağandır.

Maddə 22. Media subyektləri tərəfindən yayımlanmış materialların saxlanılması

22.1. Audiovizual yayımçılar öz proqramlarını 3 (üç) ay müddətində saxlamalıdırlar.

22.2. Seçkiqabağı və referendumqabağı təşviqata aid audiovizual proqramların audio və (və ya) videoyazısı aparılır, həmin yazılar yayımlandığı gündən 12 (on iki) ay müddətində müvafiq audiovizual yayımçı tərəfindən saxlanılır. Audiovizual yayımçı ödənişli və ödənişsiz efir vaxtının ayrılmasına dair hesabat sənədlərini səsvermə günündən başlayaraq 5 (beş) il müddətində saxlamalıdır.

Maddə 23. Reklamın yayılması

Mediada reklam “Reklam haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq hazırlanır və yayılır.

Maddə 24. Beynəlxalq əməkdaşlıq

24.1. Media sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr əsasında həyata keçirilir.

24.2. Azərbaycan Respublikasının media subyektləri, peşəkar jurnalist təşkilatları öz fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan şəxslərlə, habelə xarici təşkilatlarla beynəlxalq əməkdaşlıqda iştirak edə və bu məqsədlə müqavilələr bağlaya bilərlər.

2-ci fəsil

Media subyektləri

Maddə 25. Media subyektləri

25.1. Media subyektləri aşağıdakılardır:

25.1.1. audiovizual media subyektləri;

25.1.2. çap mediası subyektləri;

25.1.3. onlayn media subyektləri;

25.1.4. informasiya agentlikləri.

Maddə 26. Media subyektinə dair tələblər

26.1. Media subyektinə dair tələblər aşağıdakılardır:

26.1.1. təsisçi fiziki şəxs olduqda, Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olmalıdır;

26.1.2. təsisçi hüquqi şəxs olduqda, onun nizamnamə kapitalında üstün iştirak payı (75 faiz) Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşına (vətəndaşlarına) və (və ya) Azərbaycan Respublikasında qeydiyyatdan keçmiş hüquqi şəxsə (hüquqi şəxslərə) məxsus olmalıdır;

26.1.3. media subyekti fiziki şəxs olduqda, Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olmalı, bu Qanunun 26.3-cü maddəsinin tələblərinə cavab verməlidır.

26.2. Bu Qanunun 26.1.1-ci və 26.1.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş tələblər media subyektinin təsisçisi olan hüquqi şəxsin birbaşa və dolayısı ilə iştirakçısı olan şəxslərin iştirakçılarına da şamil edilir.

26.3. Aşağıdakı şəxslər media subyektinin təsisçisi (iştirakçısı) ola bilməzlər:

26.3.1. ağır və ya xüsusilə ağır cinayətlərə, habelə ictimai mənəviyyat əleyhinə olan cinayətlərə görə əvvəllər məhkum edilmiş şəxslər;

26.3.2. məhkumluğu ödənilməmiş və ya götürülməmiş şəxslər;

26.3.3. məhkəmə tərəfindən fəaliyyət qabiliyyəti olmayan və ya məhdud fəaliyyət qabiliyyətli hesab edilən şəxslər.

26.4. Siyasi partiyalar və dini qurumlar yalnız çap mediasının təsisçisi (iştirakıçısı) ola bilərlər.

26.5. Media subyektinin onun təsisçisi (iştirakçısı) olmayan xarici ölkələrin fiziki və ya hüquqi şəxsləri, onların filial və nümayəndəlikləri, həmin şəxslərin Azərbaycan Respublikasında təsis etdikləri hüquqi şəxslər, habelə xarici ölkələrin dövlət qurumları tərəfindən maliyyələşdirilməsinə yol verilmir.

26.6. Audiovizual media subyektinin iştirakçılarının tərkibində hər hansı bir dəyişiklik edilməzdən 1 (bir) ay əvvəl Şuraya məlumat verilməlidir. Şura dəyişikliyin bu Qanunun tələblərinə uyğun olması barədə 1 (bir) ay müddətində əsaslandırılmış rəy verir. Verilmiş müsbət rəy əsasında audiovizual media subyektinin iştirakçılarının tərkibində edilmiş dəyişikliyi təsdiq edən sənədlər 1 (bir) ay müddətində Şuraya təqdim olunmalıdır.

26.7. Audiovizual media subyekti Şuraya, digər media subyektləri isə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) təsisçiləri və iştirakçıları, habelə idarəetmə orqanının rəhbəri barədə məlumatı hər il dekabr ayının 30-dək təqdim etməlidir.

26.8. Media subyektinin idarəetmə orqanının rəhbəri ali təhsilli olmalı, habelə bu Qanunun 26.1.1-ci və 26.3-cü maddələrinin tələblərinə cavab verməlidir.

3-cü fəsil

Audiovizual media

Maddə 27. Audiovizual media subyektləri

27.1. Audiovizual media subyektləri aşağıdakılardır:

27.1.1. yerüstü yayımçı:

27.1.1.1. ümumölkə yerüstü televiziya yayımçısı;

27.1.1.2. regional yerüstü televiziya yayımçısı;

27.1.1.3. ümumölkə yerüstü radio yayımçısı;

27.1.1.4. regional yerüstü radio yayımçısı;

27.1.2. platforma yayımçısı:

27.1.2.1. peyk yayımı həyata keçirən platforma yayımçısı;

27.1.2.2. peyk yayımı həyata keçirməyən platforma yayımçısı;

27.1.3. platforma operatoru:

27.1.3.1. sadə platforma operatoru;

27.1.3.2. universal platforma operatoru;

27.1.4. multipleks operatoru;

27.1.5. infrastruktur operatoru;

27.1.6. sifarişli yayım xidməti provayderi.

Maddə 28. Audiovizual media subyektlərinin fəaliyyətinin əsasları

28.1. Yerüstü yayımçı infrastruktur və multipleks operatoru, infrastruktur və multipleks operatoru isə yerüstü yayımçı kimi fəaliyyət göstərə bilməz.

28.2. Platforma operatoru və multipleks operatoru platforma yayımçısı kimi fəaliyyət göstərmək üçün bu fəaliyyət növü üzrə də lisenziya almalıdır.

Maddə 29. Yerüstü yayımçı

29.1. İctimai yayımçı istisna olmaqla, yerüstü yayımçıya lisenziya müsabiqə əsasında verilir.

29.2. Yerüstü ümumölkə yayımçısının proqramları ölkə üzrə, yerüstü regional yayımçının proqramları isə həmin region üzrə infrastruktur və platforma operatorları tərəfindən retranslyasiya olunur.

29.3. Yerüstü yayımçı öz proqramlarını infrastruktur və platforma operatorlarına retranslyasiya üçün təqdim etməlidir. Yerüstü yayımçı bunun müqabilində platforma operatorlarından ödəniş tələb edə bilməz.

29.4. Yerüstü ümumölkə yayımçısı ölkə üzrə, yerüstü regional yayımçı isə müvafiq region üzrə yerüstü yayımın təmin olunması üçün infrastruktur operatoru ilə müqavilə bağlayır və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən etdiyi məbləğdə infrastuktur operatoruna xidmət haqqı ödəyir.

29.5. Yerüstü ümumölkə yayımçısının peyk yayımı həyata keçirməsi üçün lisenziya tələb olunmur. Yerüstü ümumölkə yayımçısı peyk operatorları ilə müqavilə bağlayaraq peyk yayımı da həyata keçirə bilər.

29.6. Yerüstü yayımçı proqramlarını onların məzmununa dəyişiklik etmədən öz internet informasiya ehtiyatında (veb-saytında) və digər video paylaşım platformalarında yayımlaya bilər.

Maddə 30. Platforma yayımçısı

30.1. Siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən etdiyi orqanlar (qurumlar) istisna olmaqla, dövlət orqanları (qurumları) və dövlətə məxsus olan hüquqi şəxslər tərəfindən maliyyələşən, həmin orqanın (qurumun) fəaliyyət sahəsini əks etdirən, ictimai yayım funksiyası daşıyan audiovizual yayımçı yalnız platforma yayımçısı kimi fəaliyyət göstərə bilər.

30.2. Platforma yayımçısı (bu Qanunun 30.8-ci maddəsi istisna olmaqla) lisenziya əsasında fəaliyyət göstərir.

30.3. Peyk yayımı həyata keçirən platforma yayımçısı üçün lisenziya müsabiqə əsasında yalnız hüquqi şəxslərə verilir.

30.4. Platforma yayımçısı praym-taymda yayımlanan proqramlarında dövlət dilindən istifadəni tam təmin etdikdə, reklam fəaliyyəti həyata keçirə bilər.

30.5. Platforma yayımçısı proqramlarını onların məzmununa dəyişiklik etmədən öz veb-saytında və digər video paylaşım platformalarında yayımlaya bilər.

30.6. Platforma yayımçısının redaksiyası Azərbaycan Respublikasının ərazisində fəaliyyət göstərməlidir və gündə minimum 6 saat yayım həyata keçirməlidir.

30.7. Birbaşa internet üzərindən yayımlanan platforma yayımçısı bu Qanunun 30.6-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş tələblərlə yanaşı, veb-sayta və müəyyən proqram cədvəlinə malik olmalı, habelə yayımı özünün veb-saytından həyata keçirməlidir.

30.8. Birbaşa internet üzərindən audiovizual proqramlar yayımlayan şəxslər yalnız öz müraciətləri əsasında platforma yayımçısı lisenziyası ala bilərlər. Bu halda qeyd olunan şəxslər bu Qanunun 30.2–30.7-ci maddələrinin tələblərinə cavab verməlidir.

Maddə 31. Sifarişli yayım xidməti provayderi

31.1. Sifarişli yayım xidməti provayderi lisenziya əsasında fəaliyyət göstərir.

31.2. Sifarişli yayım xidməti provayderi proqram kataloqunu platforma operatorunun yayım üsulları və ya birbaşa internet vasitəsilə, o cümlədən, mobil tətbiqlər vasitəsilə təqdim edir.

31.3. Sifarişli yayım xidməti provayderi proqram kataloquna daxil etdiyi bütün proqramlar barədə məlumatı və həmin proqramların yayımı üçün əldə etdiyi yayım hüquqlarına dair müqavilələri Şuraya təqdim etməlidir.

31.4. Sifarişli yayım xidmətinin proqram kataloquna daxil edilmiş bütün proqramlar “Uşaqların zərərli informasiyadan qorunması haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq yaş kateqoriyaları üzrə təsnifatlandırılmalıdır.

Maddə 32. Platforma operatoru

32.1. Platforma operatoru lisenziya əsasında fəaliyyət göstərir.

32.2. Sadə platforma operatoru yalnız bir üsulla, universal platforma operatoru isə eyni zamanda 2 (iki) və daha çox üsulla retranslyasiya həyata keçirə bilər.

32.3. Platforma operatoru müqavilə əsasında istifadəçiyə audiovizual proqramların satışını həyata keçirir.

32.4. Platforma operatoru onunla xarici audiovizual yayımçı və ya onun adından müqavilə bağlamaq səlahiyyəti olan şəxs arasında xarici audiovizual yayımçıların proqramlarının retranslyasiyasına dair bağlanmış müqavilənin surətini Şuraya təqdim etməlidir.

32.5. Platforma operatoru yerüstü ümumölkə yayımçısının proqramlarını ölkə üzrə, yerüstü regional yayımçının proqramlarını isə region üzrə retranslyasiya etmək üçün öz yayım paketlərinə daxil etməlidir. Platforma operatoru bunun müqabilində yerüstü yayımçıdan ödəniş tələb edə bilməz.

32.6. Platforma operatoru müqavilə əsasında platforma yayımçısının proqramlarının retranslyasiyasını həyata keçirə bilər.

32.7. Platforma operatorunun fəaliyyətində Şura tərəfindən monitorinqin həyata keçirilməsi məqsədilə həmin operator tərəfindən Şuranın ödənişsiz istifadə hüququ təmin edilməlidir.

32.8. Platforma operatoru retranslyasiya etdiyi audiovizual yayımçıların siyahısını hər növbəti ayın birinci həftəsində Şuraya təqdim etməlidir.

Maddə 33. İnfrastruktur operatoru

33.1. İnfrastruktur operatoru Şuranın qərarı ilə ayrılmış radiotezlikdən (radiotezliklərdən) istifadə edir.

33.2. İnfrastruktur operatoru yerüstü yayımçının proqramlarının retranslyasiyasını təmin etməlidir.

33.3. İnfrastruktur operatoru yerüstü ümumölkə yayımçısının ölkə üzrə, yerüstü regional yayımçının isə müvafiq region üzrə yerüstü yayımının təmin olunması üçün yerüstü yayımçı ilə müqavilə bağlayır və bu Qanunun 29.4-cü maddəsində göstərilən məbləğdə xidmət haqqı alır.

33.4. İnfrastruktur operatoru istifadəçilərə ödənişli retranslyasiya xidməti göstərə bilməz.

33.5. İnfrastruktur operatoru multipleks və platforma operatorlarına, həmçinin peyk operatoruna siqnalın ötürülməsini müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən etdiyi məbləğdə xidmət haqqı almaqla həyata keçirir.

Maddə 34. Multipleks operatoru

34.1. Multipleks operatoru üçün radiotezlik (radiotezliklər) onun istifadəsinə Şura tərəfindən bu Qanunun 5-ci fəslinə müvafiq olaraq keçirilən müsabiqə əsasında verilir. Müsabiqənin qalibi eyni zamanda multipleks operatoru üçün müvafiq lisenziya əldə etmiş sayılır.

34.2. Növbəti radiotezlik (radiotezliklər) əldə etmək istəyən multipleks operatoru radiotezliyin (radiotezliklərin) verilməsinə dair müsabiqədə iştirak etməlidir. Bu müsabiqənin nəticəsində qalib olmuş multipleks operatoruna yenidən lisenziya verilmir.

34.3. Multipleks operatoru müqavilə əsasında istifadəçiyə audiovizual proqramların satışını həyata keçirir.

34.4. Multipleks operatoru müqavilə əsasında platforma yayımçısının proqramlarının retranslyasiyasını həyata keçirə bilər.

34.5. Multipleks operatoru onunla xarici audiovizual yayımçı və ya onun adından müqavilə bağlamaq səlahiyyəti olan şəxs arasında xarici audiovizual yayımçıların proqramlarının retranslyasiyasına dair bağlanmış müqavilənin surətini Şuraya təqdim etməlidir.

34.6. Multipleks operatorunun fəaliyyətində Şura tərəfindən monitorinqin həyata keçirilməsi məqsədilə həmin operator tərəfindən Şuranın ödənişsiz istifadə hüququ təmin edilməlidir.

34.7. Multipleks operatoru retranslyasiya etdiyi audiovizual yayımçıların siyahısını hər növbəti ayın birinci həftəsində Şuraya təqdim etməlidir.

Maddə 35. Yerüstü yayımın radiotezlik planlaşdırılması

35.1. Yerüstü yayım üçün radiotezlik siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən tərtib olunur və yerüstü yayım üçün istifadəyə yararlı radiotezliklər haqqında məlumatlar hər yarımildə 1 (bir) dəfə Şuraya təqdim edilir. Bu məlumatlar Şuranın sorğusu əsasında da təqdim olunur.

35.2. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) və infrastruktur operatoru hər yarımildə 1 (bir) dəfə yayım imkanları barədə Şuraya məlumat verir. Bu məlumatlar Şuranın sorğusu əsasında da təqdim olunur.

35.3. Şura ümumölkə və regional yerüstü yayım üçün istifadəyə yararlı radiotezliklərin və yayım imkanlarının istifadəsini təşkil edir.

Maddə 36. Audiovizual yayım avadanlıqlarının sertifikatlaşdırılması

Audiovizual proqramların ötürülməsi və yayımlanmasını təmin edən yerüstü yayım radiovericiləri, peyk yerüstü radiovericiləri, yerüstü radio-rele aralıq və son stansiyaları, habelə kabel yayımı stansiyaları və paylayıcı şəbəkə avadanlıqları “Uyğunluğun qiymətləndirilməsi sahəsində akkreditasiya haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq akkreditasiya edilmiş uyğunluğu qiymətləndirən qurumlar tərəfindən sertifikatlaşdırılır.

Maddə 37. Dövlət orqanlarında (qurumlarında), hüquqi və fiziki şəxslərə məxsus obyektlərdə və onların ərazi hüdudlarında audiovizual yayım

Dövlət orqanlarında (qurumlarında), hüquqi və fiziki şəxslərə məxsus obyektlərdə və onların ərazi hüdudlarında onlar tərəfindən həyata keçirilən və həmin qurumların fəaliyyətini əks etdirən informasiya xarakterli audiovizual proqramlardan ibarət yayım, habelə həmin qurumlar tərəfindən yalnız yerüstü yayımçıların proqramlarının retranslyasiyası üzrə fəaliyyət lisenziyalaşdırılmır.

Maddə 38. Yayım hüququ

38.1. Proqramın müəllifi həmin proqramın yayımlanması hüququnu yayım üsulunun və şərtlərinin göstərildiyi müqavilə əsasında bir neçə və ya müstəsna olaraq bir audiovizual yayımçıya verə bilər. Həmin müqavilələrin surəti audiovizual yayımçı tərəfindən Şuraya təqdim edilməlidir.

38.2. Proqrama müstəsna yayım hüququ əldə etmiş audiovizual yayımçıdan başqa digər audiovizual yayımçıların həmin proqramı yayımlaması qadağandır.

38.3. Müstəsna yayım hüququ ilə yayımlanan əhəmiyyətli tədbir digər audiovizual yayımçılar tərəfindən 60 (altmış) saniyədən artıq olmamaq və mənbəyini bildirmək şərti ilə ödənişsiz yayımlana bilər.

38.4. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) xarici audiovizual yayımçının proqramlarının yayımlanmasına razılıq verilməsi üçün Şuraya müraciət etməlidir.

Maddə 39. Audiovizual yayımçının vəzifələri və audiovizual yayıma dair tələblər

39.1. Audiovizual yayımçının vəzifələri aşağıdakılardır:

39.1.1. sifarişli yayım xidməti istisna olmaqla, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himnini hər gün səhər yayımın əvvəlində “Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himnindən istifadə qaydaları haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 6.2-ci maddəsinə uyğun olaraq səsləndirmək;

39.1.2. tütün istifadəsi prosesinin nümayiş etdirildiyi proqramlarda tütündən istifadənin sağlamlığa və ətraf mühitə zərərli təsiri barədə xüsusi xəbərdaredici məlumatların verilməsini təmin etmək;

39.1.3. bu Qanunun 14.1-ci və 14.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş tələblərə riayət etmək;

39.1.4. reklam və sponsorluq fəaliyyətini “Reklam haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tələblərinə əsasən həyata keçirmək;

39.1.5. Şuranın qərarlarını icra etmək;

39.1.6. bu Qanunla müəyyənləşdirilmiş digər vəzifələri yerinə yetirmək.

39.2. Audiovizual yayımın səs və təsvirinə dair keyfiyyət göstəriciləri ilə bağlı tələblər Şura tərəfindən müəyyən edilir.

39.3. Ümumxalq hüzn, Anım və matəm günlərində audiovizual yayım aşağıdakı qaydada həyata keçirilməlidir:

39.3.1. komediya və erotik filmlər, televiziya və radio viktorinaları, yumoristik, əyləncəli və ümumxalq hüzn, Anım və matəm günlərinin mahiyyətinə uyğun olmayan digər proqramlar yayımlanmamalıdır;

39.3.2. reklam yayımlanmamalıdır (Anım Günü istisna olmaqla);

39.3.3. azı hər iki saatda bir dəfə ümumxalq hüzn, Anım və matəm günü ilə bağlı məlumat yayımlanmalıdır;

39.3.4. saat 12.00-da bir dəqiqəlik sükut elan edilməlidir.

Maddə 40. Tematik yayım

Bu Qanunun 50.1-ci və 50.2-ci maddələrində göstərilən audiovizual media subyektləri tərəfindən yayımın lisenziyada qeyd olunan janrda həyata keçirilməsi məcburidir.

Maddə 41. Yayımın dayandırılması

41.1. Aşağıdakı hallarda yayım Şuranın qərarı ilə 24 (iyirmi dörd) saat müddətinədək müvəqqəti dayandırılır:

41.1.1. bu Qanunun 14.1.4-cü (irqi, dini, mənşə, cinsi, etnik və digər ayrı-seçkiliyin təbliği ilə bağlı), 14.1.5-ci (zorakılıq və qəddarlıqla bağlı), 14.1.6-cı, 14.1.12-ci, 14.1.13-cü, 38-ci, 39.1.1-ci, 39.1.2-ci, 39.1.4-cü və 39.3-cü maddələrinin tələbləri pozulduqda;

41.1.2. yayımla bağlı lisenziyada göstərilən ərazi kateqoriyasına riayət edilmədikdə.

41.2. Aşağıdakı hallarda yayım Şuranın qərarı ilə 1 (bir) gündən 1 (bir) ayadək müddətə müvəqqəti dayandırılır:

41.2.1. bu Qanunun 7-ci, 8-ci, 9-cu, 14.1.2-ci və 14.1.5-ci (terrorçuluğun və dini ekstremizmin təbliği ilə bağlı) maddələrinin tələbləri pozulduqda;

41.2.2. Azərbaycan Respublikasının konstitusiya quruluşunun zorla dəyişdirilməsinə, ərazi bütövlüyünün parçalanmasına, hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsinə və ya saxlanmasına, kütləvi iğtişaşlara, etnik, irqi və ya dini nifrət və düşmənçiliyin salınmasına, terrorçuluğa açıq çağırışlar, habelə terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə, terrorçuluq məqsədilə təlimlərin təşkil edilməsinə və ya keçiririlməsinə yönələn məlumatlar yayımladıqda.

41.3. Şura bu Qanunun 41.2.2-ci maddəsində göstərilən halda yayımın dərhal dayandırılması barədə qərar qəbul edir və bu Qanunun 58.4-cü maddəsi nəzərə alınmaqla yayımçının lisenziyasının ləğv edilməsi barədə iddia ərizəsi ilə məhkəməyə müraciət edir. Məhkəmə iddia ərizəsinə Azərbaycan Respublikası İnzibati Prosessual Məcəlləsinin 128-ci maddəsinə uyğun olaraq baxır.

41.4. Şura tərəfindən yayımın dayandırılması barədə qərarın surəti dərhal məlumat üçün audiovizual yayımçıya, icra üçün infrastruktur operatoruna, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) və platforma operatorlarına göndərilməlidir.

41.5. Bu Qanunun tələblərini pozmuş audiovizual yayımçı bu Qanunun 41.1-ci və 41.2-ci maddələri ilə ona tətbiq edilmiş müvafiq tədbirin məzmunu barədə məlumatı yayımın dayandırıldığı müddət ərzində özünün televiziya və (və ya) radio kanalında yayımlamalıdır.

41.6. Barəsində yayımın dayandırılması və ya digər inzibati tənbeh tətbiq etmə haqqında qərar çıxarılmış yayımçı buna səbəb olmuş audiovizual proqramı özünün veb-saytından və həmin proqramın yayımlandığı video paylaşım platformalarından çıxarmalıdır.

Maddə 42. Audiovizual proqramların auditoriya həcminin araşdırılması

42.1. Audiovizual yayımın dayanıqlı inkişafını təmin etmək, həmin sahəyə investisiya qoyuluşunu və reklamı təşviq etmək məqsədilə xüsusi qurğularla audiovizual yayımçıların və onlar tərəfindən yayımlanan proqramların auditoriya həcminin araşdırılması Şuranın tələblərinə cavab verən reytinq ölçən təşkilat tərəfindən audiovizual yayımçılarla bağlanılmış müqavilə əsasında həyata keçirilir. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən etdiyi halda bu maddənin məqsədləri üçün maliyyələşmə dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına həyata keçirilə bilər.

42.2. Dövlət büdcəsindən maliyyələşən audiovizual yayımçılar (sifarişli yayım xidməti istisna olmaqla) auditoriya həcminin Şuranın tələblərinə cavab verən reytinq ölçən təşkilat vasitəsilə müəyyənləşdirilməsini təmin etməlidirlər.

42.3. Audiovizual media subyektlərinin və reklam agentliklərinin reytinq ölçən təşkilatın təsisçisi (iştirakçısı) olmasına yol verilmir.

42.4. Reytinq ölçən təşkilat audiovizual proqramların auditoriya həcminin araşdırılmasını aşağıdakı prinsiplər əsasında həyata keçirir:

42.4.1. aparılan araşdırmaların tam və mütəmadi olması;

42.4.2. aparılan araşdırmalar nəticəsində əldə edilən məlumatların toplanması, işlənməsi, saxlanılması və yayımlanmasının beynəlxalq standartlara uyğunluğunun təmin edilməsi;

42.4.3. aparılan araşdırmaların obyektivliyinin təmin olunması;

42.4.4. aparılan araşdırma zamanı əldə olunan məlumatların toplanma mənbələrinin konfidensiallığının qorunması;

42.4.5. “Fərdi məlumatlar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tələblərinə əməl edilməsi.

42.5. Yayımçılar reytinq ölçən təşkilat tərəfindən aparılan araşdırmaların nəticələri barədə hesabatları Şuranın sorğusu əsasında Şuraya təqdim etməlidirlər.

4-cü fəsil

Audiovizual media sahəsini tənzimləyən orqan

Maddə 43. Audiovizual media sahəsini tənzimləyən orqanın statusu

43.1. Azərbaycan Respublikasında audiovizual media sahəsində tənzimləməni Şura həyata keçirir.

43.2. Şuranın fəaliyyəti dövlət büdcəsi və qanunla qadağan olunmayan digər mənbələr hesabına maliyyələşdirilir.

43.3. Şura müstəqil balansa, “Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gerbindən istifadə qaydaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq, həmçinin Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gerbinin təsviri və öz adı əks olunmuş möhürə, müvafiq ştamplara, blanklara və bank hesablarına malikdir.

Maddə 44. Şuranın fəaliyyət prinsipləri

Şuranın fəaliyyəti qanunçuluq, müstəqillik, kollegiallıq, qərəzsizlik, obyektivlik və peşəkarlıq prinsiplərinə əsaslanır.

Maddə 45. Şuranın müstəqilliyi

45.1. Şura təşkilati və funksional müstəqilliyə malikdir və onun fəaliyyətinə qanunsuz müdaxilə etmək yolverilməzdir.

45.2. Şuranın strukturunu və işçilərinin say həddini müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) müəyyən edir.

Maddə 46. Şuranın fəaliyyət istiqamətləri

46.1. Şuranın fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır:

46.1.1. audiovizual media sahəsində tənzimləməni və qüvvədə olan normativ hüquqi aktlara əməl edilməsinə nəzarəti həyata keçirmək;

46.1.2. audiovizual media sahəsində dövlət siyasətinin formalaşmasında iştirak etmək və bu siyasətin həyata keçirilməsini təmin etmək;

46.1.3. bu Qanunla müəyyən edilən digər istiqamətlərdə fəaliyyət göstərmək.

Maddə 47. Şuranın vəzifə və hüquqları

47.1. Şuranın vəzifələri aşağıdakılardır:

47.1.1. audiovizual media sahəsində normativ hüquqi aktların, inkişaf konsepsiyalarının və məqsədli proqramların hazırlanmasında və həyata keçirilməsində iştirak etmək;

47.1.2. audiovizual media sahəsində normativ xarakterli aktlar qəbul etmək;

47.1.3. audiovizual yayımın səs və təsvirinə dair keyfiyyət göstəricilərini müəyyən etmək;

47.1.4. audiovizual media subyektləri üçün lisenziyalar vermək;

47.1.5. audiovizual media sahəsində bu Qanunun tələblərinin yerinə yetirilməsinə nəzarət etmək məqsədilə “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq yoxlamalar həyata keçirmək;

47.1.6. bu Qanunla müəyyən edilmiş fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq audiovizual media subyektləri üçün icrası məcburi olan qərarlar qəbul etmək;

47.1.7. “İctimai televiziya və radio yayımı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 17.2-ci maddəsində göstərilən təşkilatlardan Yayım şurasının üzvlüyünə namizədlərin irəli sürülməsi işini təşkil etmək;

47.1.8. yerüstü yayımın radiotezlik planlaşdırılmasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanla (qurumla) birgə həyata keçirmək;

47.1.9. xarici audiovizual yayımçının proqramlarının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) xidmətlərindən istifadə etməklə yayımlanmasına razılıq vermək;

47.1.10. Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr ilə tənzimlənən və Şuranın səlahiyyətinə aid olan məsələlər üzrə Azərbaycan Respublikasının götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilməsini təmin etmək;

47.1.11. audiovizual media sahəsində inzibati xəta əlamətləri aşkar etdikdə, Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinə uyğun olaraq tədbirlər görmək, cinayət əlamətləri olduqda isə aidiyyəti üzrə məlumat vermək;

47.1.12. Şuraya ayrılan büdcə vəsaitindən, kredit, qrant və digər maliyyə vəsaitindən təyinatı üzrə səmərəli istifadə olunmasını təmin etmək;

47.1.13. dövlət və kommersiya sirrinin, habelə məxfilik rejiminin qorunması üçün tədbirlər görmək;

47.1.14. öz fəaliyyəti haqqında əhalinin məlumatlandırılmasını, veb-saytının yaradılmasını, malik olduğu və siyahısı “İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş açıqlanmalı olan ictimai informasiyanın həmin saytda yerləşdirilməsini və bu informasiyanın daim yenilənməsini təmin etmək;

47.1.15. Şuranın strukturunun və fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində öz səlahiyyətləri daxilində tədbirlər görmək;

47.1.16. Şuranın fəaliyyəti ilə bağlı daxil olan müraciətlərə “Vətəndaşların müraciətləri haqqında”, “İnzibati icraat haqqında” və “İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarına uyğun olaraq baxmaq və qanunla müəyyən edilmiş qaydada tədbirlər görmək;

47.1.17. bu Qanundan irəli gələn digər vəzifələri yerinə yetirmək.

47.2. Öz vəzifələrini yerinə yetirmək üçün Şuranın aşağıdakı hüquqları vardır:

47.2.1. audiovizual media sahəsində normayaratma fəaliyyətindən irəli gələn hüquqları həyata keçirmək;

47.2.2. audiovizual media sahəsi üzrə Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələrə tərəfdar çıxması barədə təşəbbüslə çıxış etmək;

47.2.3. audiovizual media sahəsi üzrə dövlət orqanlarına (qurumlarına), yerli özünüidarəetmə orqanlarına, fiziki və hüquqi şəxslərə zəruri məlumatlar (sənədlər) barədə sorğu vermək və onlardan belə məlumatları (sənədləri) almaq;

47.2.4. Azərbaycan Respublikasının mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları, yerli özünüidarəetmə orqanları, xarici dövlətlərin aidiyyəti dövlət orqanları (qurumları) ilə, beynəlxalq və qeyri-hökumət təşkilatları ilə, digər hüquqi və fiziki şəxslərlə əməkdaşlıq etmək, xarici dövlətlərin müvafiq təcrübəsini öyrənmək;

47.2.5. fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun rəy vermək, təhlillər və ümumiləşdirmələr aparmaq, analitik materiallar hazırlamaq, müvafiq sahə üzrə tədqiqatlar aparmaq, təkliflər vermək;

47.2.6. müstəqil ekspertləri və mütəxəssisləri öz fəaliyyətinə cəlb etmək;

47.2.7. bu Qanundan irəli gələn digər hüquqları həyata keçirmək.

Maddə 48. Şuranın fəaliyyətinin idarə olunması

48.1. Şura sədr də daxil olmaqla 7 (yeddi) üzvdən ibarət tərkibdə fəaliyyət göstərir.

48.2. Şuranın üzvləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edilirlər.

48.3. Üzvlərin səlahiyyət müddəti 5 (beş) ildir. Eyni şəxs ardıcıl olaraq iki dəfədən artıq Şuranın üzvü ola bilməz.

48.4. Aşağıdakı şəxslər Şuranın üzvü ola bilməzlər:

48.4.1. ali təhsili olmayanlar;

48.4.2. ikili vətəndaşlığı və ya başqa dövlətlər qarşısında öhdəliyi olanlar;

48.4.3. dövlət orqanlarında (qurumlarında) ödənişli, seçkili və ya təyinatlı vəzifə tutanlar, elmi, pedaqoji və yaradıcılıq fəaliyyəti istisna olmaqla, başqa ödənişli fəaliyyətlə məşğul olanlar;

48.4.5. din xadimləri;

48.4.6. fəaliyyət qabiliyyətsizliyi və ya məhdud fəaliyyət qabiliyyətliliyi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təsdiq edilmiş şəxslər;

48.4.7. ağır və xüsusilə ağır cinayətlərə görə məhkumluğu üzərindən götürülməmiş, yaxud məhkumluğu ödənilməmiş şəxslər;

48.4.8. media subyektləri və onların təsisçisi (iştirakçısı) olan şəxslər.

48.5. Şuranın üzvləri səlahiyyət müddəti qurtaranadək yalnız aşağıdakı hallarda öz vəzifələrindən azad edilirlər:

48.5.1. öz arzusu ilə müvafiq ərizə təqdim etdikdə;

48.5.2. Azərbaycan Respublikası vətəndaşlığına xitam verildikdə və ya başqa dövlətin vətəndaşlığını qəbul etdikdə;

48.5.3. dövlət orqanlarında (qurumlarında) ödənişli, seçkili və ya təyinatlı vəzifə tutduqda, elmi, pedaqoji və yaradıcılıq fəaliyyəti istisna olmaqla, başqa ödənişli fəaliyyətlə məşğul olduqda;

48.5.4. din xadimi olduqda;

48.5.5. fəaliyyət qabiliyyətsizliyi və ya məhdud fəaliyyət qabiliyyətliliyi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təsdiq edildikdə;

48.5.6. ağır və xüsusilə ağır cinayət törətdikdə və məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş ittiham hökmü və ya tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqinə dair qanuni qüvvəyə minmiş qərarı olduqda;

48.5.7. media subyekti və onun təsisçisi (iştirakçısı) olduqda.

48.6. Şuranın üzvləri öz aralarından sadə səs çoxluğu ilə Şuranın sədrini seçirlər.

48.7. Şura xərclər smetası daxilində Şura aparatının strukturunu təsdiq edir.

48.8. Şuranın sədri:

48.8.1. Şuranın işinin təşkil edir və ona rəhbərlik edir;

48.8.2. Şura aparatının struktur bölmələrinin əsasnamələrini təsdiq edir;

48.8.3. Şura aparatının işçilərini vəzifəyə təyin edir və vəzifədən azad edir;

48.8.4. öz səlahiyyəti çərçivəsində icrası məcburi olan daxili əmrlər, sərəncamlar və göstərişlər verir;

48.8.5. bu Qanundan irəli gələn digər səlahiyyətləri həyata keçirir.

Maddə 49. Şura üzvlərinin təminatı

49.1. Şura sədrinin aylıq vəzifə maaşı mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının rəhbərinin aylıq vəzifə maaşına, Şuranın digər üzvlərinin aylıq vəzifə maaşı isə mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının rəhbərinin müavininin aylıq vəzifə maaşına bərabər tutulur.

49.2. Şuranın üzvlərinə səlahiyyətlərinin icrası ilə bağlı təmsilçilik xərclərinin ödənilməsi üçün vəzifə maaşlarının 25 faizi məbləğində aylıq əlavə pul təminatı verilir.

5-ci fəsil

Audiovizual media sahəsində lisenziyalaşdırma

Maddə 50. Audiovizual media subyektləri üçün verilən lisenziyalar

50.1. Yerüstü yayımçılara aşağıdakı lisenziyalar verilir:

50.1.1. ümumölkə yerüstü televiziya yayımçısı lisenziyası;

50.1.2. regional yerüstü televiziya yayımçısı lisenziyası;

50.1.3. ümumölkə yerüstü radio yayımçısı lisenziyası;

50.1.4. regional yerüstü radio yayımçısı lisenziyası.

50.2. Platforma yayımçılarına aşağıdakı lisenziyalar verilir:

50.2.1. peyk yayımı həyata keçirən platforma yayımçısı lisenziyası;

50.2.2. peyk yayımı həyata keçirməyən platforma yayımçısı lisenziyası.

50.3. Sifarişli yayım xidməti provayderinə sifarişli yayım xidməti provayderi lisenziyası verilir.

50.4. Platforma operatorlarına aşağıdakı lisenziyalar verilir:

50.4.1. sadə platforma operatoru lisenziyası;

50.4.2. universal platforma operatoru lisenziyası.

50.5. Multipleks operatoruna multipleks operatoru lisenziyası verilir.

Maddə 51. Müsabiqə əsasında lisenziyaların verilməsi

51.1. Bu Qanunun 50.1.1–50.1.4-cü, 50.2.1-ci və 50.5-ci maddələrində göstərilən lisenziyaların verilməsi üçün bu Qanunun 35.1-ci və ya 35.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş məlumatlar əsasında Şuranın qərarı ilə müsabiqə elan edilir və bu elan onun veb-saytında və azı 2 (iki) rəsmi qəzetdə yayımlanır.

51.2. Elanda aşağıdakı məlumatlar olmalıdır:

51.2.1. bu Qanunun 50.1.1–50.1.4-cü və 50.2.1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş lisenziyalar üçün yayımın növü (televiziya və (və ya) radio);

51.2.2. bu Qanunun 50.1.1–50.1.4-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş lisenziyalar üçün yayımın ərazi kateqoriyası və yayımın janrı;

51.2.3. bu Qanunun 50.2.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş lisenziya üçün yayımın janrı;

51.2.4. bu Qanunun 50.5-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş lisenziya üçün yayımın ərazi kateqoriyası;

51.2.5. müsabiqədə iştirak haqqının məbləği, onun ödənilməsi müddəti və qaydası;

51.2.6. bu Qanunun 52.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan sənədlərin siyahısı və həmin sənədlərin təqdim edilmə ünvanı və qaydası.

51.3. İştirak haqqı müvafiq lisenziya üçün nəzərdə tutulmuş dövlət rüsumunun 2 (iki) faizi məbləğində müəyyən olunur. Müsabiqədə qalib olmayan şəxslərin iştirak haqqı geri ödənilmir.

Maddə 52. Müsabiqə üzrə sənəd qəbulu

52.1. Sənəd qəbulu müsabiqənin keçirilməsi üçün elanın dərc edildiyi gündən 30 (otuz) iş günü müddətində həyata keçirilir.

52.2. Müsabiqədə iştirak etmək üçün aşağıdakı sənədlər kağız və ya elektron formada təqdim edilməlidir:

52.2.1. müsabiqədə iştirak barədə forması və məzmunu Şura tərəfindən müəyyən olunmuş və fiziki şəxs və ya hüquqi şəxsin səlahiyyətli nümayəndəsi tərəfindən imzalanmış ərizə;

52.2.2. fiziki şəxsin şəxsiyyət vəsiqəsinin və səlahiyyətli nümayəndənin səlahiyyətini təsdiq edən sənədin surəti;

52.2.3. hüquqi şəxslərin dövlət reyestrindən çıxarışın və nizamnamənin notarial qaydada təsdiq olunmuş surəti;

52.2.4. vergi ödəyicisinin uçota alınması haqqında şəhadətnamənin surəti;

52.2.5. təsisçi (iştirakçı) fiziki şəxs olduqda – onun (onların), habelə direktorun adı, soyadı, atasının adı, yaşadığı yer, şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin nömrəsi və verilmə tarixi; təsisçi (iştirakçı) hüquqi şəxs olduqda – onun (onların) adı, hüquqi ünvanı;

52.2.6. təsisçi (iştirakçı) fiziki şəxs olduqda – onun məhkumluğunun olub-olmaması barədə arayış;

52.2.7. yayımı həyata keçirmək üçün texniki imkanları haqqında Şura tərəfindən müəyyən edilmiş formada məlumat;

52.2.8. yayımçının və ya operatorun adı ilə bağlı məlumat;

52.2.9. media subyektinin redaksiyasının loqotipi (emblemi) ilə bağlı məlumat;

52.2.10. iqtisadi əsaslandırma.

52.3. Şura bu Qanunun 52.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş sənədləri, o cümlədən elektron sənədləri əldə etmək üçün dövlət orqanlarının (qurumlarının) elektron informasiya ehtiyatlarından (məlumat bazaları, məlumat-axtarış sistemləri, reyestrlər və digər informasiya resursları) müəyyən olunmuş hədlərdə istifadə edir. Bunun mümkün olmadığı hallarda həmin sənədlərin təqdim edilməsi ərizəçinin razılığı ilə sorğu əsasında aidiyyəti orqandan (qurumdan) tələb olunur və ya ərizəçi tərəfindən təmin olunur.

52.4. Təqdim olunmuş sənədlərə sənədlərin qəbulunun başa çatdığı vaxtdan 10 (on) iş günü müddətində baxılır.

52.5. Təqdim edilmiş sənədlərdə aradan qaldırılması mümkün olan və lisenziyanın verilməsindən imtinaya səbəb olmayan çatışmazlıqlar barədə məsələlərə “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 19.1–19.4-cü maddələrinə uyğun olaraq baxılır.

Maddə 53. Müsabiqənin keçirilməsi

53.1. Aşağıdakı hallarda Şura tərəfindən ərizəçinin müsabiqəyə buraxılmasından imtina barədə əsaslandırılmış qərar qəbul edilir və bu qərar 3 (üç) iş günü müddətində ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir:

53.1.1. ərizə buna hüququ olmayan şəxs tərəfindən verilmişdirsə;

53.1.2. eyni ad altında başqa media subyekti fəaliyyət göstərirsə;

53.1.3. təqdim olunmuş sənədlərdə düzgün olmayan və ya təhrif olunmuş məlumatlar aşkar olunarsa (bu Qanunun 52.5-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hal istisna olmaqla);

53.1.4. ərizəçinin əvvəllər aldığı lisenziyanın bu Qanunun 58.1.2-ci, 58.1.4-cü, 58.1.6-cı, 58.1.9–58.1.11-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əsaslarla ləğv edilməsindən 3 (üç) ildən az müddət keçibsə;

53.1.5. təsisçisi və ya təsisçilərindən biri əvvəllər lisenziyası bu Qanunun 58.1.2-ci, 58.1.4-cü, 58.1.6-cı, 58.1.9–58.1.11-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əsaslarla ləğv edilən fiziki və ya hüquqi şəxs olduqda, lisenziyanın ləğv edilməsindən 3 (üç) ildən az müddət keçibsə;

53.1.6. ərizəçi bu Qanunun 26.1–26.5-ci, 26.8-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş tələblərə cavab vermirsə.

53.2. Təqdim olunmuş sənədlərdə imtina üçün əsaslar olmadıqda, bu Qanunun 52.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş müddətdə Şura tərəfindən ərizəçilərin müsabiqəyə buraxılması barədə qərar qəbul edilir və bu qərar ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir.

53.3. Müsabiqə bu Qanunun 53.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müddətin bitdiyi tarixdən 30 (otuz) iş günü müddətində keçirilməli və müsabiqənin nəticəsi bu müddət ərzində açıqlanmalıdır.

53.4. Aşağıdakı hallarda müsabiqə baş tutmamış hesab edilir:

53.4.1. müsabiqəyə ikidən az ərizəçi müraciət etdikdə;

53.4.2. müsabiqənin iştirakçısı olmadıqda;

53.4.3. müsabiqənin qalibi müsabiqənin nəticəsində lisenziya almaqdan imtina etdikdə.

53.5. Müsabiqə baş tutmamış hesab edildikdə, Şura tərəfindən bu barədə qərar qəbul edilir və bu qərar onun veb-saytında və azı 2 (iki) rəsmi qəzetdə yayımlanır. Təkrar müsabiqə bu Qanunun 51–53-cü maddələrinə uyğun olaraq həyata keçirilir.

53.6. Bu Qanunun 53.4.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hala görə müsabiqə baş tutmadıqda baş tutmamış müsabiqəyə müraciət etmiş ərizəçi elan olunmuş təkrar müsabiqədə yeganə ərizəçi olduqda həmin müsabiqənin qalibi hesab edilir.

53.7. Baş tutmamış müsabiqəyə müraciət etmiş ərizəçi təkrar müsabiqədə iştirak üçün müraciət etdikdə yenidən iştirak haqqını ödəməkdən azaddır.

Maddə 54. Müsabiqə üzrə müraciətlərin qiymətləndirilməsi və müsabiqənin nəticələri

54.1. Müsabiqə üzrə müraciətlər qiymətləndirilərkən aşağıdakılar nəzərə alınır:

54.1.1. ərizəçinin texniki imkanları və iqtisadi əsaslandırması;

54.1.2. mövcud media subyektlərinə lisenziya verilərkən ərizəçinin müsabiqə nəticəsində əldə edəcəyi lisenziya üzrə fəaliyyətinin “Antiinhisar fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunundan irəli gələn tələblərə uyğunluğu.

54.2. Şura tərəfindən müsabiqənin qalibinə lisenziyanın verilməsi barədə qərar qəbul edilir və bu qərar ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir. Müsabiqənin qalibinə Şura tərəfindən lisenziyanın verilməsi üçün dövlət rüsumu ödəmək vəzifəsi barədə şifahi və ya məktub vasitəsilə məlumat verilir. Ərizəçi bu məlumatı aldığı tarixdən 5 (beş) iş günü müddətində dövlət rüsumunu ödəməlidir.

54.3. Dövlət rüsumunun ödənilməsi faktını təsdiq edən sənəd Şuraya ərizəçi tərəfindən təqdim edildikdən sonra lisenziya 2 (iki) iş günündən gec olmayaraq ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir. Dövlət rüsumunun ödənilməsi faktını təsdiq edən sənəd Şuraya təqdim edilmədikdə, lisenziyanın verilməsi haqqında qərar Şura tərəfindən ləğv edilir və bu barədə məlumat 2 (iki) iş günü müddətində ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir.

54.4. Müsabiqənin nəticələrinə görə qalib elan edilən yerüstü yayımçı infrastruktur operatoru ilə müqavilə bağlayır. İnfrastruktur operatoru bu müqaviləni bağlamaqdan imtina edə bilməz.

54.5. Müsabiqənin nəticələrinə görə qalib elan edilən peyk yayımı həyata keçirən platforma yayımçısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) ilə müqavilə bağlayır. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) bu müqaviləni bağlamaqdan imtina edə bilməz.

54.6. Müsabiqənin nəticələrinə görə qalib elan edilən multipleks operatoru müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) ilə müqavilə bağlayır. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) bu müqaviləni bağlamaqdan imtina edə bilməz.

54.7. Şura lisenziyanın verildiyi tarixdən 3 (üç) iş günü müddətində həmin audiovizual media subyekti barədə məlumatları Media Reyestrinə daxil edilməsi üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edir.

Maddə 55. Peyk yayımı həyata keçirməyən platforma yayımçısı, platforma operatoru və sifarişli yayım xidməti provayderi üçün lisenziyanın verilməsi qaydaları

55.1. Bu Qanunun 50.2.2-ci, 50.3-cü və 50.4-cü maddələrində göstərilən lisenziyaların alınması üçün bu Qanunun 52.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş sənədlər kağız və ya elektron formada Şuraya təqdim edilir.

55.2. Təqdim edilmiş sənədlərə qeydiyyata alındığı gündən 10 (on) iş günü müddətində Şura tərəfindən baxılır və lisenziyanın verilməsi və ya verilməsindən imtina edilməsi haqqında qərar qəbul olunur və bu qərar ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir.

55.3. Təqdim edilmiş sənədlərdə aradan qaldırılması mümkün olan və lisenziyanın verilməsindən imtinaya səbəb olmayan çatışmazlıqlar barədə məsələlərə bu Qanunun 52.5-ci maddəsinə uyğun olaraq baxılır.

55.4. Bu Qanunun 53.1-ci və 54.1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əsaslar olduqda, Şura tərəfindən lisenziyanın verilməsindən imtina barədə əsaslandırılmış qərar qəbul edilir və bu qərar 3 (üç) iş günü müddətində ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir.

55.5. Lisenziyanın verilməsindən imtina üçün əsaslar olmadıqda Şura tərəfindən lisenziyanın verilməsi barədə qərar qəbul edilir və bu qərar 3 (üç) iş günü müddətində ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir.

55.6. Ərizəçiyə lisenziyanın verilməsi üçün dövlət rüsumu ödəmək vəzifəsi barədə şifahi və ya məktub vasitəsilə məlumat verilir. Ərizəçi bu məlumatı aldığı tarixdən 5 (beş) iş günü müddətində dövlət rüsumunu ödəməlidir.

55.7. Dövlət rüsumunun ödənilməsi faktını təsdiq edən sənəd Şuraya ərizəçi tərəfindən təqdim edildikdən sonra lisenziya 2 (iki) iş günündən gec olmayaraq ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir. Dövlət rüsumunun ödənilməsi faktını təsdiq edən sənəd Şuraya təqdim edilmədikdə, lisenziyanın verilməsi haqqında qərar Şura tərəfindən ləğv edilir və bu barədə məlumat 2 (iki) iş günü müddətində ərizəçiyə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir.

55.8. Şura lisenziyanın verildiyi tarixdən 3 (üç) iş günü müddətində həmin audiovizual media subyekti barədə məlumatları Media Reyestrinə daxil edilməsi üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edir.

Maddə 56. Lisenziyanın məzmunu

56.1. Lisenziyada aşağıdakılar göstərilir:

56.1.1. lisenziyanın verilmə tarixi və qeydiyyat nömrəsi;

56.1.2. lisenziya verən orqanın adı və ünvanı;

56.1.3. lisenziyanın sahibi barədə məlumatlar (hüquqi şəxsin adı və hüquqi ünvanı, fərdi sahibkarın soyadı, adı, atasının adı və fəaliyyət ünvanı, VÖEN-i);

56.1.4. lisenziya verilən fəaliyyət növü (yayım üsulu, ərazi kateqoriyası);

56.1.5. redaksiyanın adı (olduğu halda);

56.1.6. janrı (olduğu halda).

Maddə 57. Lisenziyanın dayandırılması

57.1. Lisenziya aşağıdakı hallarda dayandırılır:

57.1.1. lisenziya sahibi tərəfindən müvafiq ərizə təqdim edildikdə;

57.1.2. lisenziya sahibi bu Qanunun və Şuranın qərarlarının pozulması hallarının aradan qaldırılmasına dair Şuranın göstərişlərini yerinə yetirmədikdə;

57.1.3. bu Qanunun 29.4-cü maddəsində göstərilən xidmət haqqının 6 (altı) ay ərzində ödənilməməsi barədə infrastruktur operatorunun Şuraya müraciəti olduqda.

57.2. Lisenziya Şuranın qərarı ilə dayandırılır. Həmin qərarda lisenziyanın dayandırılmasına əsas verən hallar və lisenziyanın dayandırıldığı müddət göstərilməlidir. Bu Qanunun 57.1.2-ci maddəsində göstərilən əsas üzrə lisenziyanın dayandırılması haqqında qərarda həmçinin dayandırılmaya əsas verən halların aradan qaldırılması üçün görülməli olan tədbirlər və lisenziyanın dayandırıldığı müddətdə həmin halların aradan qaldırılmamasının nəticəsi göstərilməlidir.

57.3. Lisenziya sahibi lisenziyanın dayandırıldığı müddət bitənədək bu Qanunun 57.1.2-ci və 57.1.3-cü maddələrində göstərilən halı aradan qaldırmalı və nəticəsi barədə 3 (üç) iş günü müddətində Şuraya yazılı məlumat verməlidir.

57.4. Bu Qanunun 57.1.1-ci maddəsində göstərilən əsas üzrə dayandırılmış lisenziya lisenziya sahibinin müvafiq ərizəsinə, bu Qanunun 57.1.2-ci və 57.1.3-cü maddələrində göstərilən hallarda dayandırılmış lisenziya isə həmin halın aradan qaldırılması barədə lisenziya sahibinin təqdim etdiyi yazılı məlumata əsasən Şuranın qərarı ilə bərpa olunur.

57.5. Lisenziyanın dayandırılması və bərpa olunması haqqında qərar qəbul olunduğu tarixdən 2 (iki) iş günü müddətində lisenziya sahibinə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir.

57.6. Şura lisenziyanın dayandırılması və bərpa olunması barədə qərar qəbul edildiyi gündən 3 (üç) iş günü müddətində həmin qərar barədə məlumatı Media Reyestrinə daxil edilməsi üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edir.

57.7. Radiotezlik istifadəçisi olan audiovizual media subyektinin lisenziyasının dayandırılması və bərpa olunması barədə qərarın surəti qərarın qəbul edildiyi gündən 3 (üç) iş günü müddətində Şura tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanına (qurumuna) və infrastruktur operatoruna göndərilir.

Maddə 58. Lisenziyanın ləğvi, yenidən rəsmiləşdirilməsi və dublikatının verilməsi

58.1. Lisenziya aşağıdakı hallarda ləğv edilir:

58.1.1. lisenziya sahibi tərəfindən müvafiq ərizə təqdim edildikdə;

58.1.2. bu Qanunun 26-cı maddəsinin tələbləri pozulduqda;

58.1.3. lisenziyanın sahibi olan fiziki şəxsin fərdi sahibkar kimi fəaliyyətinə xitam verildikdə, hüquqi şəxs ləğv edildikdə;

58.1.4. məhkəmənin müvafiq qərarı olduqda;

58.1.5. lisenziya sahibi olan şəxsin müflisləşməsinin məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təsdiq olunduğu halda;

58.1.6. lisenziyanın alınması üçün təqdim edilmiş sənədlərdə sonradan düzgün olmayan məlumatlar aşkar edildikdə;

58.1.7. bu Qanunun 57.1.2-ci və 57.1.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş hallar bu Qanunun 57.3-cü maddəsinə uyğun olaraq aradan qaldırılmadıqda;

58.1.8. lisenziyada göstərilmiş fəaliyyət növü lisenziya tələb olunan fəaliyyət növlərinin siyahısından çıxarıldıqda;

58.1.9. yayım lisenziya alındıqdan sonra altı ay müddətində həyata keçirilmədikdə;

58.1.10. lisenziya verilmiş fəaliyyət növü üzrə ərazi kateqoriyasına riayət edilmədikdə;

58.1.11. bu Qanunun 41.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda yayımın Şuranın qərarı ilə dayandırıldığı hallar istisna olmaqla, yayım ardıcıl olaraq 30 (otuz) gün və ya bir il ərzində 60 (altmış) gün həyata keçirilmədikdə;

58.1.12. lisenziya sahibi bir il müddətində azı beş dəfə audiovizual yayım sahəsində inzibati məsuliyyətə cəlb edildikdə.

58.2. Lisenziya bu Qanunun 58.1-ci maddəsində göstərilən hallara (bu Qanunun 58.1.4-cü maddəsi istisna olmaqla) istinad edilməklə, Şuranın qərarı ilə ləğv edilir. Həmin qərar qəbul olunduğu tarixdən 2 (iki) iş günü müddətində lisenziya sahibinə təqdim edilir və ya sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə göndərilir.

58.3. Şura lisenziyanın ləğvi barədə qərar qəbul edildiyi gündən 3 (üç) iş günü müddətində həmin qərar barədə məlumatı Media Reyestrinə daxil edilməsi üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edir.

58.4. Azərbaycan Respublikasının konstitusiya quruluşunun zorla dəyişdirilməsinə, ərazi bütövlüyünün parçalanmasına, hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsinə və ya saxlanmasına, kütləvi iğtişaşlara, etnik, irqi və ya dini nifrət və düşmənçiliyin salınmasına, terrorçuluğa açıq çağırışlar, habelə terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə, terrorçuluq məqsədilə təlimlərin təşkil edilməsinə və ya keçirilməsinə yönələn məlumatların yayılması lisenziya sahibi olan yayımçı tərəfindən müdafiə olunduqda və ya bu çağırışları səsləndirməyə bilərəkdən şərait yaradıldıqda, lisenziya Şuranın iddia ərizəsi əsasında məhkəmənin qərarı ilə ləğv edilir.

58.5. Lisenziyanın yenidən rəsmiləşdirilməsi və dublikatının verilməsi “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 23-cü və 24-cü maddələrinə uyğun olaraq həyata keçirilir.

58.6. Radiotezlik istifadəçisi olan audiovizual media subyektinə lisenziya verildikdə, yenidən rəsmiləşdirildikdə, ləğv edildikdə və lisenziyanın dublikatının verilməsi halında Şura bu barədə qərarın qəbul edildiyi gündən 3 (üç) iş günü müddətində müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanı (qurumu) və infrastruktur operatorunu məlumatlandırır.

6-cı fəsil

Çap mediası, onlayn media və informasiya agentlikləri

Maddə 59. Çap mediası subyekti

59.1. Çap mediası subyektləri fiziki və ya hüquqi şəxslər ola bilər.

59.2. Siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən edilən orqanlar (qurumlar), Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi və Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi istisna olmaqla, digər dövlət orqanları (qurumları) çap mediası subyektinin təsisçisi ola bilməzlər.

59.3. Ayda azı 1 (bir) dəfə davamlı olaraq yayımlanan, birdəfəlik tirajı 100 (yüz) nüsxədən çox olan, ildə azı 12 (on iki) dəfə çap olunan qəzetlər və ildə azı 2 (iki) dəfə çap olunan jurnal, toplu, bülleten və başqa nəşrlər dövri nəşrdir.

59.4. Qəzetlər aşağıdakı dövriliklə çap olunur:

59.4.1. həftəlik qəzet – həftədə azı 1 (bir) dəfə;

59.4.2. günaşırı qəzet – həftədə azı 3 (üç) dəfə;

59.4.3. gündəlik qəzet – həftədə azı 5 (beş) dəfə.

59.5. Məzmununa görə qəzetlər aşağıdakı kimi qruplaşdırılır:

59.5.1. ictimai-siyasi qəzet – məzmununun azı 75 (yetmiş beş) faizi ümumilikdə xəbərlərdən, ictimai, siyasi, sosial və iqtisadi mövzuların işıqlandırılmasından, şərh və təhlilindən ibarət olan qəzet;

59.5.2. tematik qəzet – məzmununun azı 75 (yetmiş beş) faizi yalnız bir sahənin işıqlandırılmasından, şərh və təhlilindən ibarət olan qəzet.

59.6. Ərazi kateqoriyasına görə qəzetlər aşağıdakı kimi qruplaşdırılır:

59.6.1. ümumölkə – bir media subyekti tərəfindən eyni adla çap edilən və Azərbaycan Respublikası ərazisinin azı 70 faizinə yayımlanan qəzet;

59.6.2. regional – 1 (bir) media subyekti tərəfindən eyni adla çap edilən və azı 1 (bir) inzibati ərazi vahidinin ərazisinin azı 70 (yetmiş) faizində yayımlanan qəzet.

59.7. Aşağıdakı qəzetlər davamlı yayımlanan nəşr hesab olunur:

59.7.1. 1 (bir) il ərzində 12 (on iki) nömrəyə qədər fasilə vermək hüququ ilə nəşr olunan gündəlik qəzetlər;

59.7.2. 1 (bir) il ərzində 9 (doqquz) nömrəyə qədər fasilə vermək hüququ ilə nəşr olunan günaşırı qəzetlər;

59.7.3. 1 (bir) il ərzində 6 (altı) nömrəyə qədər fasilə vermək hüququ ilə nəşr olunan həftəlik qəzetlər;

59.8. İldə azı 2 (iki) dəfə çap olunan jurnal, toplu, bülleten və başqa nəşrlər davamlı yayımlanan dövri nəşr hesab olunur.

Maddə 60. Onlayn media subyekti

60.1. Onlayn medianın subyektləri fiziki və ya hüquqi şəxslər ola bilər.

60.2. Onlayn media subyekti özünün veb-saytında aşağıdakı məlumatları göstərməlidir:

60.2.1. adı;

60.2.2. VÖEN-i;

60.2.3. domen adının sahibi;

60.2.4. məsul redaktorun soyadı, adı və atasının adı;

60.2.5. onlayn media subyektinin fəaliyyət göstərdiyi ünvan və əlaqə vasitələri.

60.3. Bu Qanunun 60.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş məlumatlar onlayn mediada “əlaqə” başlığı altında və istifadəçilərin ana səhifədən birbaşa daxil ola biləcəkləri şəkildə göstərilməlidir.

60.4. Onlayn mediada materialın ilk dəfə yayımlandığı tarix qeyd olunmalı və həmin tarixə dəyişiklik edilməməlidir.

60.5. Onlayn media subyekti (redaksiyaları) hər ay 20 (iyirmi) gün ərzində bu Qanunun 13.1-ci və 13.2-ci maddələrinin tələblərinə əməl etməklə və bu Qanunun 13.3-cü maddəsində göstərilən informasiya istisna olmaqla, gündəlik azı 20 (iyirmi) kütləvi informasiya dərc etdikdə onun fəaliyyəti davamlı hesab olunur.

Maddə 61. İnformasiya agentliyi

Bu Qanunun digər media subyektlərinin fəaliyyətinə dair müddəaları informasiya agentliklərinə onlar tərəfindən kütləvi informasiyanın dərc olunma və (və ya) yayımlanma üsuluna uyğun olaraq şamil edilir.

Maddə 62. Çap mediası və onlayn media subyektinin təsis edilməsi

62.1. Çap mediası və onlayn media subyektinin təsis edilməsi üçün dövlət orqanlarından (qurumlarından) icazə tələb olunmur.

62.2. Çap mediası və onlayn media subyekti kimi fəaliyyət göstərmək üçün hüquqi və ya fiziki şəxs müvafiq olaraq çap mediası məhsulunun istehsalından və materialın yayımlanmasından 7 (yeddi) gün əvvəl müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) rəsmi müraciət etməlidir.

62.3. Bu Qanunun 62.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müraciət bu Qanunun 73.5-cimaddəsində nəzərdə tutulmuş qaydaya uyğun edilir.

62.4. Dini məzmunlu çap mediası və onlayn media subyektinin təsis edilməsi ilə bağlı müraciətə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) rəyi əlavə olunur.

62.5. Çap mediası və onlayn media subyektlərinin adında Azərbaycan Respublikası dövlət orqanlarının (qurumlarının), beynəlxalq təşkilatların, qeyri-hökumət təşkilatlarının, yerli özünüidarəetmə orqanlarının adlarından (özlərinin təsis etdikləri media subyektləri istisna olmaqla), habelə Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərinin adlarından (onların yaxın qohumlarının və ya vərəsələrinin icazəsi olmadan) istifadəyə yol verilmir.

Maddə 63. Çap mediası məhsulunda göstərilməli olan məlumatlar

63.1. Çap mediası məhsulunun hər buraxılışında aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

63.1.1. adı;

63.1.2. VÖEN-i;

63.1.3. məsul redaktorun soyadı, adı və atasının adı;

63.1.4. sıra sayı və çapdan çıxdığı tarix, çapa imzalanma vaxtı (qrafiklə təyin olunmuş və faktiki vaxt);

63.1.5. poçt indeksi;

63.1.6. tirajı;

63.1.7. qiyməti, “Sərbəst qiymət” və ya “Pulsuz” qeydləri;

63.1.8. çap mediası subyektinin və çap mediası məhsulunun istehsal edildiyi mətbəənin adı, ünvanı və əlaqə vasitələri.

63.2. Bu Qanunun 63.1-ci maddəsində qeyd olunan məlumatların göstərilmədiyi çap mediası məhsullarının istehsalı və yayımı, habelə həmin məlumatların qəsdən yanlış göstərilməsi qadağandır.

Maddə 64. Çap mediası məhsulu və onun yayımı

64.1. Çap mediası məhsulunun yayımı bilavasitə redaksiya, müqavilə əsasında naşir və rabitə müəssisələri, habelə digər hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən həyata keçirilə bilər.

64.2. Çap mediası məhsulunun istehsalı və onun yayımı kommersiya və qeyri-kommersiya məqsədilə həyata keçirilə bilər. Qeyri-kommersiya məqsədilə həyata keçirilən yayım üçün nəzərdə tutulmuş məhsulun üzərində “Pulsuz” qeydi olur.

64.3. Çap mediası məhsulunun yayımının dayandırılmasına, onun tirajının, yaxud tirajının bir hissəsinin müsadirə edilməsinə yalnız məhkəmə qərarı ilə yol verilir.

Maddə 65. Çap mediası və onlayn media subyektlərinin fəaliyyətinin və media məhsullarının yayımlanmasının dayandırılması, habelə həmin subyektlərin fəaliyyətinə xitam verilməsi

65.1. Çap mediası və onlayn media subyektinin fəaliyyəti və media məhsullarının yayımlanması məhkəmənin qərarı ilə bu Qanunun 65.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda müvəqqəti dayandırılır, bu Qanunun 65.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda isə onların fəaliyyətinə xitam verilir.

65.2. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) aşağıdakı hallarda çap mediası və onlayn media subyektlərinin fəaliyyətinin 2 (iki) ay müddətinədək dayandırılması barədə məhkəmə qarşısında iddia qaldırır:

65.2.1. əcnəbi və ya vətəndaşlığı olmayan şəxs, habelə ali təhsili olmayan şəxs idarəetmə orqanının rəhbəri vəzifəsinə təyin edildikdə;

65.2.2. media sahəsində fəaliyyət azadlığından və jurnalist hüququndan sui-istifadə etməyə görə inzibati tənbeh almış şəxs eyni xətanı inzibati tənbeh vermə haqqında qərar qüvvəyə mindiyi gündən bir il ərzində təkrar törətdikdə;

65.2.3. çap mediası və onlayn media subyektləri bu Qanunun 13.1-ci, 13.2-ci, çap mediası subyektləri isə həmçinin bu Qanunun 14.1-ci maddəsinin tələblərinin pozulmasına görə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən il ərzində 3 (üç) dəfə xəbərdarlıq edildikdən sonra həmin pozuntuları təkrar törətdikdə;

65.2.4. çap mediası və onlayn media subyektinin fəaliyyətinin onun təsisçisi (iştirakçısı) olmayan xarici ölkələrin fiziki və ya hüquqi şəxsləri, onların filial və nümayəndəlikləri, həmin şəxslərin Azərbaycan Respublikasında təsis etdikləri hüquqi şəxslər, habelə xarici ölkələrin dövlət qurumları tərəfindən maliyyələşdirilməsi (bu Qanunun 69.2-ci maddəsi nəzərə alınmaqla) aşkar edildikdə;

65.2.5. bu Qanunun 63.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan pozuntular aşkar edildikdə.

65.3. Bu Qanunun 65.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş əsaslara görə onlayn media subyektinin fəaliyyəti və media məhsullarının yayımlanması dayandırıldıqda, bu barədə həmin media subyektinin veb-saytında məlumat yerləşdirilməlidir.

65.4. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) aşağıdakı hallarda çap mediası və onlayn media subyektlərinin fəaliyyətinə xitam verilməsi barədə məhkəmə qarşısında iddia qaldırır:

65.4.1. bu Qanunun 65.2.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş pozuntunu aradan qaldırmadıqda;

65.4.2. bu Qanunun 65.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş əsaslara görə fəaliyyəti dayandırılmış media subyektləri bu Qanunun 65.2.2–65.2.5-ci maddələrinin tələblərini 2 (iki) il ərzində yenidən pozduqda;

65.4.3. bu Qanunun 26.1–26.4-cü maddələrinin tələblərini pozduqda;

65.4.4. bu Qanunun 62.2-ci maddəsinə uyğun olaraq müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) rəsmi müraciət edilmədikdə və ya həmin müraciətdə göstərilən məlumatların doğru olmadığı aşkarlandıqda;

65.4.5. media subyektləri Media Reyestrindən bu Qanunun 75.1.7-ci maddəsinin tələblərinin pozulmasına görə çıxarıldığı tarixdən 1 (bir) ay ərzində, bu Qanunun 75.1.6-cı maddəsinin tələblərinin pozulmasına görə çıxarıldığı tarixdən isə 2 (iki) ay ərzində qeyd olunan pozuntuları aradan qaldırmadıqda.

65.5. Onlayn media subyekti tərəfindən bu Qanunun 14.1-cimaddəsinin tələbləri pozulduqda “İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq tədbirlər görülür.

Maddə 66. Xarici çap mediası məhsullarının gətirilməsinə və yayımına qadağa qoyulması

66.1. Bu Qanunun 14.1.1-ci, 14.1.2-ci, 14.1.4-cü, 14.1.5-ci, 14.1.7-ci, 14.1.9-cu, 14.1.10-cu, 14.1.13-cü və 14.1.14-cü maddələrinin tələblərinə cavab verməyən informasiyalar dərc edilən xarici çap mediası məhsullarının Azərbaycan Respublikasının ərazisinə gətirilməsinə və yayımına məhkəmənin qərarı ilə qadağa qoyula bilər.

66.2. Məhkəmə bu Qanunun 66.1-ci maddəsinin tələblərinə zidd olaraq xarici çap mediasının artıq paylanmış məhsulunu satışdan yığışdırmaq barədə qərar qəbul edə bilər.

Maddə 67. Redaksiya materiallarının saxlanması

67.1. Çap mediası və onlayn media subyekti tərəfindən redaksiya materialları (əlyazmaları, məktublar, lent yazıları və s.) 1 (bir) il müddətində saxlanılır.

67.2. Materialların saxlanma qaydası çap mediası və onlayn media subyekti tərəfindən müəyyənləşdirilir.

Maddə 68. Məcburi nüsxələr

Çap mediası məhsullarının pulsuz məcburi nüsxələri tirajın ilk buraxılışı hazırlanan kimi nəşriyyat tərəfindən təsisçiyə, dövlət arxivinə, həmçinin “Kitabxana işi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 15-ci maddəsində müəyyən edilmiş qaydada müvafiq kitabxanalara göndərilir.

Maddə 69. Çap mediası və onlayn mediada sponsorluq

69.1. Çap mediası və onlayn media subyektlərinin fəaliyyəti və media məhsullarının yayımlanması Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları və Azərbaycan Respublikasının hüquqi şəxslərinin sponsorluğu ilə maliyyələşdirilə bilər. “Reklam haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə reklamı qadağan edilmiş malların istehsalı və (və ya) satışı ilə məşğul olan şəxslər sponsor ola bilməzlər.

69.2. Xarici ölkələrin hüquqi və fiziki şəxsləri çap mediası və onlayn media subyektlərinin hər bir məhsulunun yalnız 25 (iyirmi beş) faizədək olan hissəsinə sponsorluq edə bilərlər.

69.3. Çap mediası və onlayn media subyektlərinə sponsorluq jurnalistin müstəqilliyinə təsir edə bilməz.

69.4. Sponsorun maliyyə yardımı ilə hazırlanmış dövri mətbu nəşrlərdə bu barədə məlumat çap olunmalıdır.

69.5. Sponsor reklamı “Reklam haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq yayımlanır.

7-ci fəsil

Jurnalistlərin fəaliyyəti

Maddə 70. Jurnalist vəsiqəsi

70.1. Media Reyestrinə daxil edilmiş jurnalistlərə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən jurnalist vəsiqəsi verilir. Jurnalist vəsiqəsinin forması, onun verilməsinə və ya dəyişdirilməsinə görə ödənişin məbləği və həmin vəsaitdən istifadə qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən edilir.

70.2. Bu Qanunun 70.1-ci maddəsi Azərbaycan Respublikasının ərazisində fəaliyyət göstərən xarici jurnalistlərə şamil edilmir. Xarici jurnalistlər Azərbaycan Respublikasının ərazisində fəaliyyət göstərmək üçün əvvəlcədən müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) müraciət etməlidirlər. Onlar müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən razılıq verildikdən sonra fəaliyyət göstərə bilərlər.

70.3. Jurnalist vəsiqəsinin etibarlılıq müddəti 3 (üç) ildir. Jurnalist vəsiqənin etibarlılıq müddəti bitdiyi gündən ən geci 3 (üç) iş günü müddətində həmin vəsiqəni müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) təhvil verməklə yenidən jurnalist vəsiqəsinin alınması üçün müraciət etmək hüququna malikdir.

70.4. Jurnalist vəsiqəsindəki məlumatlar dəyişdikdə və ya jurnalist vəsiqəsi yararsız vəziyyətə düşdükdə, yaxud vəsiqədəki məlumatların səhv olduğu aşkar edildikdə jurnalist vəsiqəsinin dəyişdirilməsi üçün müraciət etməlidir.

70.5. Əmək müqaviləsinə xitam verilmiş jurnalist sonuncu iş günündə öz vəsiqəsini işəgötürənə (media subyektinə) təhvil verməli, media subyekti isə həmin vəsiqəni təhvil aldığı gündən ən geci 3 (üç) iş günü müddətində müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) məhv edilməsi üçün təqdim etməlidir.

70.6. Fərdi olaraq müəllif hüquqları əsasında fəaliyyət göstərən jurnalistlər Media Reyestrindən çıxarıldığı gündən ən geci 3 (üç) iş günü müddətində jurnalist vəsiqəsini müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) məhv edilməsi üçün təqdim etməlidir.

Maddə 71. Jurnalist vəsiqəsi verilmiş şəxslərin imtiyazları

71.1. Jurnalist vəsiqəsi verilmiş şəxslərin aşağıdakı imtiyazları vardır:

71.1.1. jurnalist fəaliyyətinin həyata keçirilməsi ilə bağlı dövlət və bələdiyyə mülkiyyətində olan muzeylərə, qalereyalara, habelə mədəni-ictimai tədbirlərin həyata keçirildiyi obyektlərə ödənişsiz daxil olmaq;

71.1.2. dövlət orqanları (qurumları), müəssisə və təşkilatlar, qeyri-hökumət təşkilatları tərəfindən akkreditasiya olunmaq;

71.1.3. əhəmiyyətli tədbirlərə dair kütləvi informasiyanın axtarılması, əldə olunması, ötürülməsi, istehsalı və yayımı məqsədilə həmin tədbirlərin keçirildiyi məkanlara bu Qanunun 72-ci maddəsinə uyğun olaraq akkreditasiya olunduğu halda daxil olmaq;

71.1.4. bu Qanunun 76.1.2–76.1.5-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş güzəşt və imtiyazlardan yararlanmaq.

Maddə 72. Jurnalistlərin akkreditasiyası

72.1. Media subyektləri Media Reyestrinə daxil edilmiş jurnalistlərini dövlət orqanlarının (qurumlarının), müəssisə və təşkilatların, qeyri-hökumət təşkilatlarının razılığı ilə və onların müəyyən etdiyi akkreditasiya qaydalarına əməl etməklə həmin qurumlarda akkreditasiyadan keçirə bilərlər.

72.2. Fərdi olaraq müəllif hüquqları əsasında fəaliyyət göstərən və Media Reyestrinə daxil edilmiş jurnalistlər dövlət orqanlarının (qurumlarının), müəssisə və təşkilatların, qeyri-hökumət təşkilatlarının razılığı ilə və onların müəyyən etdiyi akkreditasiya qaydalarına əməl etməklə həmin qurumlarda akkreditasiyadan keçə bilərlər.

72.3. Dövlət orqanlarının (qurumlarının), müəssisə və təşkilatların, qeyri-hökumət təşkilatlarının razılığı ilə və onların müəyyən etdiyi akkreditasiya qaydalarına əməl etməklə həmin qurumlarda akkreditasiya olunmuş jurnalistə, qapalı tədbirlər istisna olmaqla, iclas, müşavirə və başqa tədbirlər barədə qabaqcadan məlumat verilir, onun stenoqramlarla, protokollarla və başqa sənədlərlə tanış olması üçün şərait yaradılır.

72.4. Media subyekti və jurnalist tərəfindən akkreditasiyadan keçdiyi qurumun işgüzar nüfuzunu ləkələyən, yaxud təhrif olunmuş və ya həqiqətə uyğun olmayan məlumatlar yayılmışdırsa və bu məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təsdiq olunmuşdursa, yaxud onlar tərəfindən akkreditasiya qaydaları pozulmuşdursa, həmin qurum jurnalisti akkreditasiyadan məhrum edə bilər.

72.5. Media subyektinin jurnalist olmayan işçilərinin akkreditasiyası dövlət orqanlarının (qurumlarının), müəssisə və təşkilatların, qeyri-hökumət təşkilatlarının müəyyən etdiyi akkreditasiya qaydalarına uyğun olaraq həmin qurumlar tərəfindən həyata keçirilir.

72.6. Hərbi və fövqəladə vəziyyət tətbiq edildiyi ərazidə (ərazilərdə), dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyatın aparılması zonasında və terror əleyhinə aparılan əməliyyat zonasında kütləvi informasiyanın axtarılması, əldə olunması, ötürülməsi, istehsalı və yayımı yalnız Media Reyestrinə daxil edilmiş media subyektləri və jurnalistlər, habelə fəaliyyətinə bu Qanunun 70.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada razılıq verilmiş xarici jurnalistlər tərəfindən həyata keçirilə bilər.

8-ci fəsil

Media Reyestri

Maddə 73. Media Reyestri

73.1. Azərbaycan Respublikasında media subyektlərinə, o cümlədən onların redaksiyalarına, habelə jurnalistlərə dair məlumatların sistemləşdirilməsi məqsədilə Media Reyestri yaradılır.

73.2. Media Reyestri müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən idarə olunan elektron informasiya ehtiyatıdır və saxlanması Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına həyata keçirilir.

73.3. Media Reyestri aşağıdakı bölmələrdən ibarətdir:

73.3.1. audiovizual media subyektləri;

73.3.2. çap mediası subyektləri;

73.3.3. onlayn media subyektləri;

73.3.4. informasiya agentlikləri;

73.3.5. jurnalistlər.

73.4. Şura bu Qanunun 54.7-ci, 55.8-ci, 57.6-cı və 58.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda audiovizual media subyekti barədə məlumatları müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edir.

73.5. Çap mediası və ya onlayn media subyektləri, informasiya agentlikləri, həmçinin jurnalistlər Media Reyestrinə daxil edilməsi üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) müraciət edirlər.

73.6. Media Reyestrinin aparılması qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən edilir.

73.7. Media Reyestrinə aşağıdakı məlumatlar daxil edilir:

73.7.1. media subyektinin və (və ya) onun redaksiyasının (redaksiyalarının) adı, loqotipi (emblemi), hüquqi və faktiki ünvanı;

73.7.2. fiziki şəxs olan media subyekti, hüquqi şəxs olan media subyektinin təsisçisi (iştirakçısı), habelə media subyektinin təsisçisi olan hüquqi şəxsin birbaşa və dolayısı ilə iştirakçısı olan şəxslər haqqında bu Qanunla nəzərdə tutulmuş məlumatlar;

73.7.3. media subyektinin VÖEN-i;

73.7.4. media subyektinin idarəetmə orqanının rəhbərinin adı, soyadı, atasının adı, yaşadığı yer, şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin nömrəsi və verilmə tarixi, əlaqə məlumatları;

73.7.5. məsul redaktorun adı, soyadı, atasının adı, yaşadığı yer, şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin nömrəsi və verilmə tarixi, əlaqə məlumatları;

73.7.6. media subyektində işləyən jurnalistlərin siyahısı (adı, soyadı, atasının adı, yaşadığı yer, şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin nömrəsi və verilmə tarixi, əlaqə məlumatları);

73.7.7. çap mediası subyektinin dövriliyi və birdəfəlik tirajı, məzmunu haqqında məlumat;

73.7.8. onlayn media subyektinin domen adının sahibi haqqında məlumat;

73.7.9. media subyektinin və (və ya) onun redaksiyasının (redaksiyalarının) ərazi kateqoriyası;

73.7.10. audiovizual media subyektlərinin və (və ya) onların redaksiyasının (redaksiyalarının) janrı, yayım üsulu və növü;

73.7.11. audiovizual media subyektlərinin lisenziyası haqqında məlumatlar;

73.7.12. informasiya agentliklərinin digər media subyektləri ilə informasiya verilməsi (əldə edilməsi) haqqında bağladığı müqavilələr barədə məlumatlar;

73.7.13. jurnalistin adı, soyadı, atasının adı, yaşadığı yer, şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin nömrəsi və verilmə tarixi, əlaqə məlumatları;

73.7.14. verilmiş (o cümlədən olduğu halda əvvəllər verilmiş) jurnalist vəsiqəsi haqqında məlumat;

73.7.15. jurnalistin əmək və ya mülki hüquq müqaviləsi, əmək fəaliyyəti haqqında ümumi məlumat;

73.7.16. fərdi olaraq müəllif hüquqları əsasında mülki hüquq müqaviləsi ilə işləyən jurnalistin VÖEN-i;

73.7.17. media subyektinin idarəetmə orqanının rəhbərinin, jurnalistin ali təhsili haqqında məlumat;

73.7.18. təsisçi (iştirakçı) fiziki şəxs olduqda, onun (onların), media subyektinin idarəetmə orqanının rəhbərinin və jurnalistin məhkumluğunun olub-olmaması haqqında məlumat.

73.8. Media Reyestrinə daxil edilmiş media subyektinə forması müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təsdiqlənmiş Media Reyestri şəhadətnaməsi verilir.

73.9. Media subyektlərinin və jurnalistlərin siyahısı istisna olmaqla, Media Reyestrinə daxil edilmiş digər məlumatlar ictimaiyyət üçün açıq deyildir.

Maddə 74. Media Reyestrinə daxil edilmək üçün tələblər

74.1. Media Reyestrinə media subyekti kimi daxil edilmək üçün müraciət edən şəxslər aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir:

74.1.1. bu Qanunun 26.1–26.5-ci, 26.8-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş tələblərə (bu Qanunun 69.2-ci maddəsi nəzərə alınmaqla) uyğun olmalıdır;

74.1.2. fəaliyyəti davamlı olmalıdır (müraciət tarixinə qədər media sahəsində fəaliyyət göstərməmiş media subyektləri istisna olmaqla);

74.1.3. fəaliyyəti bu Qanunun 13.1-ci və 13.2-ci maddələrinin tələblərinə uyğun olmalıdır;

74.1.4. hüquqi şəxs olduqda, hüquqi şəxslərin dövlət reyestrində qeydiyyata alınmış olmalıdır;

74.1.5. fiziki şəxs olduqda, fərdi sahibkar kimi vergi uçotuna alınmış olmalıdır;

74.1.6. Media Reyestrində olan digər media subyektlərinin redaksiyalarının loqotipləri (emblemləri) ilə eyni və ya oxşar olmamalıdır.

74.2. Media Reyestrinə daxil edilmək üçün müraciət etmiş jurnalistlər aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir:

74.2.1. ali təhsili olmalıdır;

74.2.2. fəaliyyət qabiliyyətli olmalıdır;

74.2.3. ağır və ya xüsusilə ağır cinayətlərə, habelə ictimai mənəviyyat əleyhinə olan cinayətlərə görə əvvəllər məhkum edilməmiş olmalıdır;

74.2.4. məhkumluğu ödənilmiş və ya götürülmüş olmalıdır;

74.2.5. media subyekti ilə əmək müqaviləsi olmalıdır (fərdi olaraq müəllif hüquqları əsasında işləyən jurnalistlərin azı bir media subyekti ilə mülki hüquqi müqaviləsi olmalıdır);

74.2.6. işlədiyi media subyekti Media Reyestrinə daxil edilmiş olmalıdır;

74.2.7. işlədiyi media subyekti davamlı fəaliyyət göstərməlidir (müraciət tarixinə qədər fəaliyyət göstərməmiş media subyektləri istisna olmaqla);

74.2.8. jurnalistlərin fəaliyyəti bu Qanunun 13.1-ci və 13.2-ci maddələrinin tələblərinə uyğun olmalıdır;

74.2.9. işlədiyi çap mediası subyektinin fəaliyyətində yaranmış fasilə bu Qanunun 59.7-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müddətdən artıq olmamalıdır;

74.2.10. jurnalistika sahəsi üzrə 3 (üç) ildən az olmayaraq iş stajı olmalı və ya elmi və pedaqoji təhsil müəssisələrində jurnalistika sahəsində 3 (üç) ildən az olmayan müddətdə fəaliyyət göstərməlidir;

74.2.11. jurnalist kimi fəaliyyət göstərdiyi müddət ərzində peşə etikası (etik davranış) qaydalarına riayət etməlidir;

74.2.12. fərdi olaraq müəllif hüquqları əsasında mülki hüquq müqaviləsi ilə işləyən jurnalist fərdi sahibkar kimi vergi uçotuna alınmış olmalıdır.

74.3. Media Reyestrinə daxil edilmək üçün müraciət etmiş şəxslər bu Qanunun 74.1-ci maddəsinin, jurnalistlər isə bu Qanunun 74.2-ci maddəsinin tələblərinə cavab vermədikdə, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən onların Media Reyestrinə daxil edilməsindən imtina edilir.

74.4. Bu Qanunun 54.7-ci və 55.8-ci maddələrinə uyğun olaraq təqdim olunmuş məlumatlar əsasında audiovizual media subyektləri birbaşa Media Reyestrinə daxil edilirlər.

Maddə 75. Media Reyestrindən çıxarılma

75.1. Media Reyestrinə daxil edilmiş media subyektləri aşağıdakı hallarda Media Reyestrindən çıxarılır:

75.1.1. media subyektinin ərizəsi olduqda;

75.1.2. hüquqi şəxs olan media subyekti ləğv edildikdə;

75.1.3. məhkəmənin qərarı ilə media subyektinin fəaliyyətinə xitam verildikdə;

75.1.4. fiziki şəxs olan media subyekti öldükdə və ya qanuni qüvvəyə minmiş məhkəmə qərarı ilə ölmüş və ya itkin düşmüş elan edildikdə;

75.1.5. bu Qanunun 26.1–26.5-ci (bu Qanunun 69.2-ci maddəsi nəzərə alınmaqla) və 74.1.5-ci maddələrinin tələblərinə cavab vermədiyi aşkar edildikdə;

75.1.6. çap mediası subyekti tərəfindən bu Qanunun 59.7-ci maddəsinin, onlayn media subyekti (redaksiyaları) tərəfindən isə bu Qanunun 60.5-ci maddəsinin tələbləri pozulduqda;

75.1.7. Media Reyestrinə daxil edilmiş çap mediası və ya onlayn media subyektinin reyestr məlumatlarında dəyişiklik edildikdə, dəyişiklik baş verdiyi tarixdən 14 (on dörd) iş günü ərzində bu məlumatlar müvafiq təsdiqedici sənədlərlə birlikdə müvafiq icra hakimiyyəti orqanın müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edilmədikdə;

75.1.8. audiovizual media subyektinin lisenziyası ləğv edildikdə.

75.2. Media subyekti Media Reyestrindən çıxarıldıqda müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) veb-saytında bu barədə məlumat yerləşdirilir.

75.3. Media Reyestrinə daxil edilmiş jurnalistlər aşağıdakı hallarda Media Reyestrindən çıxarılır:

75.3.1. jurnalistin ərizəsi olduqda;

75.3.2. bu Qanunun 74.2-ci maddəsinin tələblərinə cavab vermədiyi aşkar edildikdə;

75.3.3. ağır və xüsusilə ağır cinayətlərə görə məsuliyyətə cəlb edildikdə;

75.3.4. öldükdə və ya qanuni qüvvəyə minmiş məhkəmə qərarı ilə ölmüş və ya itkin düşmüş elan edildikdə;

75.3.5. yayımladığı informasiyanın bu Qanunun 14-cü maddəsinin tələblərinə cavab verməməsi halları il ərzində 3 (üç) dəfə aşkar edildikdə;

75.3.6. işlədiyi media subyekti, yaxud fərdi olaraq müəllif hüquqları əsasında işlədiyi yeganə media subyekti Media Reyestrindən çıxarıldıqda;

75.3.7. fərdi olaraq müəllif hüquqları əsasında mülki hüquq müqaviləsi ilə işləyən jurnalist vergi uçotundan çıxarıldıqda və ya sahibkarlıq fəaliyyəti dayandırıldıqda.

75.4. Jurnalist Media Reyestrindən çıxarıldıqda onun jurnalist vəsiqəsi müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən ləğv edilir və bu barədə onun veb-saytında məlumat yerləşdirilir.

75.5. Bu Qanunun 58.3-cü maddəsinə uyğun olaraq təqdim olunmuş məlumatlar əsasında audiovizual media subyektləri birbaşa Media Reyestrindən çıxarılır.

Maddə 76. Media sahəsində fəaliyyət göstərən şəxslər üçün güzəştlər və imtiyazlar

76.1. Media Reyestrinə daxil edilmiş şəxslər üçün aşağıdakı güzəşt və imtiyazlar müəyyənləşdirilə bilər:

76.1.1. media subyektlərinə dövlət orqanları (qurumları) tərəfindən rəsmi elan və sosial reklamların sifarişi;

76.1.2. media subyektlərinin işçilərinin və jurnalistlərin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təşkil edilən təlimlərdə ödənişsiz və ya güzəştli əsaslarla iştirakı;

76.1.3. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təşkil edilən dövlət və cəmiyyət üçün əhəmiyyət kəsb edən məsələlər üzrə layihələrdə iştirakı;

76.1.4. maliyyə xarakterli güzəşt və imtiyazlardan (güzəştli kreditlərdən yararlanmaq daxil olmaqla) istifadə;

76.1.5. sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi və maddi təminatının yaxşılaşdırılması ilə bağlı güzəştlərdən yararlanma.

9-cu fəsil

Yekun müddəalar

Maddə 77. Bu Qanunun pozulmasına görə məsuliyyət

77.1. Bu Qanunun tələblərinin pozulmasında təqsirli olan şəxslər Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi, İnzibati Xətalar Məcəlləsi və Cinayət Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş hallarda məsuliyyət daşıyırlar.

77.2. Mediada yayılmış həqiqətə uyğun olmayan məlumata görə redaksiya, eləcə də jurnalist aşağıdakı hallarda məsuliyyət daşımır:

77.2.1. həmin məlumat dövlət orqanlarının (qurumlarının) vəzifəli şəxsləri və ya onların mətbuat xidmətləri tərəfindən rəsmi yayılmışdırsa;

77.2.2. həmin məlumat informasiya agentliklərindən və ya idarə, müəssisə, təşkilat, siyasi partiya və qeyri-hökumət təşkilatlarının mətbuat xidmətləri tərəfindən yayılmışdırsa;

77.2.3. həmin məlumat Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatlarının, dövlət orqanlarının (qurumlarının), bələdiyyələrin, idarə, müәssisә, təşkilat və qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələrinin, habelə vəzifəli şəxslərin rəsmi çıxışlarında olduğu kimi təkrar edilmişdirsə;

77.2.4. həmin məlumat canlı yayımla efirə gedən çıxışlarda səsləndirilmişdirsə.

Maddə 78. Keçid müddəalar

78.1. Bu Qanun qüvvəyə mindiyi tarixdən 6 (altı) ay ərzində bu Qanunun 52.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş sənədlər kağız və ya elektron formada təqdim edildikdən sonra Şura tərəfindən bu Qanun qüvvəyə minənədək fəaliyyət göstərən teleradio yayımı sahəsində lisenziya sahiblərinə aşağıdakı lisenziyalar ödənişsiz əsaslarla verilir:

78.1.1. ümumölkə televiziya və radio yayımçılarına – ümumölkə yerüstü televiziya yayımçısı və ümumölkə yerüstü radio yayımçısı lisenziyası;

78.1.2. regional televiziya və radio yayımçılarına – regional yerüstü televiziya yayımçısı və regional yerüstü radio yayımçısı lisenziyası;

78.1.3. kabel yayımçılarına istifadə etdikləri yayım üsullarından (kabel, İPTV, OTT, mobil TV və peyklə kodlanmış yayım siqnalları) asılı olaraq – sadə platforma operatoru lisenziyası və universal platforma operatoru lisenziyası;

78.1.4. radiotezliklərdən istifadə etməklə fəaliyyət göstərən kabel yayımçılarına – multipleks operatoru lisenziyası;

78.1.5. peyk yayımçılarına – peyk yayımı həyata keçirən platforma yayımçısı lisenziyası.

78.2. Azərbaycan Respublikasında rəqəmsal radio yayımına tam keçid təmin olunanadək fəaliyyət göstərən ümumölkə və regional radio yayımçıları infrastruktur və ya multipleks operatorunun retranslyasiya funksiyasını həyata keçirə bilərlər.

78.3. Bu Qanun qüvvəyə minənədək fəaliyyət göstərən çap mediası və onlayn media subyektləri bu Qanunda nəzərdə tutulmuş Media Reyestri formalaşdığı tarixdən 6 (altı) ay müddətində bu Qanunun 73.6-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) müraciət etməlidir.

78.4. Bu Qanunun 48.3-cü maddəsi Şuranın bu Qanun qüvvəyə mindikdən sonra təyin edilmiş üzvlərinə şamil olunur.

78.5. Bu Qanunun 26.3.1-ci və 74.2.3-cü maddələri bu Qanun qüvvəyə mindikdən sonra yaranan hallara şamil olunur.

78.6. Bu Qanun qüvvəyə mindiyi gündən “Kütləvi informasiya vasitələri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2000, № 2, maddə 82; 2001, № 12, maddə 736; 2002, № 3, maddə 116, № 5, maddə 245; 2004, № 2, maddələr 57, 58; 2005, № 4, maddə 278; 2007, № 8, maddə 752, № 11, maddə 1079; 2009, № 4, maddə 212, № 8, maddə 611; 2010, № 3, maddə 172; 2015, № 2, maddə 82, № 11, maddələr 1258, 1292; 2016, № 1, maddə 40, № 5, maddə 837, № 12, maddə 1986; 2017, № 12 (I kitab), maddə 2254; 2018, № 1, maddə 16, № 5, maddə 891, № 6, maddə 1166; 2019, № 3, maddə 376, № 12, maddə 1882; 2020, № 6, maddə 671) və “Televiziya və radio yayımı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2002, № 10, maddə 583; 2004, № 1, maddə 10; 2005, № 4, maddə 278, № 6, maddə 469; 2006, № 11, maddə 932, № 12, maddə 1005; 2007, № 6, maddə 560, № 8, maddə 749, № 11, maddə 1053; 2009, № 6, maddə 394; 2010, № 7, maddə 600; 2011, № 2, maddə 70; 2015, № 4, maddə 354; 2016, № 12, maddə 1987; 2018, № 2, maddə 153, № 6, maddə 1167, № 12 (I kitab), maddə 2477; 2019, № 12, maddə 1882; 2020, № 6, maddələr 671, 673) ləğv edilir.

Bənzər yazılar

Ramiz Mehdiyevin hazırda yüksək vəzifədə olan qohumlarının SİYAHISI – Kimlər hansı vəzifədədir?

Fikrət Fərhadoğlu

SON dəqiqə! Düşmən bir neçə istiqamətdə qəfil HÜCUMA KEÇDİ, ŞİDDƏTLİ DÖYÜŞLƏR GEDİR

Fikrət Fərhadoğlu

Rusiya Moldovada da hərbi əməliyyatlara QƏRAR VERDİ – Kremildən Dnestryan respublikasına dəstək

Son Dəqiqə: DTX təcili məlumat yaydı

Fikrət Fərhadoğlu

“Gey olsam da, özümü müsəlman sayıram, bəs siz” – Rasim Balayevi şok edən VİDEOMÜSAHİBƏ

Fikrət Fərhadoğlu

Prezidentdən mühüm SƏRƏNCAM: Hərbi xidmət keçmək üçün yaş həddi ləğv edildi

Новости

Новый Mclaren 570S Spider

Автомобили стали дорогими катящимися гаджетами, полными экранов, динамиков и датчиков - но действительно ли они хорошие гаджеты? В нашей серии, ScreenDrive, мы рассматриваем автомобили, как и любое другое устройство, начиная с того, что они любят использовать. Когда вы думаете о суперкаре McLaren, первые слова, которые, вероятно, всплывают в вашей голове, «невероятно быстрые», «очень дорогие», «уникально спроектированные» и, возможно, «глупые двери». Я очень сомневаюсь в «сложном интерфейсе с сенсорным экраном» в вашем списке. И на то есть веская причина: вы не покупаете McLaren за технологию, которую вы можете увидеть и потрогать; Если вам повезло наткнуться на 208 800 долларов, когда вы рылись в задней части дивана, вы можете подумать о покупке McLaren 570S Spider, который вместе с 570S Coupé и GT классифицируется как один из наиболее разумно по цене в диапазоне. С точки зрения суперкаров, это почти выгодная сделка. Конечно, у меня нет лишних 200 тыс. Долларов на суперкар, и я был безумно взволнован, когда McLaren предложил одолжить мне паук 570S на долгие выходные. Их единственными условиями было то, что я вернул его полностью заправленным, и я не проехал его более 300 миль. Я не видел в мелком шрифте ничего конкретного о том, как легко или не разбить его, но я скорее воспринимал это как данность. После того, как документы были подписаны, я становлюсь счастливым владельцем (хотя и всего на четыре дня) одного из лучших британских спортивных суперкаров, доступных сегодня. Несмотря на то, что это McLaren начального уровня (дорожная стоимость модели, на которой я ездил, составляла 244 370 долларов), 570S все еще до смешного быстр. 3,8-литровый двигатель V8 с двойным турбонаддувом развивает мощность 562 л.с. при крутящем моменте в 443 фунта-фута, который передается на задние колеса с помощью бесступенчатой ​​коробки передач с семью скоростями, позволяющей автомобилю разогнаться до 60 миль в час за 3,1 секунды и максимальной скорости 204 миль в час (196 миль в час с крышей вниз). Ясно, что «начальный уровень» здесь очень относительный термин. Двигатель и салон V8 570S имеют чрезвычайно легкий и аэродинамически обтекаемый корпус, дизайн которого McLaren не стесняется. Тем не менее, автомобиль выглядит намного меньше и гораздо менее радикальным в реальной жизни, чем на фотографиях. Он компактный, стройный и почти сдержанный - хотя тот факт, что 570S, на которых я ехал, был черным ониксом, а не оранжевым McLaren, зеленым mantis или пурпурным лантана, был, вероятно, значительным фактором, не позволяющим мне чувствовать себя смущенно за рулем. ИНТЕРЬЕР Интерьер минимален и, в отличие от автомобиля, выглядит намного больше, чем кажется. Но войти и выйти из этого немного сложнее.После того, как вы без труда подняли чудесно сбалансированную двугранную дверь, перед вами стоит задача неуклюже сползти на сиденье водителя. К счастью, этот процесс требует гораздо меньших искажений, если вы сначала опустите крышу, что может быть одной из лучших причин выбрать Spider вместо купе. Крыша вверх или вниз, также есть возможность включить «комфортный вход», который автоматически отталкивает сиденье водителя назад и тянет руль с плоским дном в приборную панель, делая вашу жизнь еще проще. После сидения интерьер, кажется, расширяется и оборачивается вокруг вас. Несмотря на то, что 570S довольно легок в использовании, чтобы создать комфорт для существ и сложные информационно-развлекательные системы, он выполнен с индивидуальной пошивкой приборной панели, оснащенной очень функциональными и красиво изготовленными инструментами. Дизайн скорее Soho House, чем Claridges: минималистский, современный, ультрасовременный британский стиль, сочетающий алькантару, алюминий и, если вы готовы потратить дополнительно 6 680 долларов, углеродное волокно. Исключая даже самый слабый запах шпона красного дерева или малейший намек на ковровое покрытие из ворса, результат получился удивительно заниженным и очень «новым» в Англии. Режимы вождения: Расположенный между сиденьями водителя и пассажира удобно расположен центральный пульт, в котором находятся основные настройки привода. Среди различных органов управления есть большая, смелая кнопка запуска / остановки двигателя и два обнадеживающих коренастых циферблата, оба элегантно заштрихованных из алюминия, которые меняют управление (H) и трансмиссию (P) с «нормального» на «спортивный» или «гусеничный» соответственно. В течение моих долгих выходных с 570S я регулярно переключался между «нормальным» и «спортивным» в зависимости от того, нужно ли мне просто переходить от А к В («нормально») или я хотел испытать острые ощущения от вождения этого чокнутого автомобиля, когда он был четко предназначен («спорт»). Само собой разумеется, что я оставил настройки «дорожки» в одиночку. Я предсказуемо выбрал «нормальный» для моей первой поездки McLaren и отправился из Нью-Йорка в час пик в пятницу днем ​​в направлении Коннектикута. Из-за того, что машина так низко к земле, окружающее движение, казалось, нависало над мной со всех сторон, заставляя меня чувствовать себя довольно маленьким и уязвимым. Не помогает то, что с крышей 570S, кажется, имеет избыток слепых зон, что делает смену полосы движения менее маневренным и больше прыжком веры. Все стало немного лучше, как только я вышел из городского движения и выехал на открытое шоссе. Я двигался со скоростью от 55 до 65 миль в час, в то время как V8 мягко (и удивительно тихо) отрывался позади меня на очень расслабленных 1500-1700 оборотах - что для этого двигателя едва ли выше отметки.Однако всякий раз, когда я нажимал на педаль газа, чтобы обогнать даже smidgen, машина просыпалась от ступора, и я обнаруживал, что почти мгновенно путешествую на скоростях, которые требуют от меня, чтобы я умолял Пятого и двигался дальше. Поездка в Коннектикут дала мне достаточно времени, чтобы ознакомиться с красиво оформленным интерфейсом климат-контроля (это был необычайно холодный осенний день) и поиграть с электрическим управлением сидений, чтобы попытаться сделать себя более комфортным. Эта последняя часть была большой ошибкой. Я бы порекомендовал вам, если вы когда-нибудь окажетесь в завистливом положении, собирая совершенно новые 570S у вашего местного дилера McLaren, я настоятельно рекомендую вам выделить дополнительное время, чтобы представитель службы поддержки «подогнал» вас к водительскому сидению и заблокировал настройки в память. Никогда не прикасайтесь к элементам управления самостоятельно. Я не могу подчеркнуть это достаточно. Их буквально невозможно увидеть; должны быть ориентированы исключительно на ощупь; и изложены таким образом, чтобы бросить вызов всем известным законам логики в этой вселенной или любой другой. В отличие от безумно глупых элементов управления сиденьями дополнительная аудиосистема 12 Speaker Bowers & Wilkins (которая поставляется в комплекте с пакетом «By McLaren Designer Interior», всего $ 3110) - это было совершенное совершенство. Я выбрал успокаивающую прекрасную музыку с мощными басами и парящей мелодией, чтобы помочь мне избежать ярости от бессмысленного управления сиденьями и двигаться дальше. Режимы вождения: спорт После примерно часа езды по автостраде мои первоначальные нервы, связанные с незнакомым автомобилем, несколько ослабли. Я начал чувствовать себя очень комфортно, и на самом деле я обнаружил, что машина удивительно податлива и удивительно проста в управлении. Но опять же, я действительно не был за рулем. Проезжая через нью-England город Нью-Милфорд, я повернул направо на 69, извилистую, широкую проселочную дорогу, которая ведет на восток в сторону Роксбери и холмистой местности округа Личфилд. Солнце только начинало опускаться за горизонт, когда я переключил настройки трансмиссии и подвески с «нормального» на «спортивный» и нажал кнопку «активный» в центральном блоке управления. Янтарный кольцевой свет немедленно загорелся, чтобы предупредить меня, что я теперь контролирую и отвечаю за свои собственные действия ... или, по крайней мере, в отношении моих переключений передач. До этого момента я оставлял эти решения за машиной, которая, в свою очередь, решила постоянно переключать коробку с семью скоростями, чтобы снизить обороты двигателя до очень тихого минимума.После того, как я очистил пределы города, я проверил зеркала заднего вида, просканировал дорогу на предмет приближающихся автомобилей (дорога была удивительно лишена движения) и замедлил McLaren до ползания, прежде чем спрятать педаль акселератора в пол. 570S мгновенно прыгнул вперед, и безумно быстро набирали обороты. Я нажимал на правую (+) лопасть, чтобы переключать передачи каждый раз, когда счетчик оборотов достигал 5000 об / мин. Изменения были действительно почти незаметными, за исключением того, что двигатель издавал удовлетворительную «каплю» из дополнительного спортивного выхлопа (4090 долларов), чтобы отметить каждое изменение. После всего лишь трех или четырех смен я обнаружил, что езжу на ... (скорость отредактирована здесь, снова обращаясь к пятой точке) ... и поэтому я крепко нажал на педаль тормоза, одновременно нажимая левую педаль пониженной передачи. Это было похоже на удар по стене. Обороты резко упали так же быстро, как они поднялись, и после того, что казалось всего лишь секундой или около того, карбоново-керамические тормоза снизили скорость машины до 20 миль в час - что казалось почти таким же, как неподвижность. Я повторил этот процесс в течение следующих десяти миль или около того: проверка трафика, замедление до ползания, затем ускорение и замедление. Я обретал уверенность в машине каждый раз и действительно начал получать удовольствие. Иногда это было на длинной прямой; в других случаях именно благодаря крутым s-образным изгибам я смог воспользоваться удивительной силой сцепления с широкими шинами Pirelli P Zero Corsa, которые были полностью нагреты, несмотря на этот холодный, ясный осенний вечер в Новой Англии. Наконец, возможность по-настоящему управлять 570S опьяняла, подбадривала и вызывала разочарование. Хотя машина дразнила меня, чтобы ехать быстрее; искушать меня загнать сильнее; и побуждает меня тормозить позже. Потому что так просто и весело. Вождение McLaren напомнило мне о том, что я впервые ехал на своем мотоцикле Ducati 748 по гоночной трассе, когда радикальный характер современного спортивного мотоцикла наконец обрел смысл. То же самое можно сказать и о 570S: только когда вы ускоряетесь, автомобиль наконец начинает чувствовать себя идеально сбалансированным, подтянутым и пригодным для использования. На дорогах общего пользования это чувство длится чуть более трех секунд, прежде чем риски перевешивают вознаграждение. Отсюда и разочарование.

Google Stadia начала нормально работать.

Во вторник, 19 ноября, Google запустит облачный сервис, который действительно позволит вам играть в высокобюджетные игры без дисков или загрузок, консолей или игровых ПК. Это потому, что Stadia позволяет вам транслировать игры, которые вы покупаете на серверах в облаке, и это более надежно, чем любая услуга, которую я тестировал за десятилетие в этой технологии. Если вы ожидаете, что он будет выглядеть или работать так же, как высококлассный игровой ПК или даже высококачественная игровая консоль, или если вы надеетесь на приложение, вы можете разочароваться. Но общая реакция, которую я испытал во время игры в «Стадию», была такой же, как и у наполовину приличных наушников: я бы с радостью продолжал играть, если бы меня еще не избаловали. Все, что вам нужно, - это приличное подключение к Интернету, хороший Wi-Fi-роутер и выбор ключа Google Chromecast Ultra, телефона Pixel или веб-браузер Chrome на ноутбуке или настольном компьютере. Ох, и много терпения. Несмотря на очарование и улучшенный набор игр, облачный игровой сервис Google не сравнится с тем, что компания изначально обещала в марте. По сути, это бета-версия, за которую Google берет реальные деньги, и вы должны подождать до 2020 года, чтобы это изменилось. Наш обзор издания Google Stadia Founder's Edition Оценка 5 из 10 Плюсы: Это действительно работает Более четкая картина, чем у ранних соперников Плавные переходы между ПК и телефоном Минусы: 4K не выглядит как 4K Веб-версии Chrome не хватает верности Набор функций отсутствует при запуске Не работает над LTE Я не собираюсь пересказывать всю мою редакционную статью о невероятно неуклюжем запуске Google, но я думаю, что было бы полезно рассказать вам, что такое Stadia, а что нет, поэтому мы можем рассмотреть ее честно.Сегодня Stadia - это разовая покупка за 130 долларов, плюс 10 долларов в месяц (после трехмесячной пробной версии), плюс от 20 до 60 долларов за премиум-игру; за ранний доступ к сервису, который позволяет вам играть в ограниченный выбор из 22 игр, которые вы в основном уже можете купить везде; кроме этого, вы можете передавать их прямо из облака; на вашем телевизоре с включенным ключом Chromecast Ultra с разрешением «4K» и высоким динамическим диапазоном (HDR); с включенным беспроводным контроллером Stadia, который примерно эквивалентен контроллеру Xbox One или Sony DualShock, за исключением того, что он работает только по беспроводной связи с Chromecast; или на телефонах Google Pixel с разрешением «1080p», при условии, что вы также покупаете клипсодержатель контроллера (или подставку для телефона) и подключаете его через USB-C; или через веб-браузер Chrome с разрешением «1080p» с любым проводным геймпадом или мышью и клавиатурой на ваш выбор; с возможностью плавного переключения между телефоном и ПК, или несколько менее плавно между телевизором, телефоном и ПК, чтобы выбрать, где вы остановились на другом устройстве кроме как без голосового чата, захвата или Google Assistant на телефоне * и без возможности видеть достижения или делиться снимками с любой платформы, включая TV и Chrome * На самом деле, рецензенты Stadia не смогли попробовать это на любой платформе, хотя Google утверждает, что они сработают в первый день. Контроллер клипса продается отдельно. Когда-нибудь в 2020 году Stadia станет бесплатным сервисом плюс стоимость игр; для каталога из 44 подтвержденных названий, в том числе выдающихся Cyberpunk 2077 и, возможно, Baldur's Gate III; с дополнительной подпиской на Stadia Pro за 10 долларов в месяц для воспроизведения на 4K с HDR через собственный браузер Chromecast Ultra или Chrome; с дополнительным контроллером Stadia за 70 долларов, который теоретически может переключаться между телефоном, ПК и телевизором без необходимости выключения, повторного сопряжения или подключения; которая также позволяет вам слушать и общаться с наушниками Bluetooth, а не только с проводным набором 3,5 мм; с достижениями, возможностью мгновенно делиться захватами игрового процесса на YouTube и кроссплатформенным голосовым чатом; неопределенный объем интеграции с YouTube позволит использовать некоторые из обещанных функций Stadia, которые не были запущены (см. ниже). Интерфейс Stadia, как он отображается в Chromecast. Во многом это выглядит и в Интернете.Когда-нибудь Google пообещал или предложил: Вы сможете нажать на объявление YouTube для игры, чтобы перейти прямо в эту игру Вы сможете вести прямую трансляцию на YouTube в 4K одновременно с игрой в 4K Вы сможете поделиться ссылкой на конкретный момент в игре с друзьями или подписчиками, чтобы они могли попробовать ее мгновенно. Стримеры смогут позволить зрителям выстроиться в очередь, чтобы немедленно присоединиться к их игре. В некоторых играх вы сможете видеть действительные экраны вашего друга, чтобы помочь. Специальная кнопка Google Assistant на контроллере что поможет вам в играх Будущие игры будут объединять возможности нескольких серверов Stadia для выполнения невозможных задач на консоли или ПК, таких как единый общий мир для каждого игрока, продвинутая физика, полностью разрушаемые миры, огромное количество NPC и т. Д. Google выпустит свои собственные игры для Stadia с некоторыми из этих функций Другие Android телефоны и, возможно, айфоны будут участвовать в действии Может случиться кроссплатформенный мультиплеер Stadia будет масштабироваться до разрешения «8K» и 120 кадров в секунду Как работают облачные игры Независимо от того, говорим ли мы о Google Stadia, PlayStation Now, GeForce Now или Microsoft xCloud, основная концепция облачных игр одна и та же: вместо того, чтобы иметь в своем доме мощный игровой ПК или игровую консоль, вы получаете удаленный доступ к Игровой компьютер, который живет в серверной стойке далеко. Эти серверы транслируют вам игру так же, как видео на YouTube. (Фактически Google Stadia использует для этого тот же кодек VP9.) Каждый раз, когда вы нажимаете кнопку, перемещаете мышь или щелкаете джойстиком, эта команда должна передаваться через Интернет на сервер. Затем этот сервер должен обновить игру и передать сжатый видеокадр этой реакции обратно на телевизор, ноутбук или телефон. И все это должно быть сделано настолько быстро, что вы не заметите задержки. Вот почему просто иметь быстрое подключение к Интернету (в Мбит / с) недостаточно: оно также должно быть стабильным,не перегруженным, и вы должны быть достаточно близко физически к этим серверам. Еще одним недостатком облачных игр является то, что, поскольку вы постоянно загружаете видеокадры, они могут поглотить гораздо больше данных, чем сами файлы игр. Ваша средняя игра с большим бюджетом составляет 50 ГБ, но Google говорит, что Stadia может потреблять до 20 ГБ в час. Я не видел такого большого количества использования в час, но между Stadia и несколькими загрузками игр для сравнения, я почти достиг своего предела данных Comcast на 1 ТБ только в середине ноября. Это почти половина обзора Stadia, потому что многие функции, обещанные Google в марте, просто еще не существуют. Итак, давайте сосредоточимся на том, что существует: сервис, который позволяет вам играть в целые игры через Интернет на телевизорах, телефонах и в веб-браузерах, который сам по себе все еще впечатляет. Stadia - это сервис, в котором, если ваши друзья Destiny 2 могут нуждаться в вас для рейда, вы можете на законных основаниях вносить свой вклад независимо от того, где вы находитесь и чем занимаетесь - при условии наличия хорошего Wi-Fi. Теперь у меня практически нет шансов сделать это с друзьями, потому что Destiny 2 не имеет кроссплатформенного мультиплеера (или настраиваемого FOV, если вам интересно). Вероятно, они будут играть в нее на консолях и ПК, которые у них уже есть. Bungie позволяет вам синхронизировать ваши успехи между Stadia, PlayStation, Xbox и Steam - что является огромным преимуществом в его пользу - но я сомневаюсь, что смогу кого-нибудь переключить, когда Destiny 2 на Stadia выглядит намного хуже, чем на других платформах. Вы заметили, что я написал «4K» и «1080p» в кавычках раньше? В течение нескольких дней я пытался и не смог заставить Google признать, что его серверы на самом деле не рендерит интенсивные игры на уровне 4K. Например, вот фотография, которую я тщательно сфотографировал на своем iPhone 11 Pro, когда играл в Shadow of the Tomb Raider при самых высоких настройках, которые, как кажется, сегодня предоставляет Stadia: А вот аналогичное изображение с моего игрового ПК с GeForce GTX 1080, видеокартой, теоретически имеющей немного меньшую динамическую скорость (9 терафлопс против 10,7 терафлопс), чем должны предлагать серверы Stadia. То, на что вы смотрите здесь, не является плохой потоковой передачей; поток 4K. Не только это, но и лучшее качество потокового изображения, которое я когда-либо видел, без множества неприятных артефактов сжатия, из-за которых другие сервисы облачных игр выглядят так, как будто между вами и большей частью игры существует отвратительный туман. Но где резкие детали в модели персонажа Лары Крофт? А где текстуры высокого разрешения? Google сказал мне, что Stadia предназначена для запуска игр с самым высоким разрешением со всеми включенными настройками, но ясно, что здесь этого не происходит. С Destiny 2 становится еще более очевидным, что игра не работает на самых высоких настройках.В Chromecast Ultra поток «4K» выглядел ближе к 1080p, и мой коллега Том Уоррен и я уверенны в том, что потоки 1080p, которые мы получаем в веб-браузере Chrome, больше похожи на 720p. Первоначально Google сообщил нам, что использует сборку Destiny 2 с самым высоким разрешением и самой высокой точностью. Но позже Банги подтвердила, что наши глаза не обманывают нас. «При потоковой передаче с разрешением 4K мы визуализируем с исходным разрешением 1080p, а затем повышаем частоту и применяем различные методы для повышения общего качества эффекта», - сказал представитель Bungie, добавив, что D2 работает на ПК, эквивалентном средним настройкам. Источник:Theverge.com

Обзор на LENOVO THINKPAD X1 FOLD

Lenovo ThinkPad X1 Fold-это потрясающе... как концепция. Да ладно, это дисплей, который складывается пополам. Вы можете носить его с собой, как планшет. Вы можете подпереть его и использовать как Surface Pro. Вы можете сложить его наполовину и использовать как ноутбук-раскладушку. Вы можете слегка сложить его и держать, как книгу в твердом переплете. И каждый, кто увидит, как вы достаете его из портфеля, спросит: “Вау, что это?” И вы можете сказать им: “О, ничего. Просто первый в мире складной компьютер”. Вы ни за что не почувствуете себя самым крутым человеком на вашей встрече. Так стоит ли его покупать? Я имею в виду, нет. Прежде чем мы перейдем к этому: определенно нет. Это колоссальные 2499 долларов, не считая стилуса и клавиатуры. (Пакеты с обоими аксессуарами начинаются с $2749 на веб-сайте Lenovo.) Это больше, чем кому — либо нужно потратить даже на то, чтобы получить очень хороший ноутбук-и у меня слишком много проблем с X1 Fold, чтобы отнести его к этой категории. Но! Мне нравится эта идея. Складной форм — фактор, безусловно, облегчает жизнь, и я не сомневаюсь, что в будущем мы увидим больше подобных устройств-при условии, что производители смогут решить некоторые проблемы. НАШ ОБЗОР THINKPAD X1 FOLD ОЦЕНКА 5,5 ИЗ 10 Плюсы Складной экран! Красиво построенный и прочный Яркий 2K OLED-дисплей Минусы Плохое время автономной работы Клавиатура и тачпад крошечные (и стоят дополнительно) Начинается с $2499 Купить за $2499,00 от Lenovo Lenovo ThinkPad X1 складывается в режиме планшета, отображая домашнюю страницу Verge. Еще слишком рано тратить на это 2500 долларов, но я не могу дождаться следующего поколения. ПРОФЕССИОНАЛ В ОБЛАСТИ ПУТЕШЕСТВИЙ Вот как прошел для меня день с X1-складкой. Утром, перед тем как записаться на работу, я лег на диван и использовал Складку в качестве мини-раскладушки (то есть сложенной под углом 90 градусов с клавиатурой в нижней половине экрана), чтобы наверстать упущенное по электронной почте. Кто-то прислал мне интересное видео на YouTube за ночь. Я развернул ноутбук в 13,3-дюймовый планшет, отложил клавиатуру в сторону и посмотрел его в полноэкранном режиме. Затем-время работы. Я вытащил встроенную подставку и положил развернутый ThinkPad на кухонный стол, положив перед ним клавиатуру. Я использовал несколько окон с разделенным экраном, с Slack и Spotify сверху, как я использовал бы любой стандартный 13-дюймовый ноутбук. В начале дня у меня была часовая встреча с Зумом, поэтому я вернулся к дивану и сложил его в виде книги, с Зумом с одной стороны и Слабиной с другой. После этого я вернулся к работе, но мне не хотелось возвращаться к столу, поэтому я сложил ThinkPad обратно в режим мини — раскладушки и использовал его таким образом на диване до конца дня. Lenovo ThinkPad X1 сложился, стоя вертикально на столе. X1 Fold поддерживает Wi-Fi 6 и 5G (опционально). ThinkPad X1 складывается в форм-фактор палатки. Есть три порта: два USB 3.2 Type-C Gen 2 и слот для micro SIM. Логотип ThinkPad X1 Fold. Задняя рама изготовлена из пластин из углеродного волокна и магниевого сплава. Все это просто для того, чтобы проиллюстрировать, как много различных применений существует для этого форм-фактора. Я не могу сказать, что складной экран когда — либо был в верхней части моего списка “Функций ноутбука, которые мне нужны”, но после использования X1 Fold в течение недели я хотел бы иметь один из них. Нет ноутбука, который я бы предпочел взять с собой в командировку, чем X1 Fold, и это связано с несколькими вариантами дизайна в дополнение к универсальному форм-фактору. Во-первых, это очень, очень мило. Устройство облачено в подлинный черный кожаный чехол с прочной подставкой, встроенной в него. Логотип ThinkPad добавляет гладкий всплеск красного цвета. Все это выглядело очень неуместно в моей унылой квартире. Единственные детали, которые выглядят немного дешево, - это большие и резиновые панели. Они необходимы для защиты боковых сторон дисплея от звона друг о друга, а также дают вам что-то, чтобы держать, пока вы используете складку в качестве планшета. Складной дисплей также станет отличным спутником в путешествии. Сложенный пополам, этот ThinkPad имеет размер книги в твердом переплете: 9,3 х 6,23 х 1,09 дюйма и 2,2 фунта (299,4 х 236 х 11,5 мм и 999 г). Клавиатура помещается внутри сложенного устройства (магниты надежно удерживают ее), и на боку у нее есть плотный рукав для стилуса. Я легко сунула все это в сумочку и с удовольствием носила бы его под мышкой на выставке или конференции. Каждый раз, когда я приносил это куда-нибудь, я думал: “Жаль, что у меня не было этого в колледже.” А с кожаной обложкой я никогда не беспокоился о том, что наткнусь или поцарапаю складку — то, что может быть стрессовым с такими дорогими устройствами. (Lenovo заявляет, что ее продукт прошел тестирование MIL-STD 810H и устойчив к таким условиям, как влажность, пыль, песок, экстремальные температуры и механические удары. Это, безусловно, обещает гораздо более высокий уровень долговечности, чем мы видели на складных телефонах до сих пор.) Lenovo ThinkPad X1 Fold стоит на столе в режиме книги. Lenovo говорит, что Fold был протестирован против “12 методов сертификации военного класса и 27 процедур.” СКЛАДКА Со складными устройствами всегда есть один большой вопрос. Ответ на этот вопрос-нет: вы не можете видеть складку во время использования сгиба (хотя она видна, когда устройство выключено). Исключение составляют случаи, когда он частично сложен, как книга. Освещение в середине и освещение по бокам в этом случае немного неравномерное. Но кредит там, где должен быть кредит: когда вы используете плоскую складку, складки не видно. Сама петля, на разработку которой Lenovo потратила годы, довольно прочная и не доставила мне никаких проблем. ThinkPad требует двух рук и немного сильного рывка, чтобы открыть. Но с другой стороны, он всегда оставался точно в том положении, в котором я его поставил, без каких-либо скольжений или колебаний. Плоский дисплей представляет собой 13,3-дюймовый OLED-дисплей с разрешением 2048 x 1536. Это соотношение сторон 4:3, что необычно для ноутбука, но кажется довольно просторным по сравнению с традиционным соотношением сторон 16:9. Я мог бы легко сложить два или даже три окна Chrome бок о бок, часто с помощью Slack, Zoom или другого приложения поверх, без необходимости уменьшать масштаб. И я не заметил никакой прокрутки желе (где одна сторона экрана может менять пиксели быстрее, чем другая сторона), что было проблемой с некоторыми ранними складными телефонами. Опыт просмотра-это роскошь. Панель воспроизводит 100 процентов цветовой гаммы sRGB, 100 процентов Adobe RGB и 95 процентов DCI-P3. Он отлично подходит для просмотра видео и фильмов; даже значки док-станции появляются с цветом. Центральный шарнир Lenovo ThinkPad X1 складывается в сложенном виде в режиме палатки. Складной графитовый слой помогает при охлаждении. Lenovo X1 сложите частично сложенным, сверху. Под экраном находятся “несколько слоев механической поддержки”, чтобы предотвратить образование складок и пузырей на экране. С другой стороны, удачи в использовании этой штуки снаружи. Он не только довольно глянцевый, но и достиг всего 289 нит при максимальной яркости. Это не проблема для работы в помещении, но это все еще немного разочаровывает по цене, так как некоторые бизнес-ноутбуки премиум-класса предлагают варианты на 1000 нит дешевле. ПРОИЗВОДИТЕЛЬНОСТЬ И ПРОГРАММНОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ LenovoLenovo придумала несколько изящных программных трюков, чтобы улучшить опыт складывания. Есть приложение под названием "Настройки пера", в котором вы можете сопоставить кнопки на стилусе Lenovo: они могут делать все, от копирования / вставки до стирания, переключения музыки и громкости, а также вызова различных приложений. Вы также можете использовать переключатель режимов Lenovo (который появляется всякий раз, когда вы складываете или разворачиваете устройство), чтобы разделить экран пополам, по сути, создавая два отдельных дисплея по обе стороны складки. Это наиболее полезно в форме мини-раскладушки, если вы хотите, чтобы одно приложение работало сверху, а другое-снизу. Но вы также можете использовать его, когда складка плоская, так же, как вы использовали бы функцию разделения экрана Windows. И если вы разделите экран в переключателе режимов, сгиб сохранит этот макет при перемещении между портретной и альбомной ориентациями, в то время как сложные расположения вкладок и приложений иногда разбросаны повсюду в противном случае. Это приятные штрихи, и они показывают, что Lenovo действительно продумала потенциал этого форм-фактора, а не просто прикрепила шарнир к Surface Pro. Но когда дело доходит до производительности, есть признаки того, что этот продукт все еще находится на ранней стадии. Здесь есть за что похвалить Lenovo. Я испытываю стресс, просто думая о задачах, стоящих перед этим компьютером. Он не только должен знать, находится ли он в портретном или ландшафтном режиме (как и любой обычный планшет), но также должен определить, сложен ли он, сколько он сложен и где находится клавиатура, а затем соответствующим образом изменить размер его интерфейса. Учитывая все это, я очень впечатлен тем, что эта вещь (в основном) работает. ВИД СЕТКИ 1 из 6 В основном. Но это не бесшовно, и есть некоторые области, где складка и Windows 10 еще не совсем сходятся во взглядах. Например: время от времени, когда я подключал мини-клавиатуру, Складка забывала, что она там, и все равно отправляла экранную клавиатуру, когда я выбирал текстовое поле с помощью стилуса. Вы можете отключить экранную клавиатуру в настройках, если это вас раздражает, но это все равно сбой, который разочаровывает. С другой стороны, иногда экранная клавиатура появлялась не сразу, когда я этого хотел, и мне приходилось несколько раз нажимать на текстовое поле, прежде чем Складка получала подсказку. И маленькое поле для письма, которое должно появляться всякий раз, когда вы нажимаете стилусом на текстовое поле, казалось, появилось несколько случайно: оно не появлялось в некоторые моменты, когда я этого хотел, и оно появлялось в некоторые моменты, когда я этого не делал (например, если бы я только что выделил что-то в документе Google). Было два случая, оба после перезагрузки, когда Складка не понимала, что находится в режиме мини-ноутбука, и пыталась расшириться по всему экрану. Мне пришлось удалить и заменить клавиатуру, прежде чем Складка обнаружила ее. (Lenovo знает об этой проблеме и говорит, что работает над исправлением.) ЕСТЬ НЕКОТОРЫЕ ОБЛАСТИ, В КОТОРЫХ FOLD И WINDOWS 10 ЕЩЕ НЕ СОВСЕМ СХОДЯТСЯ ВО ВЗГЛЯДАХ Самое досадное, что я не мог общаться в видеочате в режиме Zoom или WebEx, используя режим мини-ноутбука, потому что моя видеопередача (как и камера планшета) была сбоку. Это не проблема Lenovo-некоторые другие кабриолеты Windows также неправильно поворачивают свои камеры, если вы переворачиваете их во время видеозвонков. Но я все еще надеюсь, что Zoom и WebEx смогут это исправить. Если бы не эта проблема, режим мини-ноутбука был бы идеальным форм-фактором для удаленных встреч (WebEx в верхней половине, заметки внизу). Я верю, что Lenovo со временем сгладит эти перегибы. Но в настоящее время они здесь. X1 Fold не имеет такого мощного процессора, как вы найдете в некоторых других планшетах. Он питается от Intel Core i5-L16G7, одного из процессоров Intel “Lakefield”. Это” гибридные " процессоры, эффективные чипы, предназначенные для небольших и легких устройств. Это ответ Intel на чипы Arm в телефонах, планшетах, а теперь и в MacBook. (Предполагается, что Microsoft Surface Neo с двумя экранами тоже получит его.) Экранная клавиатура ThinkPad X1 Fold. Intel Core i5-L16G7 имеет пять ядер: одно быстрое ядро Sunny Cove, которое может увеличить частоту до 3 ГГц, и четыре ядра Tremont, которые могут увеличить частоту до 1,8 ГГц. Если не считать случайных сбоев, я был приятно удивлен выступлением здесь. Многозадачность в дюжине приложений и вкладок Chrome не была проблемой, и я мог немного прокручивать и просматривать во время длительного вызова масштабирования, ничего не зависая. Конечно, это также верно для многих устройств, которые вы можете получить за несколько сотен долларов. И складка также затянула свои ноги на некоторых задачах, где другие бизнес-ноутбуки премиум-класса (не говоря уже о высококачественных потребительских ноутбуках, которые стоят вдвое дешевле) работают лучше. Например, загрузка занимает несколько секунд, и я иногда с нетерпением ждал, когда он найдет что-то в проводнике и отправит окна в полноэкранный режим. Веб-страницы были немного медленнее, чем я привык. ThinkPad также занимает несколько секунд, чтобы переключиться между режимами — и, в частности, режимом мини-раскладушки, — но я готов простить это, поскольку это совершенно новый вариант использования для Windows 10. Время автономной работы, однако, было довольно разочаровывающим. Запустив X1 Fold через мою постоянную рабочую нагрузку (около 12 вкладок и приложений Chrome, случайные потоковые и масштабные вызовы Spotify и YouTube, 200 нит яркости), я в среднем потратил четыре часа и 50 минут на Лучший профиль батареи и пять часов и 35 минут на профиль экономии заряда батареи (с включенными функциями экономии заряда батареи Intel). Это не обязательно неожиданно для ноутбука с OLED-дисплеем и батареей емкостью всего 50 Вт. Но это не очень хорошо для устройства за 2500 долларов, особенно для того, которое предназначено для использования на ходу. Surface Pro 7, который имеет экран с более высоким разрешением, получил от семи до восьми часов в нашем тестировании. Последнее, что стоит упомянуть здесь, - это то, что Windows 10 по-прежнему является операционной системой “meh” для планшетов. Если вы никогда раньше не пользовались планшетом Windows, это сильно отличается от использования iPad. Управление жестами по-прежнему довольно простое, особенно по сравнению с предложениями Apple по ярлыкам. Более того, большинство приложений Microsoft не предназначены для использования на планшете так, как приложения для iPad, поэтому вам будет очень трудно нажимать на поля и значки, которые намного меньше, чем кончик пальца. А такие действия, как перестановка вкладок и перетаскивание окон, которые являются второй натурой с помощью сенсорной панели, трудно выполнить пальцами. ВРЕМЯ АВТОНОМНОЙ РАБОТЫ ДОВОЛЬНО РАЗОЧАРОВЫВАЕТ Переключение в режим планшета Windows немного помогает в этом, но вам придется покопаться в Центре действий, чтобы включить его вручную. Складка не переключается на нее автоматически, когда вы отключаете клавиатуру, как это делают книги Surface. (Опять же, это не специфичная для складки проблема-в общем, отключение клавиатур Bluetooth от кабриолетов Windows не запускает режим планшета, но, тем не менее, это неудобно.) И, конечно, Windows 10 не имеет каких-либо уникальных функций, которые используют преимущества настройки с двумя экранами; Microsoft работает над операционной системой, оптимизированной для оборудования с двумя экранами (включая собственную Surface Neo), но мы не ожидаем, что она появится до следующей весны. Основная тема здесь заключается в том, что большинство этих проблем-вина Microsoft, а не Lenovo. Конвертируемые ноутбуки Microsoft используют одну и ту же операционную систему. Но отсутствие функциональности планшетов имеет больше смысла в книгах Surface и Surface Pro, которые могут служить планшетами там, где это необходимо, но по-прежнему предназначены для работы в основном в качестве компьютеров. Проблема со складкой в том, что она в лучшем виде как планшет. Идеальный клиент X1 Fold будет использовать его в качестве планшета большую часть времени. Потому что есть две основные причины, по которым я не рекомендую это устройство в качестве основного ноутбука. Эти причины есть... КЛАВИАТУРА И ТАЧПАД Lenovo ThinkPad X1 складывается в режиме мини-ноутбука. Ручка Mod заряжается через USB-C. Мини - клавиатура заряжается по беспроводной сети, когда она находится внутри складки, а также может заряжаться с помощью микро-USB. Складка X1 прекрасна на вид и, как планшет, чудо в использовании. Но я все еще боялся, что мне придется каждый день ездить на нем на работу. Это потому, что клавиатура и тачпад крошечные. Теперь я понимаю, почему они такие крошечные. Lenovo хотела сделать клавиатуру достаточно маленькой, чтобы поместиться внутри сложенного устройства, чтобы ее не было лишним, чтобы носить с собой. И ему, безусловно, удалось создать клавиатуру, которая идеально вписывается в сложенный планшет. Я никогда не беспокоился, что он выпадет. Но я ненавижу печатать на нем. Клавиши на самом деле кажутся довольно прочными и имеют удовлетворительный щелчок, но Lenovo, по сути, пришлось объединить несколько клавиш, чтобы достичь желаемого размера. Например: клавиша апострофа / кавычки, обычно расположенная слева от ввода на клавиатуре США, была перемещена в крайнюю правую часть клавиатуры над вводом. (Это половина ключа, разделяющая слот с двоеточием / точкой с запятой). Каждый раз, когда мне нужно было напечатать апостроф, я должен был сознательно вытягивать руку далеко вправо. Примерно 50 процентов моих попыток апострофа приводили к тому, что вместо этого я инстинктивно хлопал Enter (как могут подтвердить мои коллеги, получившие многочисленные неполные сообщения о слабости). Я предполагаю, что вы привыкнете к этому через некоторое время использования сгиба, но есть кривая обучения. Все становится еще хуже: Lenovo пришлось втиснуть несколько клавиш, которые уже были двойного назначения, а это означает, что некоторые кнопки вмещают до четырех различных символов. Вопросительный знак / косая черта вперед был объединен с периодом / больше, чем, поэтому для ввода вопросительного знака требуется одновременное нажатие всех трех клавиш Shift, Fn и period. Дэш был переведен в Fn+9, что также сбило меня с толку. Мне пришлось пройти этот обзор и удалить кучу случайных 9, которые я набрал, прежде чем подать его. И обратная косая черта требует Fn+8, что сделало бы складку X1 огромной болью для людей в области STEM, которым необходимо использовать LaTeX и некоторые другие языки программирования. Lenovo ThinkPad X1 используется в режиме книги. Lenovo говорит, что ручка Mod получает 250 минут использования от пятиминутной зарядки. Опять же, я понимаю, почему клавиатура должна быть маленькой. Но я бы предпочел носить клавиатуру отдельно, чем нажимать три клавиши, чтобы сделать знак вопроса. Lenovo могла бы сделать хороший чехол для переноски, который подходит для складки, клавиатуры и стилуса, и я был бы полностью согласен с этим. Компания также может создать немного больше пространства, удалив тачпад, что вполне возможно, потому что тачпад в основном бесполезен. Чтобы выразить в контексте, насколько эта вещь крошечная: если я положу на нее два пальца (а мои пальцы довольно маленькие), над ними или под ними почти не будет места. Так что, как вы, вероятно, можете себе представить, прокрутка-это боль (вы сразу попадаете в пластиковую рамку), как и щелчок / перетаскивание, выделение и все остальное, что требует двух движущихся пальцев. (Нигде поблизости нет достаточно места.) Выкладка большой статьи, которая включает в себя копирование-вставку текста и перемещение множества изображений, была довольно сложной задачей. Lenovo ThinkPad X1 раскладывается в режиме планшета на скамейке. Складка поставляется с приложением Dolby Access, где вы можете переключаться между профилями для различных настроек. Тачпад также не делал то, что мне было нужно, так часто, как я хотел. Иногда ему казалось, что я удерживаю его, когда отпускаю, что означает, что я непреднамеренно перемещаю вкладки. И выделение фрагмента текста или наведение курсора на точное место часто было процессом проб и ошибок. Даже с самой низкой чувствительностью тачпада я редко попадал в нужное место с первого раза. Я не использую сторонние периферийные устройства с ноутбуками, которые я просматриваю, но эта сенсорная панель довела этот принцип до предела: я никогда не был ближе к тому, чтобы сказать “К черту” и подключить мышь, чтобы дать себе передышку. В итоге я использовал стилус для большей части навигации, но это неоптимально для некоторых действий (перестановка вкладок, выполнение чего-либо в документах Google). В целом,в целом, X1 Fold-это впечатляющее устройство во многих отношениях. Он хорош в том, для чего его рекламируют (складывание). Это красиво, как на вид, так и в использовании. Он крепкий. И форм-фактор полезен. Это не трюк. Мне бы очень хотелось иметь такой планшет. Ключевое слово там - “планшет".” Складка X1 - это не планшет. У него есть операционная система для ноутбука и — что более важно — он стоит как ноутбук. Он стоит как очень дорогой ноутбук. И он еще не готов исполнить эту роль. Время автономной работы еще не пришло. Клавиатуры и тачпада еще нет. Интеграция программного обеспечения, хотя и похвальна, еще не существует. Ключевое слово здесь - “пока".” Потому что, учитывая все сказанное, я не могу дождаться второго поколения. Первые складные телефоны Samsung были пронизаны проблемами, но чуть более года и несколько итераций спустя компания продает складное устройство, которое очень удобно (хотя и довольно дорого). Я уверен, что так будет и со складными ноутбуками. У Lenovo есть новаторская идея, на которой можно основываться. Я очень надеюсь, что он сможет исправить сбои в сгибе без ущерба для компонентов, которые уже являются исключительными. Это было бы захватывающее дух устройство, которое заслужило бы мою недвусмысленную рекомендацию. СОГЛАСИТЕСЬ ПРОДОЛЖИТЬ: LENOVO THINKPAD X1 FOLD Теперь каждое интеллектуальное устройство требует, чтобы вы согласились с рядом условий и положений, прежде чем сможете его использовать, — контрактов, которые на самом деле никто не читает. Мы не можем прочитать и проанализировать каждое из этих соглашений. Но мы начали подсчитывать, сколько раз вам нужно нажать “согласиться” на использование устройств, когда мы их просматриваем, поскольку это соглашения, которые большинство людей не читают и определенно не могут вести переговоры. Чтобы начать использовать Lenovo ThinkPad X1 Fold, вам необходимо согласиться со следующим: Запрос для вашего региона и раскладки клавиатуры Лицензионное соглашение Windows 10, заявление о конфиденциальности Lenovo и PIN-код ограниченной гарантии Lenovo Вы также можете сказать " да " или " нет " на следующее: Wi-Fi Учетная запись Microsoft (может быть обойдена, если вы остаетесь в автономном режиме) Настройки конфиденциальности (распознавание речи, местоположение, Поиск моего устройства, обмен диагностическими данными, нанесение чернил и ввод текста, индивидуальный опыт, идентификатор рекламы) Настройте свое устройство для игр, школьных занятий, развлечений, творчества, семьи или бизнеса Синхронизация телефона Android Резервное копирование OneDrive Office 365 Разрешить корпорации Майкрософт собирать личную информацию для Кортаны, включая местоположение и историю местоположений, контакты, голосовой ввод, шаблоны речи и почерка, историю набора текста, историю поиска, сведения о календаре, контент и историю сообщений из служб, сообщений и приложений Microsoft. Добавление профиля Lenovo ID Это шесть обязательных соглашений и 15 дополнительных соглашений для использования ThinkPad X1 Fold. https://www.theverge.com/22175087/lenovo-thinkpad-x1-fold-review